Η Βόρεια Ελλάδα αποτελεί κομβικό στοιχείο της νέας ενεργειακής στρατηγικής της χώρας, όπως τόνισε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, χαρακτηρίζοντάς τη «νευρώνα» της αναδιαμορφούμενης ενεργειακής αρχιτεκτονικής. Η τοποθέτησή του έγινε στο πλαίσιο της ημερίδας για τη «Σημασία των ενεργειακών εξελίξεων για τη Βόρεια Ελλάδα», που διοργάνωσε στη Θεσσαλονίκη η ενημερωτική ιστοσελίδα voria.gr.
Αναφερόμενος στη συμφωνία του περασμένου Νοεμβρίου για τη συμμετοχή της αμερικανικής ExxonMobil στην κοινοπραξία Energean – Helleniq Energy, η οποία διαθέτει τα δικαιώματα έρευνας υδρογονανθράκων στο «μπλοκ 2» του Ιονίου, ο υπουργός σημείωσε ότι «η Ελλάδα έβαλε γκολ» και, σε περίπτωση που τα κοιτάσματα αποδειχθούν εμπορικά εκμεταλλεύσιμα, η χώρα «θα πάει σε άλλη πίστα», με αύξηση πόρων και νέες θέσεις εργασίας.
Παράλληλα, χαρακτήρισε τον Κάθετο Διάδρομο ως έναν πραγματικό «διάδρομο ανάπτυξης και ευημερίας», που αφορά μια ενδοχώρα 100 εκατ. ανθρώπων, επισημαίνοντας ότι πρόκειται για μια πρωτοβουλία που βασίζεται «σε όρους συνεργασίας και όχι ηγεμονίας».
Ενέργεια και γεωπολιτική αναβάθμιση
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας μίλησε για συγκλονιστική ευκαιρία, που θα αναβαθμίσει την περιοχή και διατύπωσε το αίτημα προς τα πολιτικά κόμματα να διατηρηθεί ένα μίνιμουμ εθνικής συναίνεσης.
Περαιτέρω, συνέδεσε τις εξελίξεις με την ενίσχυση της γεωπολιτικής μας θέσης, προσθέτοντας ότι η ενέργεια είναι από τους λίγους τομείς στους οποίους συμφωνούν Ευρώπη και Αμερική και η Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο.
Υπογράμμισε, εξάλλου, ότι η Ελλάδα είναι μέρος του ευρωπαϊκού σχεδιασμού για την απεξάρτηση μέχρι το τέλος του 2027 από το ρωσικό φυσικό αέριο, με τη διοχέτευση του αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου από τις υποδομές στη χώρα μας.
Για την Αλεξανδρούπολη και τη μονάδα FSRU, σημείωσε ότι «παίζει καθοριστικό ρόλο», ειδικά μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
FSRU, κόστος ενέργειας και νέες υποδομές
Ερωτηθείς σχετικά με τις ανησυχίες για αύξηση της τιμής του υγροποιημένου φυσικού αερίου, τόνισε ότι «το φθηνό πρέπει να είναι σταθερό και σίγουρο» και υπενθύμισε ότι το 2022, όταν η Ρωσία έκλεισε τις κάνουλες του αερίου, πληρώσαμε 7 δισ. ευρώ αντί για 1 δισ. ευρώ.
Για το ενδεχόμενο δημιουργίας νέας μονάδας FSRU στον Θερμαϊκό Κόλπο, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας τόνισε ότι για τον ίδιο έχει μεγαλύτερο νόημα να υπάρχει μονάδα στη Βόρεια Ελλάδα, σημειώνοντας ωστόσο ότι το ζήτημα θα αποτελέσει αντικείμενο και επιστημονικής συζήτησης.
Την ανάγκη η κυβέρνηση να προχωρήσει σε νέους διαγωνισμούς για υδρογονάνθρακες, εκμεταλλευόμενη το θετικό κλίμα από τις ΗΠΑ και το γεγονός ότι η Ευρώπη «δεν σαμποτάρει το φυσικό αέριο», επισήμανε ο ευρωβουλευτής και αντιπρόεδρος των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, Γιάννης Μανιάτης, πρώην υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.
Τόνισε ότι πενταπλασιάζονται τα κονδύλια στο πρόγραμμα Connecting Europe Facility και ότι η Ελλάδα πρέπει να «τρέξει» να προετοιμαστεί για τα έργα ηλεκτρισμού και υδρογόνου που θέλει να προωθήσει, καθώς δεν μπορεί πλέον να εντάξει υποδομές φυσικού αερίου.
