Ένα νέο σύνολο παρεμβάσεων, με στόχο την ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης και την επιβράβευση της συνέπειας, επεξεργάζεται το υπουργείο Οικονομικών. Στο επίκεντρο του σχεδίου βρίσκονται οι φορολογούμενοι που έχουν εντάξει τις οφειλές τους σε ρύθμιση και εξυπηρετούν κανονικά τις υποχρεώσεις τους. Όπως αναφέρουν πηγές του οικονομικού επιτελείου, εξετάζονται ρυθμίσεις για τη μείωση των ποσοστών παρακράτησης κατά τη χορήγηση φορολογικής ενημερότητας, καθώς και για τη σταδιακή αύξηση του ακατάσχετου ορίου στους τραπεζικούς λογαριασμούς όσων επιδεικνύουν σταθερή συνέπεια στην αποπληρωμή των χρεών τους.
Οι νέες πρωτοβουλίες έρχονται σε συνέχεια των πρόσφατων τροποποιήσεων στη φορολογική νομοθεσία, όπως η αλλαγή των όρων για την απώλεια ρυθμίσεων και η αναστολή των ποινικών διώξεων για όσους έχουν υψηλές ρυθμισμένες οφειλές άνω των 100.000 ευρώ. Το γενικότερο πλαίσιο κινείται προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της φορολογικής κουλτούρας, με στόχο να περιοριστεί η διογκούμενη δεξαμενή των ληξιπρόθεσμων οφειλών, που παραμένει σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα.
Στο τραπέζι μέτρα με στοχευμένα οφέλη
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία της ΑΑΔΕ, από τα συνολικά 109,7 δισ. ευρώ των ληξιπρόθεσμων χρεών, μόλις 3,743 δισ. ευρώ (ή 3,4%) έχουν ενταχθεί σε κάποιο καθεστώς ρύθμισης, γεγονός που αναδεικνύει την ανάγκη για νέα, αποτελεσματικά εργαλεία προσέλκυσης και διατήρησης των φορολογουμένων στις ρυθμίσεις.
Τα μέτρα που εξετάζονται περιλαμβάνουν:
1. Αναμόρφωση του πλαισίου για τη φορολογική ενημερότητα
Η φορολογική ενημερότητα είναι απαραίτητη για μια σειρά συναλλαγών – όπως η μεταβίβαση ακινήτων ή η είσπραξη ποσών από το Δημόσιο. Σήμερα, το ισχύον σύστημα προβλέπει σημαντικές παρακρατήσεις επί των ποσών που οφείλονται στον φορολογούμενο, ακόμη κι αν οι οφειλές του είναι ενταγμένες σε ρύθμιση και εξυπηρετούνται τακτικά. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι κρατήσεις μπορεί να φτάσουν έως και το 70% του τιμήματος ενός ακινήτου που πωλείται, γεγονός που δημιουργεί αντικίνητρα.
Η πρόταση που επεξεργάζεται το ΥΠΟΙΚ προβλέπει την εφαρμογή μειωμένων συντελεστών παρακράτησης για όσους αποδεδειγμένα τηρούν απαρέγκλιτα τις ρυθμίσεις τους, με στόχο να ενισχυθεί το αίσθημα δικαιοσύνης και να στηριχθεί η ρευστότητα των συνεπών πολιτών.
2. Σταδιακή αποδέσμευση δεσμευμένων λογαριασμών
Σε δεύτερο χρόνο, αναμένεται να ενεργοποιηθεί και η ρύθμιση που παραμένει ανεφάρμοστη από το 2019, η οποία προβλέπει την αύξηση του ακατάσχετου ορίου των τραπεζικών λογαριασμών για συνεπείς οφειλέτες. Η υφιστάμενη προστασία στα 1.250 ευρώ θεωρείται ανεπαρκής, ειδικά για νοικοκυριά με χαμηλά αλλά τακτικά εισοδήματα.
Με βάση τον σχεδιασμό, το ακατάσχετο ποσό θα προσαυξάνεται ανάλογα με τον αριθμό των δόσεων που εξοφλούνται και το ύψος της ρυθμισμένης οφειλής. Προϋπόθεση θα είναι η εμπρόθεσμη πληρωμή των δόσεων, καθώς και η δήλωση συγκεκριμένου λογαριασμού ως προστατευόμενου.
Νέο μοντέλο διαχείρισης των χρεών
Παράλληλα, η ΑΑΔΕ αναπτύσσει ένα νέο, δυναμικό μοντέλο κατηγοριοποίησης των οφειλετών, με στόχο την εξατομικευμένη διαχείριση των χρεών προς το Δημόσιο. Το σύστημα βασίζεται στη μεθοδολογία PARE (Payment Capacity – Attitude – Recency – Event), σύμφωνα με την οποία η προσέγγιση διαφοροποιείται με βάση τη δυνατότητα αποπληρωμής, τη συμπεριφορά του οφειλέτη, την παλαιότητα του χρέους και ειδικές περιστάσεις που μπορεί να επηρεάζουν την ικανότητα πληρωμής.
Στόχος της ΑΑΔΕ είναι να δημιουργηθεί ένα πλήρες και δυναμικό προφίλ κάθε οφειλέτη, ώστε να διαμορφώνονται στοχευμένα παρεμβάσεις που θα οδηγούν είτε σε ευνοϊκές ρυθμίσεις, είτε σε αυστηρότερη εποπτεία, ανάλογα με τη συμπεριφορά.
→ Διαβάστε επίσης: Φορολογία: Οι μεγάλες επιχειρήσεις σηκώνουν το βάρος – Οι περισσότερες δηλώνουν ζημιές ή μηδενικά κέρδη
Χαμηλή ανταπόκριση στις ρυθμίσεις
Το γεγονός ότι μόνο 3,743 δισ. ευρώ έχουν ενταχθεί σε ενεργές ρυθμίσεις αναδεικνύει τη δυσκολία του υφιστάμενου πλαισίου να κινητοποιήσει τους φορολογουμένους.
Αναλυτικά:
- Το 64,9% των ρυθμισμένων οφειλών αφορά ποσά έως 300.000 ευρώ – ποσοστό που αντιστοιχεί σε 2,43 δισ. ευρώ.
- Το υπόλοιπο 35,1% σχετίζεται με μεγαλύτερα χρέη, άνω των 300.000 ευρώ – σύνολο 1,31 δισ. ευρώ.
Η διαστρωμάτωση αυτή επιβεβαιώνει ότι το μεγαλύτερο μέρος των συνεπών ρυθμίσεων προέρχεται από μικροοφειλέτες, οι οποίοι αποτελούν και τη ραχοκοκαλιά του φορολογικού πληθυσμού. Οι πολιτικές που σχεδιάζονται επιχειρούν να ενισχύσουν αυτό το τμήμα της βάσης, χωρίς να παραγνωρίζονται και οι μεγάλοι οφειλέτες με ικανότητα πληρωμής.