Τις δικές τους προτάσεις για την αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού προβλήματος σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη παρουσίασαν ο Θανάσης Τσιάνος, Πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων (ΣΕΣ), ο Κωνσταντίνος Μαρκουίζος (Ιαβέρης), Αντιπεριφερειάρχης Οδικής Ασφάλειας και Κέντρου Διαχείρισης Κυκλοφορίας της Περιφέρειας Αττικής, καθώς και ο Σάμουελ Αλέξιος Σαλέμ, Διευθυντής Συγκοινωνιακού Έργου του ΟΣΕΘ. Οι τοποθετήσεις τους έγιναν στο πλαίσιο του 8ου Συνεδρίου Υποδομών και Μεταφορών ITC 2025, κατά τη διάρκεια ειδικού web panel.
Ο Θανάσης Τσιάνος υπογράμμισε ότι η Αθήνα και, σε μικρότερο βαθμό, η Θεσσαλονίκη έχουν μετατραπεί σε πολλές περιπτώσεις σε αβίωτες πόλεις, τόσο για τους πεζούς όσο και για τα οχήματα.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η έλλειψη επαρκών πεζοδρομίων, τα ΜΜΜ που παραμένουν σε μη ικανοποιητικό επίπεδο, τα προβλήματα οδικής ασφάλειας και η προβληματική συμπεριφορά μέρους των οδηγών, συνθέτουν ένα δύσκολο τοπίο για την καθημερινή μετακίνηση.
Οι χαμένες ώρες στην κίνηση σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη
Παρόλα αυτά, σημείωσε ότι λύση μπορεί να επέλθει μέσω ενός σωστού στρατηγικού σχεδιασμού και συντονισμού μεταξύ των φορέων, της συντήρησης και διαχείρισης του υφιστάμενου οδικού δικτύου, της ενίσχυσης των δημόσιων συγκοινωνιών και των νέων περιφερειακών οδικών έργων.
Ο κ. Τσιάνος εξέφρασε την επιθυμία του να υπάρξει ένας κρατικός φορέας στελεχωμένος από έμπειρο επιστημονικό προσωπικό, που θα αξιοποιεί όλα τα δεδομένα (οδικό δίκτυο, ΜΜΜ, λιμάνια, αεροδρόμια κ.ά.), και θα μπορεί να σχεδιάζει το σύστημα μεταφορών ολοκληρωμένα και ενιαία, να δίνει τεκμηριωμένες λύσεις και προβλέψεις για το μέλλον.
Παραθέτοντας διαθέσιμα στοιχεία του 2024, ανέφερε ότι η Αθήνα βρίσκεται μεταξύ των πιο επιβαρυμένων πόλεων της Ευρώπης, καθώς ένας οδηγός χάνει περίπου 111 ώρες τον χρόνο στην κίνηση, ενώ χρειάζεται περί τα 30 λεπτά για κάθε 10 χλμ.
Αντίστοιχα, στη Θεσσαλονίκη, ο μέσος οδηγός έχασε περί τις 80 ώρες το 2024 στην κίνηση, ενώ χρειάστηκε σχεδόν 23 λεπτά για κάθε 10 χλμ., επισημαίνοντας ωστόσο ότι τα νούμερα είναι προσωρινά μεγάλα για τη Θεσσαλονίκη, αφορούν κυρίως τις καθυστερήσεις, λόγω κατασκευής του fly over και δεν περιλαμβάνουν την ωφέλεια από το Μετρό (που ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2024). Στη Θεσσαλονίκη, μετά την ολοκλήρωση των έργων, οι καθυστερήσεις θα είναι σημαντικά μικρότερες.
Προβλέποντας το μέλλον της εξέλιξης του κυκλοφοριακού, ο Πρόεδρος του ΣΕΣ είπε ότι «την επόμενη 5ετία αναμένεται στην Αττική μια αύξηση των μετακινήσεων της τάξης του 16% - 20%. Οπότε, αν ένα μεγάλο μέρος δεν επιλέξει τα ΜΜΜ, τότε οι καθυστερήσεις στο οδικό δίκτυο θα είναι σημαντικά μεγαλύτερες».
Εκτίμησε ότι στην αποσυμφόρηση των οδικών αξόνων της Αττικής, πέρα την αναβάθμιση των ΜΜΜ, θα συμβάλλει η ορθή διαχείριση του υφιστάμενου δικτύου και η ολοκλήρωση έργων, όπως ο αυτοκινητόδρομος Ελευσίνα - Θήβα, η επέκταση της Λεωφ. Κύμης, η αναβάθμιση της Λεωφ. Βουλιαγμένης κ.ά. Για το λόγο αυτό, συνέστησε την επίσπευσή τους δεδομένου ότι οι μετακινήσεις αυξάνονται.
