Παρά τα δισεκατομμύρια που διατέθηκαν για την τόνωση της επιχειρηματικότητας μετά την πανδημία, η ΕΕ βλέπει μέχρι στιγμής πενιχρά αποτελέσματα. Σύμφωνα με νέα έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ), οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις που χρηματοδοτήθηκαν μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) αντιμετώπισαν μόνο εν μέρει τα διαρθρωτικά εμπόδια που περιορίζουν την ανάπτυξη και τη λειτουργία των επιχειρήσεων στα κράτη-μέλη.
Ο ΜΑΑ, που θεσπίστηκε το 2021 ως το βασικό ευρωπαϊκό εργαλείο οικονομικής ανασυγκρότησης, διαθέτει συνολικούς πόρους 650 δισ. ευρώ και στοχεύει στη μετάβαση προς μια ανθεκτικότερη και βιώσιμη οικονομία. Ωστόσο, τέσσερα χρόνια μετά, το αποτύπωμα του μηχανισμού στο επιχειρηματικό περιβάλλον παραμένει περιορισμένο.
«Η ΕΕ αξιοποίησε τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης για να δρομολογήσει σημαντικές μεταρρυθμίσεις στα κράτη-μέλη, ωστόσο τα αποτελέσματα αυτών, σε γενικές γραμμές, δεν έχουν ακόμη γίνει αισθητά», υπογράμμισε η Ιβάνα Μάλετιτς, μέλος του ΕΕΣ και επικεφαλής του ελέγχου. «Ο ΜΑΑ θα μπορούσε να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης για την επιχειρηματική δραστηριότητα, αλλά το δυναμικό του παραμένει σε μεγάλο βαθμό ανεκμετάλλευτο.»
109 δισ. ευρώ, αλλά χωρίς θεαματικές αλλαγές
Στα δύο χρόνια που προηγήθηκαν της πανδημίας, η ΕΕ είχε εκδώσει 82 ειδικές συστάσεις ανά χώρα με στόχο τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, καλώντας τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τις ιδιωτικές επενδύσεις, να διευκολύνουν την πρόσβαση στη χρηματοδότηση και να περιορίσουν τον διοικητικό φόρτο.
Στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ), οι χώρες ενσωμάτωσαν στα εθνικά τους σχέδια 157 μεταρρυθμίσεις και 254 επενδύσεις, συνολικού ύψους 109 δισ. ευρώ, προκειμένου να ανταποκριθούν σε αυτές τις συστάσεις. Ωστόσο, καμία δεν υλοποιήθηκε πλήρως, ενώ σχεδόν οι μισές προχώρησαν μόνο μερικώς ή καθόλου. Ενδεικτικά, το 7% των συστάσεων αγνοήθηκε εξ ολοκλήρου, αφήνοντας κρίσιμα διαρθρωτικά προβλήματα να παραμένουν άλυτα.
Αργή πρόοδος και χαμηλή αποδοτικότητα
Η έκθεση του ΕΕΣ καταγράφει σημαντικές καθυστερήσεις στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων. Στις τέσσερις χώρες που εξετάστηκαν -Βουλγαρία, Ισπανία, Κύπρο και Αυστρία- περισσότερο από το ένα τέταρτο των δεσμεύσεων δεν είχε ολοκληρωθεί έως τον Απρίλιο του 2025, παρότι όλα τα μέτρα του ΜΑΑ πρέπει να έχουν περατωθεί έως το τέλος Αυγούστου του 2026.
Ακόμη και στις περιπτώσεις όπου οι μεταρρυθμίσεις ολοκληρώθηκαν, τα αποτελέσματα παρέμειναν περιορισμένα. Μόνο μία στις τρεις κατέγραψε μετρήσιμο θετικό αντίκτυπο, ενώ πολλές περιορίστηκαν σε θεσμικές ή νομοθετικές αλλαγές, χωρίς η επίδρασή τους να έχει ακόμη αντικατοπτριστεί στην πραγματική οικονομία.
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ), η βραχυπρόθεσμη διάρκεια των μέτρων, η αποσπασματική σύνδεσή τους με συγκεκριμένους τομείς της πολιτικής και της οικονομίας, ο κίνδυνος ανατροπής ή ακύρωσής τους περιορίζουν σημαντικά την αποτελεσματικότητά τους.
Μερική αξιοποίηση ενός σημαντικού εργαλείου
Το Ελεγκτικό Συνέδριο επισημαίνει ότι τα μέτρα του ΜΑΑ συνέβαλαν στην πρόοδο μόνο στις μισές περιπτώσεις που εξετάστηκαν. Παρότι η πρόοδος είναι ελαφρώς καλύτερη σε σύγκριση με τον τομέα της αγοράς εργασίας -όπου οι μεταρρυθμίσεις υπολείπονται ακόμη περισσότερο- η συνολική εικόνα παραμένει μη ικανοποιητική.
Η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ένας από τους βασικούς στόχους του ΜΑΑ -η αντιμετώπιση των διαρθρωτικών προκλήσεων που είχαν εντοπιστεί στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις- δεν έχει ακόμη επιτευχθεί.
Εν αναμονή των τελικών αποτελεσμάτων
Η εφαρμογή των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη, ωστόσο οι καθυστερήσεις και οι αποσπασματικές παρεμβάσεις δημιουργούν εύλογες ανησυχίες για την έγκαιρη ολοκλήρωσή τους. Με δεδομένο ότι η καταβολή των κονδυλίων εξαρτάται από την επίτευξη συγκεκριμένων οροσήμων, οι κυβερνήσεις καλούνται να επιταχύνουν τη διαδικασία και να διασφαλίσουν χειροπιαστά αποτελέσματα έως το 2026.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
