Εμβόλιο AstraZeneca: Παρενέργειες από τα σκάνδαλα του εταίρου στην Κίνα

Δεν είναι η πρώτη φορά που μια βαριά οσμή σκανδάλων και δωροδοκιών πλανάται πάνω από την κινεζική φαραμευτική αγορά

Σκιές διαφθοράς πάνω από τις κινεζικές εταιρείες εμβολίων / Πηγή: AP

Η κινεζική εταιρεία παραγωγής εμβολίων Shenzhen Kangtai Biological Products έχει αναλάβει ένα από τα σημαντικότερα και εν δυνάμει πιο κερδοφόρα deals στη φαρμακευτική αγορά της Κίνας: την παραγωγή του εμβολίου της AstraZeneca για την καταπολέμηση του κορονοϊού στην εγχώρια αγορά. Επιπρόσθετα, έχει option να διεκδικήσει συμβόλαια παρασκευής του εμβολίου και για τρίτες χώρες, ενώ προχωρά κανονικά και τις δοκιμές για την ανάπτυξη του δικού της εμβολίου. Ο ισχυρός άνδρας της εταιρείας, Δρ Du Weimin, γνωστός και ως «ο βασιλιάς των εμβολίων», είναι ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους στην Κίνα με περιουσία πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων, τεράστια επιρροή και κυρίως ισχυρές διασυνδέσεις στο Κομμουνιστικό Κόμμα.

Το σημαντικότερο όλων, όμως, είναι ότι εδώ και χρόνια μοιάζει να βγαίνει αλώβητος από μια σειρά σκανδάλων και υποψιών που βαρύνουν τόσο τον ίδιο όσο και την εταιρεία του. Πριν από μερικά χρόνια ήταν ο ίδιος που δωροδόκησε στέλεχος των ρυθμιστικών αρχών με 44.000 δολάρια σε μία χαρτοσακούλα, προκειμένου να λάβει έγκριση για τις κλινικές δοκιμές δύο εμβολίων. Η έγκριση δόθηκε, τα νέα εμβόλια απέφεραν κέρδη πολλών δισεκατομμυρίων στην εταιρεία που βρέθηκε στη δίνη ενός πρωτοφανούς σκανδάλου και μιας πολυτάραχης δίκης, η οποία είχε ως αποτέλεσμα να οδηγηθεί στη φυλακή ο κρατικός αξιωματούχος.

Κανείς όμως δεν τόλμησε να αγγίξει τον Δρα Du Weimin, ο οποίος συνέχισε ανενόχλητος τις δραστηριότητές του, χτίζοντας μια φαρμακευτική αυτοκρατορία. Σύμφωνα μάλιστα με τους NYT, αυτή δεν είναι εξαίρεση αλλά ο κανόνας στην εγχώρια φαρμακοβιομηχανία, όπου η διαφθορά μοιάζει να βασιλεύει. Είναι εντυπωσιακό δε το γεγονός ότι ενώ οι υποθέσεις δωροδοκίας φτάνουν συχνά στα δικαστήρια, οδηγώντας στην καταδίκη των εμπλεκόμενων κρατικών λειτουργών, οι εταιρείες και οι επιχειρηματίες πέφτουν συνήθως στα «μαλακά» συνεχίζοντας κανονικά τις δραστηριότητές τους.

Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι οι πρακτικές που ακολουθούν δεν μειώνουν σε τίποτα την επιστημονική αξιοπιστία, το κύρος και την τεχνογνωσία τους, που είναι από τα υψηλότερα στον πλανήτη αυτή τη στιγμή. Ο λόγος που καταφεύγουν δε στις πρακτικές αυτές είναι συχνά «μονόδρομος» προκειμένου να κλείσουν τις πολυπόθητες συμφωνίες που περνούν από την έγκριση του Πεκίνου.

Σε μία τόσο ευαίσθητη συγκυρία όπως η σημερινή όμως, τέτοιες «σκιές» μοιάζουν να μην έχουν χώρο. Η AstraZeneca από την πλευρά της καθησυχάζει ότι διεξάγει όλους τους απαιτούμενους ελέγχους διαφάνειας για τους συνεργάτες της.

«Ο βασιλιάς των εμβολίων»

Η φιλοδοξία του Δρ Du Weimin ήταν εμφανής από τις αρχές του 2000, όταν, ως διεθύνων σύμβουλος μιας μικρής φαρμακευτικής ταξίδευε συχνά στο εξωτερικό, χτίζοντας τις σχέσεις του με στελέχη φαρμακοβιομηχανιών και εταιρειών βιοτεχνολογίας στο εξωτερικό και ιδιαίτερα στη Δύση. Αν και μόλις είχε περάσει τα 30 αναρριχήθηκε ταχύτατα, αναλαμβάνοντας ο ίδιος προσωπικά ένα μεγάλο στοίχημα: Την ανάπτυξη κινεζικών εμβολίων ώστε η χώρα του να μην εξαρτάται από κανέναν για αυτά.

«Τα εμβόλια των Κινέζων πρέπει να παράγονται από κινεζικά χέρια» διεμήνυε σε μία από τις πρώτες συνεντεύξεις του. Και η συγκυρία δεν μπορούσε να είναι καλύτερη αφού το ΚΚΚ είχε αποφασίσει να επενδύσει στην εγχώρια αγορά εμβολίων ακριβώς για τους ίδιους λόγους.Ιδανική ήταν και η συγκυρία της αλλαγής του οικονομικού μοντέλου που ακολουθούσε το Πεκίνο, επιτρέποντας συνεργασίες με πολυεθνικούς κολοσσούς. Συμβάλλοντας καθοριστικά τα επόμενα χρόνια στην αντιμετώπιση έκτακτων κρισεων και καταστάσεων, κατέληξε να χτίσει τελικά μια αυτοκρατορία, με την αξία της προσωπικής του περιουσίας μέχρι τον Μάιο του 2020 να ανέρχεται σε 7,4 δισ. δολάρια.

Ήταν η περίοδος που ο ίδιος βρέθηκε πρωταγωνιστής στο πιο ακριβό διαζύγιο στην ιστορία της χώρας, για το οποίο χρειάστηκε να πληρώσει 3,5 δισ. δολάρια στην πρώην συζυγό του Yuan Liping, η οποία στη συνέχεια μετακόμισε στον Καναδά όπου σήμερα είναι μία από τις πλουσιότερες γυναίκες της χώρας.

Σύμφωνα με τους NYT, την περίοδο 2018-2020 οι αρχές έχουν ανοίξει 59 υποθέσεις διαφθοράς στις οποίες εμπλέκονται εταιρείες εμβολίων. Μάλιστα, οι 54 από αυτές αφορούσαν δωροδοκίες κρατικών αξιωματουχων. Κάθε φορά που ο Δρ Du Weimin ή η εταιρεία του βρέθηκαν μπλεγμένοι σε μια τέτοια υπόθεση, έπεφταν στα μαλακά.

Η Kangtai, στο πλαίσιο της συμφωνίας με την AstraZeneca, έχει αναλάβει την παραγωγή 200 εκατ. του εμβολίου της ελβετοβρετανικής εταιρείας αποκλειστικά για την κινεζική αγορά.