Σχεδιασμός δεκαετίας
Επιπλέον, υπογράμμισε ότι τα έργα που βρίσκονται σήμερα στο επίκεντρο σχεδιάστηκαν την περίοδο 2011–2014, καθώς στην ενέργεια «υπάρχει ο νόμος της δεκαετίας» και «ό,τι σχεδιάζεται σήμερα, αρχίζει να υλοποιείται μετά από μία δεκαετία».
Αναφερόμενος ευρύτερα στις γεωπολιτικές εξελίξεις, επισήμανε ότι η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να έχει σταθερούς δεσμούς με τις ΗΠΑ και να τους «παντρέψει» με τη στρατηγική αυτονομία σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Την εκτίμηση ότι ανοίγονται για την Ελλάδα «νέα κεφάλαια ενεργειακής αυτονομίας και γεωπολιτικής ισχύος» διατύπωσε στον χαιρετισμό του ο υφυπουργός Ανάπτυξης Σταύρος Καλαφάτης, τονίζοντας πως η ενέργεια έχει ενισχυμένο ρόλο μετά την εισβολή στην Ουκρανία και η χώρα μας βρίσκεται στο επίκεντρο των εξελίξεων.
Περαιτέρω, επισήμανε ότι η Θεσσαλονίκη και η Βόρεια Ελλάδα θα διαδραματίσουν ρόλο-κλειδί στο ενεργειακό τοπίο που διαμορφώνεται από τη στρατηγική σχέση με τις ΗΠΑ, το γεωπολιτικό status στον Έβρο και την απολιγνιτοποίηση στη Δυτική Μακεδονία.
Θεσσαλονίκη, υποδομές και ενεργειακή ασφάλεια
«Δυναμώνουμε το γεωπολιτικό αποτύπωμα και την αναπτυξιακή δυναμική με το σχέδιο της κυβέρνησης που πάει την Ελλάδα πιο ψηλά», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Από την πλευρά του, ο υφυπουργός Εσωτερικών αρμόδιος για θέματα Μακεδονίας και Θράκης, Κώστας Γκιουλέκας, υπογράμμισε ότι οι ενεργειακές συμφωνίες καθιστούν τη χώρα ασφαλέστερη, συμπληρώνοντας ότι ολοένα και περισσότερες χώρες ενδιαφέρονται να προστατεύσουν τις ενεργειακές διόδους.
Επισήμανε, ακόμη, ότι το όφελος από τις εξελίξεις δεν είναι κομματικό αλλά εθνικό.
Την υλοποίηση σειράς υποδομών στη Θεσσαλονίκη, που θα της επιτρέψουν να εξελιχθεί σε ενεργειακό πυλώνα, ζήτησε ο δήμαρχος Στέλιος Αγγελούδης, αναφερόμενος ειδικά στο πρώην στρατόπεδο Γκόνου, τη μετατροπή του σε χώρο logistics και τη σιδηροδρομική σύνδεση του λιμανιού.
Ενεργειακή ασφάλεια και γεωπολιτικοί κίνδυνοι
Υπογράμμισε, τέλος, ότι οι φορείς της πόλης έχουν συγκροτήσει μια «συμμαχία ευθύνης», δίνοντας προτεραιότητα στην επίλυση χρόνιων προβλημάτων.
Την ανάδειξη της Αλεξανδρούπολης, από μια «καραμπόλα της γεωγραφίας», όταν η Τουρκία πάτησε ορισμένες κόκκινες γεωπολιτικές γραμμές, επισήμανε ο καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και σύμβουλος του πρωθυπουργού, Σωτήρης Σέρμπος.
Όπως τόνισε, «η ενεργειακή ασφάλεια αφορά και την εθνική ασφάλεια», προειδοποιώντας ότι όταν μια χώρα αναβαθμίζεται, «μπορεί να σηκωθούν φρύδια από ανταγωνιστές που πριν δεν σε έβλεπαν».
Ο καθηγητής Ενεργειακών Συστημάτων στο ΑΠΘ και πρόεδρος της ΕΥΑΘ, Άγις Παπαδόπουλος, σημείωσε ότι πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στις ηλεκτρικές διασυνδέσεις.
Τέλος, για τη σημασία των ενεργειακών κοινοτήτων και των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, «χωρίς να πέφτουμε στην παγίδα των ολιγοπωλίων», μίλησε ο καθηγητής Οικονομικών στο ΑΠΘ, Γρηγόρης Ζαρωτιάδης.