Το στεγαστικό βάρος συνεχίζει να αποτελεί έναν από τους πιο σταθερούς παράγοντες οικονομικής πίεσης για τα ελληνικά νοικοκυριά, με την Ελλάδα να καταγράφει για ακόμη μία χρονιά τη χειρότερη επίδοση στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τα στοιχεία της Eurostat για το 2024 δείχνουν ότι το 35,5% του διαθέσιμου εισοδήματος των Ελλήνων διοχετεύεται στη στέγαση, ποσοστό που καμία άλλη χώρα δεν προσεγγίζει. Ο μέσος όρος της Ε.Ε. κινείται στο 19,2%, γεγονός που υπογραμμίζει τη διαφορά μεγέθους του προβλήματος.
Παρότι το σχετικό ποσοστό είναι χαμηλότερο από εκείνο του 2014, η εικόνα των τελευταίων δύο ετών δείχνει σταθερή επαναφορά της πίεσης.
Η άνοδος των τιμών ενοικίων και κατοικιών σε συνδυασμό με τις βραδύτερες αυξήσεις μισθών εντείνει τη δυσκολία πρόσβασης σε προσιτή κατοικία, κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα. Χαρακτηριστικό είναι ότι σχεδόν το 29% των κατοίκων πόλεων στην Ελλάδα δαπανά πάνω από το 40% του εισοδήματός τους για τη στέγη, όταν στην Ευρώπη το ποσοστό αυτό βρίσκεται κάτω από το 10%.
Αυξάνονται οι ληξιπρόθεσμες οφειλές για στεγαστικές ανάγκες
Ακόμη πιο ανησυχητική είναι η εικόνα στις ληξιπρόθεσμες στεγαστικές υποχρεώσεις. Το 2024, το 42,8% των πολιτών είχε ληξιπρόθεσμες οφειλές σε ενοίκια, δάνεια ή λογαριασμούς ενέργειας — το υψηλότερο ποσοστό στην Ε.Ε.
Την ώρα που σε ευρωπαϊκό επίπεδο οι οφειλές μειώνονται τα τελευταία χρόνια, στην Ελλάδα σημειώνουν σταθερή αύξηση, παρά το ότι οι συνολικές αυξήσεις τιμών στην αγορά κατοικίας από το 2010 έως σήμερα ήταν από τις χαμηλότερες στην Ένωση.
Αν και η χώρα εμφανίζεται ως η μοναδική στην οποία τα ενοίκια είναι συνολικά χαμηλότερα από τα επίπεδα του 2010, αυτό δεν αποδίδει την πραγματικότητα των τελευταίων ετών. Η έντονη αύξηση των μισθώσεων σε περιοχές υψηλής ζήτησης, η στροφή σε βραχυχρόνιες μισθώσεις και η περιορισμένη διαθέσιμη προσφορά κατοικίας έχουν δημιουργήσει ένα περιβάλλον έντονα πιεστικό για τους ενοικιαστές.
Τρεις στους 10 Ελληνες ζουν στο ενοίκιο
Παράλληλα, η ιδιοκατοίκηση βρίσκεται σε υποχώρηση, αγγίζοντας το 69,7%, ενώ περισσότεροι από τους τρεις στους δέκα κατοίκους ζουν πλέον με ενοίκιο. Οι δείκτες συνθηκών διαβίωσης επιβεβαιώνουν την επιβάρυνση: η Ελλάδα διαθέτει έναν από τους χαμηλότερους δείκτες χώρων ανά άτομο στην Ε.Ε., ενώ το 27% του πληθυσμού ζει σε κατοικίες που χαρακτηρίζονται υπερπλήρεις. Στην αδυναμία επαρκούς θέρμανσης, η χώρα καταγράφει επίσης υψηλό ποσοστό, με περίπου έναν στους πέντε να δηλώνει ότι δεν μπορεί να κρατήσει το σπίτι ζεστό τον χειμώνα· το αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρώπη είναι 9,2%.
Τα δεδομένα δείχνουν ότι η στέγαση εξελίσσεται σε έναν πολυδιάστατο παράγοντα κοινωνικής και οικονομικής πίεσης. Η αύξηση των τιμών πώλησης και μίσθωσης κατοικιών, σε συνδυασμό με τη συγκρατημένη άνοδο των εισοδημάτων, δημιουργεί ένα περιβάλλον που περιορίζει την πρόσβαση σε αξιοπρεπή στέγη και επιβαρύνει σημαντικό μέρος του πληθυσμού.
Η διατήρηση της Ελλάδας στην κορυφή της σχετικής ευρωπαϊκής κατάταξης επιβεβαιώνει ότι το στεγαστικό δεν είναι απλώς οικονομικός δείκτης, αλλά κρίσιμο ζήτημα καθημερινότητας και κοινωνικής συνοχής.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
