H Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υπήρξε σαφής ήδη από τον περασμένο μήνα: Η Ευρώπη δεν θα μείνει με σταυρωμένα τα χέρια απέναντι στα νέα δυσμενή, για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, δεδομένα που δημιουργεί το πράσινο πακέτο Μπάιντεν, ύψους 369 δισ. δολαρίων. Είναι δε, από εκείνες τις σπάνιες, άρα και πολύτιμες στιγμές που η ΕΕ μοιάζει ενωμένη και έτοιμη να αντιδράσει γρήγορα, κυρίως βέβαια διότι θίγονται άμεσα τα συμφέροντα της.
Ακολουθώντας την γραμμή που έδωσε η πρόεδρος της Κομισιόν, μετά βέβαια και από τις σχετικές διαβουλεύσεις με τις κυβερνήσεις των κρατών μελών, η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αρμόδια για θέματα ανταγωνισμού Μαργκρέτε Βεστάγκερ ξεκίνησε τη διαδικασία αναθεώρησης των κανόνων που διέπουν τις κρατικές επιδοτήσεις.
Το ανακοίνωσε δε, επισήμως με χθεσινή επιστολή της προς τους υπουργούς Οικονομικών των κρατών μελών εξηγώντας πως η αναθεώρηση είναι αναγκαία για την τόνωση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης μπροστά στις πολλαπλές προκλήσεις που έχει μπροστά της.
Οι προτάσεις
Ανάμεσα στις προκλήσεις αυτές είναι βέβαια και το επίμαχο αμερικανικό πακέτο που απειλεί να «κλέψει» σημαντικές επενδύσεις στον πράσινο τομέα από την Ευρώπη στις ΗΠΑ.
Το αμερικανικό πακέτο που έχει στόχο να στηρίξει τις αμερικανικές επιχειρήσεις και να επιταχύνει την πράσινη μετάβαση της οικονομίας προσφέρει, μεταξύ άλλων, φοροαπαλλαγές για την αγορά ηλεκτρικών οχημάτων, με την προϋπόθεση ωστόσο ότι τα οχήματα, αλλά και όλες οι πρώτες ύλες τους, έχουν παραχθεί επί αμερικανικού εδάφους.
Για να ανταγωνιστεί τα αμερικανικά κίνητρα, η Κομισιόν προτείνει αναθεώρηση των κανονισμών για τις επιδοτήσεις, που έχουν ήδη χαλαρώσει τα προηγούμενα χρόνια λόγω της πανδημίας. Όμως, η νέα χαλάρωση θα είναι περισσότερο στοχευμένη για τη στήριξη των οικονομιών και των κρατών που συμμετέχουν στην πράσινη μετάβαση της ΕΕ.
Υπό την έννοια αυτή προτείνεται η απλοποίηση του πλαισίου για την έγκριση και τη χορήγηση κρατικής βοήθειας και η επιτάχυνση των διαδικασιών, κυρίως για τα πράσινα projects, καθώς και άλλες υποστηρικτικές ενέργειες για την ώθηση των επενδύσεων, συμπεριλαμβανομένων και των φοροαπαλλαγών. Μάλιστα, ειδικά για κάποιους κλάδους, όπως η ηλεκτροκίνηση και το υδρογόνο, θα υπάρξουν και επιπλέον εξαιρέσεις για την περαιτέρω διευκόλυνση τους.
Το Παρίσι άνοιξε το δρόμο
Η ταχεία αντίδραση της Κομισιόν ήρθε μετά και την πίεση που άσκησε η απόφαση της Γαλλίας να κινηθεί πρώτη, μόνη της, προς την κατεύθυνση αυτή και να πολεμήσει το αμερικανικό πακέτο με σειρά κινήτρων που θα τονώσουν τις πράσινες βιομηχανίες της χώρας και θα τις πείσουν όχι μόνο να παραμείνουν στη Γαλλία, αλλά και να δρομολογήσουν νέες επενδύσεις στη χώρα.
Χαρακτηριστικό της πίεσης δε, που υπάρχει στη γαλλική αγορά, είναι πως το εν λόγω σχέδιο ανακοινώθηκε από το Παρίσι την πρώτη εβδομάδα της νέας χρονιάς, με το Ελιζέ να διαμηνύει την αποφασιστικότητα του να κινηθεί γρήγορα και άμεσα οδηγώντας έτσι και τις εξελίξεις στην Ευρώπη συνολικά.
Άλλωστε, η γαλλική κυβέρνηση ξεκαθάρισε ότι βούληση της είναι να υπάρχει μια συλλογική συντονισμένη αντίδραση από την ΕΕ για την τόνωση του «Made in Europe» brand name απέναντι στην πίεση του «Buy American» του Λευκού Οίκου.
