Επιτακτική είναι η ανάγκη προσαρμογής των υποδομών και των οικονομιών σε έναν πιο ασταθή κόσμο, καθώς οι κίνδυνοι για το κλίμα υλοποιούνται, υπογράμμισε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ μιλώντας στο Φόρουμ για την Γαλάζια Οικονομία και τα Χρηματοοικονομικά στο Μονακό.
Ακριβή αλλά αναγκαία η προσαρμογή
Η προσαρμογή αυτή περιλαμβάνει κατασκευή θαλάσσιων τειχών και φραγμών κύματος και τον προϋπολογισμό για ανθεκτικότητα «αντί να αντιδράσουμε μετά από καταστροφές», όπως είπε χαρακτηριστικά και τόνισε ότι η προσαρμογή θα είναι δαπανηρή. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΟΗΕ, το κόστος θα μπορούσε να ανέλθει σε δισεκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως κάθε χρόνο μέχρι τα μέσα του αιώνα.
«Αλλά το κόστος της αδράνειας θα ήταν πολύ υψηλότερο. Μια μελέτη εκτιμά ότι η μη διατήρηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας κάτω από δύο βαθμούς πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα θα μπορούσε να οδηγήσει σε 14 τρισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ σε παγκόσμιο ετήσιο κόστος πλημμυρών έως το 2100», υπογράμμισε η Κριστίν Λαγκάρντ και έκρουσε για μια ακόμα φορά τον κώδωνα του κινδύνου, για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η αδράνεια απέναντι στους κινδύνους που σχετίζονται με το κλίμα.
Προσαρμογή και προστασία
Η προσαρμογή είναι ο ένας πυλώνας. Ο άλλος πυλώνας είναι αυτός της προστασίας, που σημαίνει αποφασιστική μείωση των εκπομπών του θερμοκηπίου, φέρνοντας τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού σε εφικτή θέση.
«Αν το πετύχουμε αυτό, θα μπορούσαμε να περιορίσουμε την άνοδο της στάθμης της θάλασσας σε περίπου μισό μέτρο μέχρι το τέλος του αιώνα. Αυτό μπορεί να μην ακούγεται καθησυχαστικό. Αλλά κάθε δέκατο του βαθμού που αποφεύγουμε είναι ένα κομμάτι ακτογραμμής που διατηρείται, ένας ύφαλος προστατεύεται ή ένα κύμα καταιγίδας που αποδυναμώνεται. Πρέπει επίσης να προστατεύσουμε τα φυσικά συστήματα που μας προστατεύουν από τις πλημμύρες. Οι λύσεις που βασίζονται στη φύση – για παράδειγμα, η αποκατάσταση μαγκρόβιων δασών (σ.σ. αποτελούνται από μικρά ξυλώδη δέντρα, ανθεκτικά στο αλάτι και απαντώνται στις αβαθείς παραλίες περιοχών με τροπικά και υποτροπικά κλίματα), βάλτων και κοραλλιογενών υφάλων – προσφέρουν ισχυρές, οικονομικά αποδοτικές άμυνες έναντι ακραίων καιρικών φαινομένων. Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι από μόνοι τους μπορούν να μειώσουν την ενέργεια των κυμάτων κατά μέσο όρο 97%, ενώ παράλληλα υποστηρίζουν την αλιεία, τον τουρισμό και τα μέσα διαβίωσης των παράκτιων περιοχών».
Ο ωκεανός ως καθρέφτης της ψυχής
Η Κριστίν Λαγκάρντ χρησιμοποίησε το ποίημα του Μποντλέρ (Charles Baudelaire) «Ο άνθρωπος και η Θάλασσα» του 1857, που διερευνά, όπως είπε, τη βαθιά συγγένεια μεταξύ του ωκεανού και της ανθρωπότητας.
«Για τον Baudelaire, ήταν δύο δυνάμεις που τις συνέδεε δέος, γοητεία, ακόμη και σύγκρουση. Σήμερα, αυτή η δυναμική έχει λάβει μια νέα και ανησυχητική διάσταση. Βασιζόμαστε στον ωκεανό για την κλιματική σταθερότητα και την οικονομική ευημερία, όμως τροφοδοτούμε μια κλιματική κρίση που απειλεί να υπονομεύσει το ίδιο το σύστημα από το οποίο εξαρτόμαστε. Δεν μπορούμε να αφήσουμε να συμβεί αυτό.
Ο Baudelaire περιέγραψε τη θάλασσα ως «καθρέφτη» της ανθρώπινης ψυχής. Τώρα πρέπει να κοιτάξουμε προσεκτικά σε αυτόν τον καθρέφτη και να αναρωτηθούμε: τι μπορούμε να κάνουμε για να ανακόψουμε την παλίρροια αυτής της κρίσης, για να προστατεύσουμε τον ωκεανό και την οικονομία μας;» είπε η πρόεδρος της ΕΚΤ.
