Σημαντικές καθυστερήσεις στις πληρωμές των αγροτικών ενισχύσεων καταγράφονται το τελευταίο διάστημα, με την κυβέρνηση να αποδίδει το πρόβλημα στη μετάβαση στο νέο, αυστηρότερο μοντέλο ελέγχων που απαιτεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές στις Βρυξέλλες, όπου συνεδρίασε το Συμβούλιο Υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης, οι νέες διαδικασίες θεωρούνται απαραίτητες για την αποκατάσταση της αξιοπιστίας του συστήματος, την καταπολέμηση των καταχρήσεων και την προστασία των ευρωπαϊκών πόρων.
Νέα μοντέλα ελέγχων και ο «βραχνάς» των καθυστερήσεων
Οι καθυστερήσεις αφορούν τη βασική ενίσχυση, τα οικολογικά σχήματα, τα βιολογικά και τα νομοθετημένα προγράμματα. Στο σύνολο των 500.000 δικαιούχων, οι απαιτήσεις ελέγχου έχουν αυξηθεί κατακόρυφα, με χιλιάδες δείγματα να πρέπει να ελεγχθούν έως το τέλος του έτους.
Η Κομισιόν έχει αποστείλει δύο κρίσιμες επιστολές προς την Ελλάδα.
- Η πρώτη (27/3/2025) επισημαίνει «σοβαρές ελλείψεις» στη διακυβέρνηση του ΟΣΔΕ για το 2024.
- Η δεύτερη (4/10/2025) προειδοποιεί για αναστολή πληρωμών, εάν η χώρα δεν εφαρμόσει άμεσα συγκεκριμένο σχέδιο δράσης (Action Plan), βάσει του άρθρου 42 του Κανονισμού 2021/2116.
Το Action Plan 2, που βρίσκεται καθ’ οδόν προς έγκριση, επικεντρώνεται σε ειδικούς και στοχευμένους ελέγχους, όπως:
- ψηφιακή χαρτογράφηση αγροτεμαχίων με δορυφορικές εικόνες υψηλής ανάλυσης,
- διασταύρωση παραστατικών (γάλα, ζωοτροφές κ.ά.) για την επαλήθευση δηλωθέντων ζώων,
- εκτεταμένους επιτόπιους ελέγχους με κλιμάκια από ΟΠΕΚΕΠΕ, ΕΛΓΟ «ΔΗΜΗΤΡΑ» και ΕΦΕΤ.
Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν ότι η πλήρης συμμόρφωση αποτελεί προϋπόθεση για την απρόσκοπτη ροή των κοινοτικών πόρων, ενώ η έγκριση του Action Plan αναμένεται να επιταχύνει τη διαδικασία πληρωμών.
Ευλογιά: Συναγερμός αλλά χωρίς απειλή για την παραγωγή
Η εξάλειψη της ευλογιάς των ζώων βρίσκεται επίσης στο επίκεντρο. Οι υγειονομικές αρχές επισημαίνουν ότι ο ιός είναι ιδιαίτερα ανθεκτικός και μεταδοτικός, γεγονός που αυξάνει τον βαθμό επιφυλακής.
Μέχρι στιγμής έχουν εφαρμοστεί:
- υποχρεωτική σφαγή και καταστροφή κοπαδιών σε περίπτωση κρούσματος,
- ενίσχυση των ελέγχων βιοασφάλειας,
- δημιουργία Εθνικής Επιστημονικής Επιτροπής,
- πειθαρχικές παρεμβάσεις σε παραβάτες για παράνομη διακίνηση ζώων ή μη εγκεκριμένους εμβολιασμούς.
Συζητείται έντονα ο εμβολιασμός με ζωντανό εξασθενημένο ιό. Αν και η Κομισιόν υποστηρίζει τη χρήση ιορδανικού εμβολίου εγγεγραμμένου στην Ε.Ε., δεν υπάρχει ευρωπαϊκή άδεια διάθεσης. Το επιστημονικό ζήτημα αφορά την αδυναμία ασφαλούς διάκρισης φυσικής νόσησης από εμβολιασμό (DIVA), αλλά και τον κίνδυνο επανεμφάνισης κρουσμάτων.
Το μέλλον της νέας ΚΑΠ
Οι διαπραγματεύσεις για την επόμενη Κοινή Αγροτική Πολιτική βρίσκονται σε εξέλιξη, με τρεις βασικές προτεραιότητες για τα κράτη-μέλη:
- διατροφική επάρκεια και κοινωνική συνοχή,
- παραγωγή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας και διεθνούς ανταγωνιστικότητας,
- προσαρμογή στις γεωπολιτικές και κλιματικές προκλήσεις.
Ταυτόχρονα, η Ευρώπη πρέπει να αντιμετωπίσει θέματα όπως οι μεγάλες εμπορικές συμφωνίες (Ινδία, Μερκοσούρ, ΗΠΑ), η «εξωτερική σύγκλιση» ενισχύσεων μεταξύ παλαιών και νέων χωρών-μελών, αλλά και οι πιέσεις από το μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον (πόλεμος στην Ουκρανία, τιμές πρώτων υλών, μεταφορικά).
Η επικείμενη έγκριση του Action Plan 2 θεωρείται καθοριστική για να επανέλθει η ομαλότητα στις πληρωμές του ΟΠΕΚΕΠΕ. Ωστόσο, η κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι η μετάβαση στο νέο σύστημα ελέγχων θα συνεχίσει να δημιουργεί καθυστερήσεις μέχρι την πλήρη προσαρμογή των δομών και των διαδικασιών.
Το ζητούμενο, όπως τονίζουν αρμόδιες πηγές, είναι να διασφαλιστεί ένα περιβάλλον δικαιοσύνης και αξιοπιστίας, που θα προστατεύει τους έντιμους παραγωγούς και την ομαλή διάθεση των ευρωπαϊκών πόρων προς την ελληνική αγροτική οικονομία.
Πηγή: ΕΡΤ
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
