Την τροποποίηση και παράταση του πλαισίου που διευκολύνει τη χορήγηση κρατικών επιδοτήσεων για τη στήριξη των επιχειρήσεων και οικονομιών της ΕΕ ανακοίνωσε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το σχέδιο αποτελεί την απάντηση των Βρυξελλών στο αμερικανικό πακέτο πράσινων επενδύσεων που η Ευρώπη θεωρεί ότι πλήττει την ανταγωνιστικότητα της.
Βασικός στόχος είναι η ταχεία δρομολόγηση στοχευμένων επενδύσεων σε πράσινες βιομηχανίες και project, όπως είναι τα ηλιακά πάνελ, οι ανεμογεννήτριες, οι μπαταρίες για την ηλεκτροκίνηση κλπ. Με τον τρόπο αυτό θα επιτευχθεί η πράσινη μετάβαση της ευρωπαϊκής οικονομίας, συνάμα με την εκπλήρωση των περιβαλλοντολογικών κανόνων που είχαν τεθεί για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Ο ανταγωνισμός με τους Αμερικάνους
Βέβαια αυτό που πίεσε το… χέρι της Κομισιόν, ώστε να αντιδράσει γρήγορα ήταν το περίφημο Inflation Reduction Act, το περίφημο πακέτο Μπάιντεν συνολικού ύψους 369 δισ. δολαρίων που έχει ήδη αρχίσει να «μοιράζει» φοροαπαλλαγές και επιδοτήσεις για την προαγωγή των τεχνολογιών καθαρής ενέργειας. Κριτήριο για την διεκδίκηση ενός τμήματος της «χρυσής» πίτας, ακόμη και από τις ξένες εταιρείες, είναι οι πρώτες ύλες και όλος ο εξοπλισμός και τα ανταλλακτικά να έχουν προέρχονται ή να έχουν κατασκευαστεί επί αμερικανικού εδάφους.
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και κυρίως τα κράτη μέλη με μεγάλες βιομηχανίες ανησύχησαν πως κονδύλια αλλά και επιχειρήσεις θα μετακομίσουν από τη Γηραιά Ήπειρο στις ΗΠΑ. Και οι φόβοι τους δεν αποδείχτηκαν υπερβολικοί.
Μόλις χθες η Volkswagen, η κορυφαία γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία ανακοίνωσε πως θα βάλει στον «πάγο» το εργοστάσιο μπαταριών που σχεδίαζε να δημιουργήσει στην ανατολική Ευρώπη και αντ’ αυτού θα δώσει προτεραιότητα σε μια ανάλογη μονάδα στη Βόρεια Αμερική. Ο λόγος, απλός. Η δημιουργία της νέας μονάδας στις ΗΠΑ θα της διασφαλίσει πρόσβαση σε «ζεστά» 9 έως 10 δισ. σε επιδοτήσεις και δάνεια από το πακέτο Μπάιντεν.
Πρόθεση της ΕΕ είναι να βοηθήσει τα κράτη μέλη να μπορούν να συμψηφίσουν τα κονδύλια που προτίθεται να μοιράσουν οι Αμερικανοί, ή βέβαια οποιαδήποτε άλλη τρίτη χώρα, προφανώς υπό προϋποθέσεις.
Πλούσιες vs φτωχών χωρών
Το αγκάθι, εξαρχής, ήταν πως στην περίπτωση αυτή οι πλουσιότερες χώρες, όπως η Γερμανία και η Γαλλία, που στήριζαν με θέρμη το σχέδιο θα είχαν συγκριτικό πλεονέκτημα, διότι έχουν την οικονομική δυνατότητα να αυξήσουν την κρατική βοήθεια. Για να αντιμετωπιστεί η κριτική των «μικρών», η έγκριση θα πρέπει να απαιτείται από ένα λιγότερο πλούσιο κράτος μέλος ή από μια ομάδα τριών κρατών, όπου τουλάχιστον δύο θεωρούνται λιγότερο πλούσια.