Δύο ζωτικής σημασίας ρόλοι του ωκεανού
Ο ωκεανός, όπως είπε η Κ. Λαγκάρντ, ωφελεί την ανθρωπότητα με δύο ζωτικούς τρόπους:
Πρώτον, είναι ένας από τους πιο ισχυρούς συμμάχους του πλανήτη στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Ο ωκεανός βοηθά στη ρύθμιση των παγκόσμιων θερμοκρασιών απορροφώντας τεράστιες ποσότητες θερμότητας και αναδιανέμοντάς την μέσω μεγάλων ρευμάτων όπως το Ρεύμα του Κόλπου. Είναι επίσης η μεγαλύτερη δεξαμενή άνθρακα στον κόσμο, μειώνοντας την ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα και συμβάλλοντας στην επιβράδυνση της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
«Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή διαπιστώνει ότι ο ωκεανός έχει απορροφήσει πάνω από το 90% της υπερβολικής θερμότητας που έχει παγιδευτεί στο γήινο σύστημα, καθώς και το ένα τρίτο του διοξειδίου του άνθρακα που έχουν εκπέμψει οι άνθρωποι από τη Βιομηχανική Επανάσταση.»
Δεύτερον, ένας βιώσιμος ωκεανός χρησιμεύει ως σημαντικός πυλώνας που υποστηρίζει την παγκόσμια οικονομία, παρέχοντας επισιτιστική ασφάλεια και οικονομικές ευκαιρίες. Τα θαλάσσια οικοσυστήματα υποστηρίζουν πάνω από τρία δισεκατομμύρια ανθρώπους που βασίζονται στα ψάρια για τουλάχιστον το 20% της πρόσληψης ζωικής πρωτεΐνης. Πράγματι, αυτή η εξάρτηση είναι πιο έντονη σε ορισμένες από τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, όπου τα θαλασσινά παρέχουν το μεγαλύτερο μέρος της ζωικής πρωτεΐνης που καταναλώνεται.
Αυτά τα οικοσυστήματα συμβάλλουν επίσης στη διατήρηση των ευκαιριών απασχόλησης. Περισσότερες από 150 εκατομμύρια θέσεις εργασίας εξαρτώνται από την παραγωγή, το εμπόριο και την κατανάλωση αγαθών και υπηρεσιών που προέρχονται από τον ωκεανό, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη.
«Ο ωκεανός φιλοξενεί επίσης βασικούς φυσικούς πόρους, όπως φάρμακα και βιοκαύσιμα, οι οποίοι είναι ζωτικής σημασίας για τις συνεχιζόμενες προόδους στους τομείς της υγειονομικής περίθαλψης και της καθαρής ενέργειας.»
Ανησυχητικά δεδομένα και προειδοποιήσεις
Έτσι, διακυβεύονται πολλά για τη διατήρηση της υγείας του ωκεανού, είπε η Κριστίν Λαγκάρντ, σημειώνοντας ότι ασκούμε εξαιρετική πίεση στη βιωσιμότητα των ωκεανών, με σοβαρές επιπτώσεις τόσο στο κλίμα όσο και στην οικονομία μας.
«Χωρίς την ικανότητα του ωκεανού να απορροφά θερμότητα και άνθρακα, θα έπρεπε να αντιμετωπίσουμε έναν ταχύτερο, ακόμη πιο επικίνδυνο ρυθμό υπερθέρμανσης του πλανήτη. Ωστόσο, τώρα υπάρχουν ενδείξεις ότι αυτή η ικανότητα περιορίζεται. Τα τελευταία δέκα χρόνια ήταν τα θερμότερα που έχουν καταγραφεί ποτέ στον ωκεανό. Οι θερμότεροι ωκεανοί προκαλούν συχνότερα θαλάσσια κύματα καύσωνα, τα οποία βλάπτουν τα οικοσυστήματα και έχουν συμβάλει σημαντικά στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Ο ρυθμός με τον οποίο αυξάνεται η μέση παγκόσμια στάθμη της θάλασσας έχει υπερδιπλασιαστεί τις τελευταίες τρεις δεκαετίες.»
Επιπλέον, η απορρόφηση διοξειδίου του άνθρακα από τον ωκεανό οδηγεί στην οξίνιση, που συμβάλλει, σε συνδυασμό με την υπερθέρμανση των ωκεανών, στη λεύκανση και τον θάνατο των κοραλλιογενών υφάλων, οι οποίοι είναι ζωτικής σημασίας για την υποστήριξη της αλιείας και την προστασία των ακτών από τις καταιγίδες. Από το 2023, πάνω από το 80% των κοραλλιογενών υφάλων του κόσμου έχουν επηρεαστεί από τη λεύκανση.
«Βρισκόμαστε σε επικίνδυνα νερά», είπε η επικεφαλής της ΕΚΤ και υπογράμμισε τις συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία.
Η επισιτιστική ασφάλεια μπορεί να υπονομευθεί, οδηγώντας ενδεχομένως σε πιο ασταθείς τιμές, κάτι που αποτελεί ανησυχία για τις κεντρικές τράπεζες που είναι επιφορτισμένες με τη διασφάλιση της σταθερότητας των τιμών. Και εάν οι παράκτιες περιοχές καταστούν μη βιώσιμες λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας ή των συχνών πλημμυρών, οι άνθρωποι μπορεί να αναγκαστούν να μετακινηθούν. Περισσότεροι από 600 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ζουν σε παράκτιες περιοχές που βρίσκονται σε υψόμετρο μικρότερο από δέκα μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
