Η έγκριση του ελληνικού Σχεδίου Δράσης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σηματοδοτεί την έναρξη της εφαρμογής ενός αναθεωρημένου πλαισίου για τη διαχείριση των αγροτικών ενισχύσεων, επιτρέποντας την άμεση καταβολή της προκαταβολής της βασικής ενίσχυσης του 2025, που ανέρχεται στο 70%. Παράλληλα, ενεργοποιούνται πληρωμές από τους δύο Πυλώνες της ΚΑΠ, καθώς και ενισχύσεις μικρότερων προγραμμάτων που είχαν καθυστερήσει λόγω λειτουργικών προβλημάτων στον ΟΠΕΚΕΠΕ.
Με το νέο πλαίσιο, προβλέπεται η λειτουργία ενός πιο τυποποιημένου, διαφανούς και πλήρως εναρμονισμένου συστήματος ελέγχων, με στόχο την αποφυγή αβεβαιοτήτων και καθυστερήσεων στις διαδικασίες. Επιπλέον, η κατανομή των ενισχύσεων βασίζεται σε τεκμηριωμένα στοιχεία, περιορίζοντας το ενδεχόμενο ανακριβών δηλώσεων ή αποκλίσεων.
Σε δημοσιονομικό επίπεδο, διασφαλίζεται η πλήρης αξιοποίηση των διαθέσιμων κοινοτικών πόρων. Σε περίπτωση διαφορών κατά την πρώτη κατανομή της βασικής ενίσχυσης, προβλέπεται δεύτερη κατανομή μέσω της βασικής ενίσχυσης, των συνδεδεμένων ενισχύσεων ή των οικολογικών σχημάτων, ώστε να ολοκληρωθεί η διάθεση των πόρων που αναλογούν στη χώρα.
Το νέο Σχέδιο Δράσης συνδέεται με τη μετάβαση του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ και καθορίζει τις τεχνικές και λειτουργικές προδιαγραφές που θα ισχύσουν από το 2026. Για το 2025 εφαρμόζεται ένα υβριδικό σύστημα, το οποίο λειτουργεί ως «γέφυρα» προς το πλήρως ψηφιακό μοντέλο.
Υποχρεωτικός ΑΤΑΚ και αυστηρή τεκμηρίωση των εκτάσεων
Το μεταβατικό σύστημα του 2025 καθιστά υποχρεωτική τη δήλωση Αριθμού Ταυτότητας Ακινήτου (ΑΤΑΚ) για όλα τα αγροτεμάχια, ενώ για μικρές πολυϊδιοκτησίες έως 20 στρέμματα γίνεται δεκτός ο ΚΑΕΚ. Η αλλαγή αποσκοπεί στην εξάλειψη των εικονικών μισθωτηρίων, των καταπατήσεων και άλλων φαινομένων που υπονόμευαν την αξιοπιστία των δηλώσεων.
Για εκτάσεις που εμφανίζουν αναντιστοιχίες με τις δορυφορικές απεικονίσεις – κυρίως σε Κεντρική και Ανατολική Μακεδονία – οι παραγωγοί θα ειδοποιηθούν μέσω του AGRI SNAP για να επανυποβάλουν διορθωμένα στοιχεία, τα οποία θα αξιολογηθούν πριν την καταβολή των ενισχύσεων.
Σε περιπτώσεις λανθασμένων ΚΑΕΚ που οδήγησαν σε μηδενισμό εκτάσεων, προβλέπεται δυνατότητα ένστασης, ώστε να αποκατασταθεί η επιλεξιμότητα όπου αυτή δικαιολογείται.