Οι μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ειδικά δε, αυτές που έχουν έδρα σε λιγότερο αναπτυγμένες και πλούσιες περιοχές θα έχουν προτεραιότητα και πρόσβαση σε μεγαλύτερα κονδύλια. Και σε κάθε περίπτωση η βοήθεια δεν μπορεί να οδηγεί σε μετακίνηση επενδύσεων εκτός της χώρας, ακόμη και μεταξύ των κρατών μελών της Ένωσης.
Παράλληλα, για να ικανοποιήσει τα δημοσιονομικά γεράκια που ανησυχούσαν για τις επιπτώσεις από την… χαλάρωση στη ροή χρήματος, είτε μέσω φοροαπαλλαγών είτε επιδοτήσεων, το νέο πλαίσιο θα έχει ημερομηνία λήξης, μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2025.
«Οι νέοι κανόνες θα είναι αναλογικοί, στοχευμένοι και προσωρινοί» σχολίασε η αντιπρόεδρος της Κομισιόν και υπεύθυνη για θέματα ανταγωνισμού Μαργκρέτε Βεστάγκερ, προσθέτοντας πως το τροποποιημένο πλαίσιο θα διευκολύνει τα κράτη μέλη ντα επιταχύνουν τις επενδύσεις σε τομείς μηδενικών ρύπων, τηρώντας παράλληλα τους στόχους της κοινής αγοράς.
Στον Λευκό Οίκο η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν
H σημερινή ανακοίνωση πραγματοποιήθηκε εσκεμμένα πριν την άφιξη της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην Ουάσιγκτον. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα συναντηθεί αύριο, Παρασκευή, με τον Τζο Μπάιντεν με την ατζέντα της συνάντησης τους να περιλαμβάνει διεθνή αλλά κυρίως διμερή θέματα, με κορυφαίο το πρόβλημα που δημιουργεί το πακέτο του IRA στην Ευρώπη.
Με λίγα λόγια μεγάλος στόχος είναι η αποτροπή του χειρότερου σεναρίου ενός εμπορικού πολέμου, δεδομένου πως η εσπευσμένη απάντηση της Ευρώπης στο αμερικανικό πακέτο οδηγεί αναπόφευκτα σε ένα ράλι επενδύσεων και έναν σκληρό ανταγωνισμό στο μέτωπο της πράσινης τεχνολογικής και ενεργειακής πολιτικής.
Αυτό που επιδιώκει η Ευρώπη και για την ώρα δεν έχει καταφέρει -όπως φάνηκε κι από το ταξίδι των υπουργών Οικονομικών Γαλλίας και Γερμανίας στην Ουάσιγκτον, στις αρχές Φεβρουαρίου- είναι οι Αμερικανοί να προχωρήσουν σε τροποποιήσεις στους κανόνες του IRA. Η αμερικανική πλευρά έχει αποφύγει να πει «όχι», δηλώνοντας πρόθυμη σε συνομιλίες, όμως για την ώρα δεν έχει κάνει και τίποτε απτό για να καταλαγιάσει τους φόβους των Ευρωπαίων.
«Δεν επιθυμούμε να εμπλακούμε σε εμπορικούς πολέμους. Όμως συνεχίζουμε να λέμε πως “πρέπει να κάνετε το ίδιο”, καθώς είναι μόνο λίγος φιλικός ανταγωνισμός» τόνισε, σε δηλώσεις της χθες η Αμερικανίδα υπουργός Ενέργειας, Τζένιφερ Γκράνχολμ, εξηγώντας πως οι ΗΠΑ δεν πρόκειται να απολογηθούν για το πακέτο του IRA.
Στόχος της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είναι να αποσπάσει από τον Τζο Μπάιντεν κάτι περισσότερο από γενικόλογες διαβεβαιώσεις μεταξύ συμμάχων. Όμως, τα… στοιχήματα δεν την ευνοούν!
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