Οι προτάσεις για ένα πιο εύκολο και γρήγορο πλαίσιο που θα διέπει την χορήγηση κρατικής βοήθειας, περιλαμβάνουν την απλοποίηση των κανονισμών για την χρηματοδότηση νέων projects, κυρίως για ΑΠΕ και έργα απολιγνιτοποίησης. Όμως, ο ευρύτερος στόχος είναι και η βελτίωση της ενεργειακής αποτελεσματικότητας και επάρκειας της περιοχής, μέσω των ΑΠΕ.
Το Παρίσι ειδικά προτάσσει το ζήτημα της έγκρισης κοινών ευρωπαϊκών επενδυτικών project, που θα επιτρέψει στις κυβερνήσεις της ΕΕ να επιδοτούν από κοινού διακρατικές επενδύσεις πράσινης τεχνολογίας, από τα δίκτυα ηλεκτροδότησης έως τις μπαταρίες για την ηλεκτροκίνηση.
Προϋπόθεση δε, είναι όλες οι διαδικασίες να γίνονται πιο γρήγορα, με τις αξιολογήσεις και τις εγκρίσεις να μην ξεπερνούν τους τέσσερις μήνες.
Και νέο Ταμείο;
Στο τραπέζι βρίσκεται και η ιδέα για τη δημιουργία ενός νέου Ταμείου που θα διαχειρίζεται τα κονδύλια πράσινης μετάβασης της Ευρώπης, περίπου στο πρότυπο του Ταμείου Ανάκαμψης και της διαχείρισης των κονδυλίων για την στήριξη των οικονομιών από τις συνέπειες της πανδημίας.
Η λογική, όπως εξήγησε και η Βεστάγκερ στην επιστολή της, είναι πως όλα τα κράτη μέλη δεν έχουν τον ίδιο δημοσιονομικό χώρο για να ενισχύσουν τις κρατικές επιδοτήσεις, επομένως οι Βρυξέλλες πρέπει να παρέμβουν δημιουργώντας ένα συλλογικό ευρωπαϊκό ταμείο που θα βοηθά αναλογικά, αλλά με δίκαιο τρόπο όλα τα κράτη μέλη.
Άλλωστε, για να επιτευχθεί η πράσινη μετάβαση της ευρωπαϊκής οικονομίας δεν μπορεί η πρόοδος να γίνεται με διαφορετικές ταχύτητες ανάμεσα στα κράτη μέλη. Αν και το ζήτημα της διανομής των κονδυλίων δεν θα είναι εύκολη υπόθεση, καθώς ήδη οι μικρότερες χώρες ανησυχούν ότι οι βιομηχανικές δυνάμεις όπως η Γαλλία και η Γερμανία πιέζουν για τη χαλάρωση των επιδοτήσεων για να βοηθήσουν κυρίως τις βιομηχανίες τους.
Η Γερμανία είναι επίσης άκρως θετική στην όλη ιδέα της αναθεώρησης των κανονισμών με τον Γερμανό υπουργό Οικονομίας και Προστασίας του Κλίματος, Ρόμπερτ Χάμπεκ να έχει επίσης ταχθεί υπέρ της δρομολόγησης μιας νέας στρατηγικής που θα αυξήσει και θα απλοποιήσει τις επιδοτήσεις για τις πράσινες βιομηχανίες.
Πιέζει ο χρόνος
Η στήριξη των «μεγάλων» σημαίνει φυσικά, πως το όλο σχέδιο έχει μεγάλες πιθανότητες να εγκριθεί και μάλιστα γρήγορα, όπως άλλωστε είναι και ο στόχος, για να μην προλάβει να έχει αρνητικές συνέπειες το αμερικανικό πακέτο.
Από την Κομισιόν περιμένουν απαντήσεις από τις κυβερνήσεις στις προτάσεις Βεστάγκερ μέχρι τις 25 Ιανουαρίου, ενώ περίπου το ίδιο διάστημα αναμένεται και η δημοσίευση της έκθεσης που θα περιλαμβάνει την οικονομική αξιολόγηση του αμερικανικού πακέτου και της ζημιάς που μπορεί να προκαλέσει στην ευρωπαϊκή οικονομία.
Οι υπουργοί Οικονομικών εκτιμάται πως θα συζητήσουν το θέμα στην επικείμενη συνάντηση τους, την ερχόμενη Τρίτη. Ιδανικός στόχος δε, είναι το ευρωπαϊκό σχέδιο να είναι έτοιμο για να εγκριθεί στη σύνοδο του ευρωπαϊκού συμβουλίου, τον Φεβρουάριο.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