Ο προσδιορισμός του ζωικού κεφαλαίου περνά σε πλήρως αντικειμενικό μοντέλο, βασισμένο σε οικονομικά παραστατικά: τιμολόγια γάλακτος και κρέατος, αγορές ζωοτροφών, στοιχεία ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, myDATA και δηλώσεις Ε3. Η μεθοδολογία λαμβάνει υπόψη την ελάχιστη παραγωγή (100 κιλά γάλακτος ανά επιλέξιμη προβατίνα/αίγα) και τα στοιχεία σφαγών, ώστε να τεκμηριώνεται με ακρίβεια ο αριθμός των ζώων.
Νέο πλαίσιο για τους βοσκότοπους και συμπληρωματικές κατανομές
Η διαδικασία κατανομής επιλέξιμων βοσκοτόπων αναθεωρείται ριζικά και συνδέεται πλέον με τα πραγματικά δεδομένα παραγωγής των κτηνοτρόφων. Η ενεργοποίηση δικαιωμάτων μακριά από την πραγματική εγκατάσταση παύει να είναι δυνατή, καθώς οι δημόσιοι βοσκότοποι κατανέμονται μόνο στον νομό όπου δραστηριοποιείται ο κτηνοτρόφος ή σε όμορο νομό.
Οι παραγωγοί με ιδιωτικούς βοσκότοπους λαμβάνουν ενίσχυση αποκλειστικά για τη διατήρηση της γης, υπό την προϋπόθεση της ελάχιστης βοσκοφόρτωσης 0,2 ΜΜΖ/ha, όπως ορίζεται από τη Στρατηγική της ΚΑΠ 2023–2027.
Σε περιπτώσεις όπου οι διαθέσιμες εκτάσεις δεν επαρκούν για την τεκμηριωμένη παραγωγή – βάσει τιμολογίων γάλακτος, κρέατος και ζωοτροφών – ο ΟΠΕΚΕΠΕ θα προχωρήσει σε συμπληρωματική κατανομή μετά την προκαταβολή, προκειμένου να αποτραπούν αδικίες στη χορήγηση ενισχύσεων.
Όλοι οι παραγωγοί διατηρούν δικαίωμα υποβολής ένστασης, με τον Οργανισμό να ανακοινώνει σύντομα το πλήρες χρονοδιάγραμμα.
Ψηφιακές υποδομές, ηλεκτρονική σήμανση ζώων και στοχευμένοι έλεγχοι
Από το 2026 τίθεται σε εφαρμογή ένα ριζικά αναβαθμισμένο σύστημα πληρωμών και ελέγχων. Κεντρικό του στοιχείο είναι η δημιουργία ενός νέου, εξαιρετικά ακριβούς ψηφιακού γεωχωρικού χάρτη, βασισμένου σε δορυφορικές εικόνες πολύ υψηλής ανάλυσης και εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης, επιτρέποντας την αδιαμφισβήτητη διάκριση επιλέξιμων και μη επιλέξιμων εκτάσεων.
Παράλληλα, εισάγεται ενιαία ψηφιακή βάση δεδομένων για την πλήρη καταγραφή κάθε αιγοπροβάτου, μέσω ηλεκτρονικού «βώλου». Η βάση θα συνδεθεί απευθείας με το ΟΣΔΕ, δημιουργώντας ένα σύστημα απόλυτης ιχνηλασιμότητας.
Οι έλεγχοι θα βασίζονται σε εργαλεία ανάλυσης κινδύνου και εκτεταμένες διασταυρώσεις με δεδομένα παραγωγής, φορολογίας και κτηματολογίου. Οι επιτόπιοι έλεγχοι θα διενεργούνται από μικτά κλιμάκια με σαφώς προκαθορισμένα πρωτόκολλα, περιορίζοντας τον κίνδυνο αστοχιών και ενισχύοντας τη διαφάνεια.
Τέλος, θα πραγματοποιούνται πλήρεις διασταυρώσεις με το Εθνικό Κτηματολόγιο και το νέο Μητρώο Ιδιοκτησίας Ακινήτων της ΑΑΔΕ, ώστε να διασφαλίζεται η ακρίβεια του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των δηλούμενων εκτάσεων.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
