Σε διαρκή επαγρύπνηση βρίσκεται το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, παρακολουθώντας στενά τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και τις ενδεχόμενες επιδράσεις στην ελληνική οικονομία. Το σενάριο επέκτασης της σύρραξης μεταξύ Ισραήλ και Ιράν έχει οδηγήσει στην ενεργοποίηση των μηχανισμών ανάλυσης κινδύνου του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, καθώς τα πρώτα δεδομένα φανερώνουν έξι κρίσιμες ζώνες πιθανών επιπτώσεων.
Παρότι, προς το παρόν, δεν διαφαίνονται άμεσες ανατροπές στον σχεδιασμό των φορολογικών ελαφρύνσεων που έχουν ανακοινωθεί για τη μεσαία τάξη –και οι οποίες αναμένεται να εξειδικευθούν στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης– το ενδεχόμενο αναθεώρησης εκτιμήσεων για τον ρυθμό ανάπτυξης παραμένει ανοιχτό, αναλόγως της έντασης και διάρκειας της κρίσης.
Σε δηλώσεις του από το Λουξεμβούργο, μετά τη συνεδρίαση του ECOFIN, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών επανέλαβε τη σταθερή πορεία της ελληνικής οικονομίας, επισημαίνοντας ότι «παρά το διεθνές περιβάλλον γεωπολιτικής ρευστότητας, η οικονομία παραμένει ανθεκτική, χάρη στη δημοσιονομική σταθερότητα, την προώθηση μεταρρυθμίσεων και την εστίαση στη δημιουργία ενός φιλικού περιβάλλοντος για επενδύσεις».
→ Διαβάστε επίσης: Κ. Πιερρακάκης: Πρέπει να μειώσουμε τις τιμές της ενέργειας - Η συζήτηση στο Eurogroup
Έξι μέτωπα παρακολούθησης κινδύνου
Η αυξανόμενη γεωπολιτική αβεβαιότητα στη Μέση Ανατολή εντείνει τους προβληματισμούς για την ευστάθεια βασικών τομέων της ελληνικής και ευρωπαϊκής οικονομίας, με επιπτώσεις που ήδη αρχίζουν να γίνονται αισθητές σε πολλαπλά επίπεδα.
Το υπουργείο χαρτογραφεί έξι βασικούς τομείς όπου ενδέχεται να εκδηλωθούν πιέσεις:
- Στο μέτωπο της ενέργειας, οι διεθνείς τιμές πετρελαίου και φυσικού αερίου ακολουθούν ανοδική πορεία, καθώς η αστάθεια ενισχύει τις προσδοκίες για περιορισμό της προσφοράς. Η συνέχιση ή και η ένταση των συγκρούσεων ενδέχεται να μεταφραστούν σε αυξημένο ενεργειακό κόστος για επιχειρήσεις και νοικοκυριά, επαναφέροντας στην πρώτη γραμμή την ανάγκη για ενίσχυση της ενεργειακής αυτάρκειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
- Η μεταφορά εμπορευμάτων επηρεάζεται επίσης, καθώς οι καθυστερήσεις στις εφοδιαστικές αλυσίδες και το αυξημένο κόστος συναλλαγών δημιουργούν πιέσεις στις ελληνικές εξαγωγές – ειδικά προς το Ισραήλ, όπου οι εξαγωγικές ροές έφτασαν περίπου στο 1 δισ. ευρώ το 2024. Βιομηχανικοί κλάδοι με αυξημένη εξάρτηση από τη συγκεκριμένη αγορά καλούνται να διαχειριστούν τους νέους περιορισμούς.
- Σε τουριστικό επίπεδο, η ισραηλινή αγορά –μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες για τον ελληνικό τουρισμό– ενδέχεται να επηρεαστεί αρνητικά, ειδικά εντός της θερινής περιόδου. Το 2024 οι σχετικές ταξιδιωτικές εισπράξεις ανήλθαν στα 621 εκατ. ευρώ, γεγονός που καταδεικνύει το εύρος της πιθανής απώλειας.
- Η ναυτιλία δεν μένει ανεπηρέαστη. Το ενδεχόμενο διατάραξης θαλάσσιων διαδρόμων, όπως τα Στενά του Ορμούζ, εγείρει ανησυχίες στον ελληνικό ναυτιλιακό κλάδο, τόσο λόγω του αυξημένου κόστους ασφάλισης όσο και της ανάγκης για εναλλακτικές διαδρομές. Οι επιπτώσεις εντοπίζονται κυρίως στη μεταφορά πετρελαίου και LNG, τομείς στους οποίους ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες διατηρούν ισχυρή παρουσία.
- Η αύξηση του ενεργειακού κόστους αναμένεται να μετακυλιστεί σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες, συμβάλλοντας στην επιτάχυνση του πληθωρισμού, ο οποίος τον Μάιο διαμορφώθηκε στο 2,5%. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται σε είδη πρώτης ανάγκης, κοινής ωφελείας και στέγασης.
Τι εξετάζει το οικονομικό επιτελείο
Υπό αυτές τις συνθήκες, το βασικό σενάριο του οικονομικού επιτελείου για ανάπτυξη 2,3% το 2025 αντιμετωπίζει νέες προκλήσεις. Σύμφωνα με αναλυτές, εφόσον η κρίση παραταθεί ή επεκταθεί γεωγραφικά, ο αρνητικός αντίκτυπος στην οικονομική δραστηριότητα μπορεί να προσεγγίσει το 0,7% του ΑΕΠ σε ετήσια βάση.
Η επαγρύπνηση για τις εξελίξεις καθίσταται κρίσιμη, καθώς η αβεβαιότητα στις διεθνείς αγορές συνδυάζεται με τις διαρθρωτικές προκλήσεις της ελληνικής οικονομίας, ενισχύοντας την ανάγκη για στοχευμένες πολιτικές σταθερότητας και ανθεκτικότητας.
Εν κατακλείδι, το οικονομικό επιτελείο παραμένει σε εγρήγορση, διατηρώντας ανοιχτούς τους διαύλους επικοινωνίας με ευρωπαϊκούς θεσμούς και διεθνείς οργανισμούς. Ο σχεδιασμός πολιτικής προσαρμόζεται σταδιακά με βάση την εξέλιξη των γεωπολιτικών δεδομένων, με βασικό στόχο τη διατήρηση της μακροοικονομικής σταθερότητας και της εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία.