Τη μεγαλύτερη αύξηση στην Ε.Ε. τόσο στα μισθώματα όσο και στις τιμές κατοικιών καταγράφει η Ελλάδα, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και της Eurostat. Από το 2022 τα ενοίκια αυξάνονται αδιάκοπα, με την αγορά ακινήτων να κινείται με ρυθμούς που ξεπερνούν σταθερά τον πληθωρισμό και ασκούν ολοένα και μεγαλύτερη πίεση στους ενοικιαστές.

Ασταμάτητη κούρσα

Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ο δείκτης ενοικίων για την κύρια κατοικία αυξάνεται συνεχώς από το 2022:

Η τριετής σωρευτική αύξηση φτάνει το +37%, με τις μεγαλύτερες πιέσεις να καταγράφονται στα μεγάλα αστικά κέντρα και στις περιοχές με πανεπιστήμια, όπου η φοιτητική ζήτηση ανεβάζει ακόμη περισσότερο τις τιμές. Στην Αθήνα, η μέση ζητούμενη τιμή ανά τετραγωνικό έχει αυξηθεί κατά σχεδόν 40% από το 2022, ενώ στη Θεσσαλονίκη κατά 33%.

Έτσι, ένα διαμέρισμα που ενοικιαζόταν 300 ευρώ το 2022, σήμερα κοστίζει περίπου 411 ευρώ, με τη διαφορά να επιβαρύνει κατά εκατοντάδες ευρώ τον ετήσιο οικογενειακό προϋπολογισμό. Η αγορά δείχνει σημάδια κόπωσης, αλλά όχι υποχώρησης.

Παράλληλη έκρηξη στις τιμές πώλησης

Η άνοδος δε σταματά στα ενοίκια. Οι τιμές πώλησης κατοικιών κινούνται σε αντίστοιχη τροχιά, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος:

Από το 2022, οι τιμές έχουν αυξηθεί συνολικά κατά 43%.

Σύμφωνα με τα τελευταία συγκριτικά στοιχεία της Eurostat, η Ελλάδα καταγράφει τη μεγαλύτερη αύξηση στα ενοίκια μεταξύ όλων των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την περίοδο 2022–2025, ενώ ταυτόχρονα βρίσκεται στη δεύτερη θέση στην άνοδο των τιμών κατοικιών. 

Η τάση αυτή δεν είναι συγκυριακή αλλά συνεχόμενη, με την Ελλάδα να μετατρέπεται σε ιδιαίτερα ελκυστικό προορισμό για επενδυτές και real estate funds, που αναζητούν υψηλές αποδόσεις. Για τους μισθωτές, όμως, η εικόνα είναι εντελώς διαφορετική: Η πρόσβαση σε προσιτή κατοικία γίνεται ολοένα και δυσκολότερη, καθώς οι αυξήσεις στα ενοίκια τρέχουν πολύ πιο γρήγορα από την αύξηση των εισοδημάτων.

Airbnb και βραχυχρόνια μίσθωση αλλάζουν τον χάρτη

Ένας δεύτερος καταλυτικός παράγοντας που διαμορφώνει την αγορά κατοικίας είναι η έκρηξη της βραχυχρόνιας μίσθωσης. Από το 2022, οι ενεργές αγγελίες τύπου Airbnb σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη έχουν αυξηθεί κατά περίπου 47%, σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς. Σε γειτονιές όπως το Κουκάκι, Ψυρρή και το Μεταξουργείο, η προσφορά διαθέσιμων κατοικιών για μακροχρόνιο ενοικιαστήριο έχει περιοριστεί έως και 35%, καθώς ολοένα και περισσότερα διαμερίσματα μετατρέπονται σε τουριστικά καταλύματα. 

Το αποτέλεσμα είναι ένα ντόμινο: λιγότερα σπίτια για κατοίκους σημαίνει μεγαλύτερη ζήτηση και, τελικά, υψηλότερα ενοίκια. Η βραχυχρόνια μίσθωση, ειδικά σε αστικά κέντρα με αυξημένη τουριστική ζήτηση, επηρεάζει καθοριστικά την αγορά στέγης και αναδιαμορφώνει τη φυσιογνωμία ολόκληρων περιοχών, από γειτονιές κατοικίας σε «ζώνες φιλοξενίας».

Τα κόστη κατασκευής

Πίσω από το ράλι της αγοράς κατοικίας κρύβεται ένας ακόμη παράγοντας που σπάνια γίνεται αντιληπτός από τους ενοικιαστές αλλά είναι καθοριστικός για τις τελικές τιμές: το αυξημένο κόστος κατασκευής. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, από το 2022 το κόστος υλικών έχει εκτοξευθεί. Το σκυρόδεμα έχει αυξηθεί κατά περίπου 28%, τα μονωτικά υλικά κατά 32%, ενώ το αλουμίνιο που χρησιμοποιείται στα κουφώματα καταγράφει άνοδο 34%. Οι αυξήσεις αυτές μεταφέρονται σταδιακά στις τιμές πώλησης νεόδμητων κατοικιών, αλλά και στα ενοίκια, αφού οι νέες κατασκευές καθορίζουν το «ταβάνι» της αγοράς.

Ταυτόχρονα, οι νέες οικοδομικές άδειες μειώθηκαν κατά 18% τη διετία 2023–2025. Λιγότερα έργα σημαίνουν μικρότερη μελλοντική προσφορά κατοικιών, κάτι που διατηρεί την αγορά «σφιχτή» και τις τιμές σε ανοδική τροχιά. Έτσι, η έλλειψη νέων ακινήτων λειτουργεί ως πολλαπλασιαστής πίεσης στην αγορά, τόσο για την αγορά κατοικίας όσο και για τα μισθώματα.

Η στέγαση «τρώει» το εισόδημα

Παράλληλα με την άνοδο των τιμών και των ενοικίων, η Ελλάδα καταγράφει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στεγαστικής επιβάρυνσης στην Ευρώπη. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, τα ελληνικά νοικοκυριά δαπανούν έως και το 50% του μηνιαίου εισοδήματος για ενοίκιο, ενώ για στεγαστικό δάνειο το ποσοστό πλησιάζει το 40%. Στον ευρωπαϊκό μέσο όρο, τα αντίστοιχα ποσοστά δεν ξεπερνούν το 25%.

Δεν πρόκειται απλώς για εισοδηματική υστέρηση - είναι ζήτημα δομικής έλλειψης προσιτής κατοικίας. Καθώς οι τιμές αυξάνονται ταχύτερα από τα εισοδήματα και η προσφορά νέων κατοικιών παραμένει περιορισμένη, όλο και περισσότερα νοικοκυριά βρίσκονται αντιμέτωπα με μια πραγματικότητα όπου η στέγη απορροφά το μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός τους.

Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!