Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε σήμερα πρωτοφανή μέτρα στήριξης της ευρωπαϊκής βιομηχανίας χάλυβα, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και ο διπλασιασμός των δασμών στις εισαγωγές χάλυβα. Στόχος της πρωτοβουλίας είναι η προστασία των ευρωπαίων παραγωγών από τον αθέμιτο κινεζικό ανταγωνισμό, ο οποίος, σύμφωνα με τις Βρυξέλλες, απειλεί τη βιωσιμότητα του κλάδου.
Μείωση ποσοστώσεων και διπλασιασμός δασμών
Το 2024 χάθηκαν 18.000 θέσεις εργασίας στον τομέα αυτό, «είναι πάρα πολλές και αυτό πρέπει να σταματήσει», υπογράμμισε ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής Στεφάν Σεζουρνέ, παρουσιάζοντας τα μέτρα στους δημοσιογράφους.
Η Κομισιόν σκοπεύει πρώτα απ’ όλα να μειώσει κατά 47% τις ποσοστώσεις στον χάλυβα που επιτρέπεται να εισαχθεί κάθε χρόνο στην ΕΕ χωρίς να καταβληθούν δασμοί. Η συνολική ποσότητα του χάλυβα που θα εισάγεται χωρίς δασμούς θα πέσει στους 18,3 εκατομμύρια τόνους, όσο ήταν και το 2013, πριν αρχίσουν οι ανισορροπίες στην αγορά λόγω της υπερπαραγωγής.
«Εξ ονόματος όλων των εργαζομένων στην ArcelorMittal στην Ευρώπη, αισθάνομαι ειλικρινά ανακουφισμένος», είπε ο Αντίτια Μιτάλ, ο πρόεδρος του ομίλου, ευχαριστώντας την ΕΕ επειδή «κατανόησε τη σοβαρότητα της κατάστασης και ενήργησε σθεναρά».
«Η παγκόσμια πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα είναι πενταπλάσια από την ετήσια κατανάλωση χάλυβα στην ΕΕ» υπενθύμισε ο επίτροπος Εμπορίου Μάρος Σέφκοβιτς.
Το δεύτερο ριζοσπαστικό μέτρο της Επιτροπής είναι ότι οι εισαγωγές πέραν των ποσοστώσεων θα επιβαρύνονται με διπλάσιους δασμούς, από το 25% στο 50%. Θα φτάσουν έτσι στο επίπεδο των δασμών που έχουν επιβληθεί στις ΗΠΑ και τον Καναδά.
Οι εισαγωγείς μεταποιημένου χάλυβα θα πρέπει επίσης να δηλώνουν τη χώρα προέλευσης του μετάλλου, όρος που έχει ως στόχο να αποτραπεί η παράκαμψη των δασμολογικών φραγμών.
Νέο σχέδιο για τη διάσωση της χαλυβουργίας
Το νέο σχέδιο «για τη διάσωση της χαλυβουργίας και των ευρωπαϊκών θέσεων εργασίας», όπως είπε ο Σεζουρνέ, θα αντικαταστήσει τη «ρήτρα διασφάλισης» που εφαρμόστηκε το 2019 για να στηρίξει τους Ευρωπαίους παραγωγούς και η οποία λήγει στα μέσα του 2026.
«Η ευρωπαϊκή βιομηχανία ήταν στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Θα την προστατεύσουμε ώστε να μπορεί να επενδύει και να ξαναγίνει ανταγωνιστική» υποσχέθηκε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν.
Οι χαλυβουργίες χαιρέτισαν αμέσως το σχέδιο, ζητώντας να εφαρμοστεί το συντομότερο δυνατόν. Η Eurofer, η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία των Βιομηχανιών Σιδήρου και Χάλυβα, έκανε λόγο για «σωσίβιο διάσωσης της χαλυβουργίας και των εργατών».
Οι Βρυξέλλες θέλουν να θέσουν σε εφαρμογή τα μέτρα αυτά το αργότερο μέχρι την 1η Ιουλίου 2026. «Πρέπει να ενεργήσουμε τώρα» ανέφερε σε ανακοίνωσή της η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ζητώντας από τις 27 χώρες και τους ευρωβουλευτές να εγκρίνουν «γρήγορα» τα μέτρα.
Κινεζική υπερπαραγωγή
Παράλληλα, η ΕΕ συνεχίζει να διαπραγματεύεται με την Ουάσινγκτον την εξαίρεση του ευρωπαϊκού χάλυβα από τους αμερικανικούς δασμούς. Ο στόχος είναι να αλληλοστηριχθούν η Ευρώπη και οι ΗΠΑ για να αντισταθούν απέναντι στον κινεζικό οδοστρωτήρα.
Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: πέρυσι, η Κίνα παρασκεύασε μόνη της περισσότερα από 1 δισεκατομμύριο τόνους χάλυβα, δηλαδή πάνω από τη μισή παγκόσμια παραγωγή, ξεπερνώντας κατά πολύ την Ινδία (149 εκατ.), την Ιαπωνία (84 εκατ.) και τις ΗΠΑ (79 εκατ.), σύμφωνα με τον οργανισμό World Steel.
Δίπλα τους, η ευρωπαϊκή παραγωγή εμφανίζεται ασήμαντη: στη Γερμανία 37 εκατ. τόνοι, στην Ισπανία 12 και στη Γαλλία λιγότεροι από 11.
Οι συνέπειες του ανταγωνισμού
Οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες έχουν αποσταθεροποιηθεί εδώ και πολλά χρόνια από τις κινεζικές ανταγωνίστριές τους που επιχορηγούνται αδρά. Και υφίστανται τις συνέπειες της υπερπαραγωγής του Πεκίνου, η οποία ωθεί τις τιμές προς τα κάτω.
Ως αποτέλεσμα, πολλαπλασιάζονται τα «σχέδια οικονομικής και κοινωνικής ανάκαμψης» και το κλείσιμο εργοστασίων, σε έναν τομέα που απασχολεί ακόμη πάνω από 300.000 εργαζομένους στην ΕΕ, ενώ οι έμμεσες θέσεις εργασίας που δημιουργούνται χάρη σ’ αυτόν φτάνουν τα 2,5 εκατομμύρια.
Στη Γερμανία, ο όμιλος Thyssenkrupp σχεδιάζει να πουλήσει τη χαλυβουργία του στην ινδική Jindal Steel, ενώ στη Γαλλία η ArcelorMittal μόλις κατάργησε 600 θέσεις εργασίας.