«Σε κάθε περίπτωση αν δεν λάβουμε τώρα τα αναγκαία μέτρα, που πιθανόν λόγω πολιτικού κόστος δεν υλοποιήθηκαν, οι καθυστερήσεις θα είναι τόσο μεγάλες, που σίγουρα θα επέλθει πολύ μεγαλύτερο πολιτικό κόστος», κατέληξε ο κ. Τσιάνος.
Η πρόταση Ιαβέρη για μητροπολιτικό φορέα
Το κυκλοφοριακό αποτελεί ένα τεράστιο ζήτημα, ιδίως στην Αττική και το κέντρο της πόλης, παρατήρησε ο Κωνσταντίνος Μαρκουίζος (Ιαβέρης), Αντιπεριφερειάρχης Οδικής Ασφάλειας και Κέντρου Διαχείρισης Κυκλοφορίας της Περιφέρεια Αττικής, συμπληρώνοντας ότι είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί λύση.
Στην παρούσα κατάσταση η μόνη λύση είναι αυτή της βελτιστοποίησης του προβλήματος με τομές, με τεχνογνωσία, με συνεργασίες σε υπερτοπικό χαρακτήρα και μητροπολιτική προσέγγιση, έτσι ώστε να μειωθεί ο ρυθμός επιβάρυνσης.
Τόνισε ότι είναι σημαντικό τα ΜΜΜ να είναι προσιτά και να υπάρξει ένα ολιστικό σχέδιο για τα ΕΠΗΟ στην Αττική, ενώ συμπλήρωσε ότι οι αρμοδιότητες της Περιφέρειας Αττικής για την αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού είναι εξαιρετικά περιορισμένες.
Ως λύση, πρότεινε τη δημιουργία ενός Μητροπολιτικού Φορέα Διαχείρισης Κυκλοφορίας που θα μπορεί να σχεδιάζει -σε συνεργασία με Δήμους, Φορείς και Τροχαία- και θα συμπεριλαμβάνει όλα τα ΜΜΜ, ώστε να υπάρχει μεταξύ τους συνδεσιμότητα και να λειτουργούν συμπληρωματικά.
Η Θεσσαλονίκη και η ανάγκη για δημόσιες συγκοινωνίες
Ως βασική προϋπόθεση στην αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού στη Θεσσαλονίκη έθεσε την αύξηση της χρήσης των δημόσιων συγκοινωνιών, ο Σάμουελ Αλέξιος Σαλέμ, Διευθυντής Συγκοινωνιακού Έργου του ΟΣΕΘ.
Όπως είπε, είναι απαραίτητος ένας σωστός χωρικός σχεδιασμός, που θα συνδέεται με έναν εξίσου σωστό συγκοινωνιακό σχεδιασμό, ώστε να μην δημιουργούνται οι αβίωτες συνθήκες που συναντώνται το τελευταίο διάστημα στους δρόμους.
Εκτίμησε ότι είναι πολύ σημαντικό να δοθούν εναλλακτικές λύσεις στους πολίτες μέσω ενεργών δημόσιων συγκοινωνιών και άλλων τρόπων μετακίνησης, που θα λειτουργούν συνεργατικά έτσι ώστε να υπάρχουν επιλογές αντί του αυτοκινήτου.
Αναφερόμενος στην παρούσα εικόνα των ΜΜΜ της πόλης, ο κ. Σαλέμ ανέφερε ότι έχει βελτιωθεί σημαντικά με την έναρξη λειτουργίας του Μετρό Θεσσαλονίκης.
Όπως είπε: «Οι όποιες αρρυθμίες μειώνονται, ενώ θα επέλθει σημαντική βοήθεια με την επέκταση του Μετρό προς την Καλαμαριά. Παράλληλα, έχουμε έντονη ενίσχυση στα λεωφορεία, με νέα οχήματα.
Επίσης, η κατασκευή του FlyOver θα αποσυμφορήσει τους κεντρικούς άξονες και στα ΜΜΜ θα επέλθει αύξηση ταχυτήτων στον αστικό ιστό».
Τέλος, ο Διευθυντής Συγκοινωνιακού Έργου του ΟΣΕΘ επεσήμανε ότι σε εξέλιξη βρίσκεται η προμήθεια επιπλέον 50 αρθρωτών λεωφορείων, πέραν των νέων ηλεκτρικών που παρελήφθησαν, ενώ στα άμεσα σχέδια του Οργανισμού είναι η επανεξέταση των «άγονων» λεωφορειακών γραμμών στην Περιφέρεια της Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης.