Κλιμακώνει τις παρεμβάσεις της η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) για την αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου καυσίμων, ενός φαινομένου που προκαλεί σημαντικές απώλειες εσόδων για το ελληνικό δημόσιο, υπονομεύει τη φορολογική συμμόρφωση και αλλοιώνει τον υγιή ανταγωνισμό στην αγορά.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην τελευταία έκθεσή της για την ελληνική οικονομία στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, η φοροδιαφυγή στον τομέα των καυσίμων παραμένει υψηλή, με τις εκτιμώμενες απώλειες σε ΦΠΑ και Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης να αγγίζουν τα 500 εκατομμύρια ευρώ ετησίως. Η Κομισιόν επισημαίνει ότι η αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος απαιτεί ενίσχυση της τελωνειακής εποπτείας, ψηφιακά εργαλεία και διοικητικές μεταρρυθμίσεις, κατεύθυνση προς την οποία κινείται πλέον δυναμικά η ΑΑΔΕ.
Ψηφιακά εργαλεία και Τεχνητή Νοημοσύνη στη «γραμμή πυρός»
Στο επίκεντρο του σχεδίου της ΑΑΔΕ βρίσκεται η ενίσχυση της τεχνολογικής επιτήρησης της διακίνησης καυσίμων. Μέχρι το φθινόπωρο του 2025, αναμένεται να τεθεί σε πλήρη λειτουργία σύστημα παρακολούθησης επαγγελματικών οχημάτων και εμπορευματοκιβωτίων, το οποίο θα καλύπτει τη διέλευση από τα χερσαία συνοριακά σημεία και τα τελωνεία λιμένων της χώρας.
Τα φορτηγά μεταφοράς εμπορευμάτων θα εφοδιαστούν με συστήματα δορυφορικής παρακολούθησης (GPS), ώστε η κυκλοφορία τους εντός της επικράτειας να καταγράφεται και να ελέγχεται ψηφιακά. Παράλληλα, αξιοποιείται η τεχνητή νοημοσύνη για τον εντοπισμό ύποπτων προτύπων διακίνησης και την έγκαιρη ενεργοποίηση ελέγχων.
Εξειδικευμένες ομάδες και αυξημένοι έλεγχοι
Επιπλέον, ενεργοποιούνται οι Δυνάμεις Ελέγχου Οικονομικών Συναλλαγών (ΔΕΟΣ), που έχουν επιφορτιστεί με τη διαχείριση των πιο πολύπλοκων και απαιτητικών υποθέσεων λαθρεμπορίου. Στόχος είναι η άμεση καταστολή κυκλωμάτων και η διασφάλιση της συμμόρφωσης στη λιανική και χονδρική αγορά καυσίμων.
Ο επιχειρησιακός σχεδιασμός της ΑΑΔΕ προβλέπει τη διενέργεια τουλάχιστον 12.450 τελωνειακών ελέγχων σε υγρά καύσιμα και άλλα ενεργειακά προϊόντα, με αξιοποίηση των δεδομένων από το σύστημα εισροών-εκροών.
Αναβάθμιση συστήματος εισροών-εκροών – Νέες δικλείδες διαφάνειας
Από τις 12 Ιουνίου, τίθεται σε εφαρμογή αναβαθμισμένη εκδοχή του συστήματος εισροών-εκροών, το οποίο θα προσφέρει:
- Αυτόματη και ακριβή καταμέτρηση της ποσότητας και της θερμοκρασίας των καυσίμων ανά δεξαμενή, για πλήρη διαφάνεια.
- Ογκομετρικούς πίνακες αποκλειστικά από διαπιστευμένους φορείς, βάσει του Εθνικού Συστήματος Διαπίστευσης ή αντίστοιχων ευρωπαϊκών οργανισμών.
- Καθιέρωση ισοζυγίων περισσότερων ημερών, για την ανίχνευση «μη φυσιολογικής συμπεριφοράς» σε πρατήρια.
- Υποχρεωτική πιστοποίηση των εγκαταστατών του συστήματος, ως προς την τεχνική επάρκεια.
- Άμεση μετάδοση σημάτων/alarms στο Κέντρο Λήψης Σημάτων της ΑΑΔΕ.
- Διασύνδεση με το Κεντρικό Πληροφοριακό Σύστημα Εισροών-Εκροών και άλλες εφαρμογές της ΑΑΔΕ, για real-time παρακολούθηση ποσοτήτων και αξιών.
Αυστηρό ρυθμιστικό πλαίσιο – Λουκέτα, σφραγίσεις και πρόστιμα
Ο νέος νόμος προβλέπει αυστηρό καθεστώς κυρώσεων για όσους παρανομούν:
- Σφραγίσεις εγκαταστάσεων
- Πρατήρια με λαθραία ή νοθευμένα καύσιμα ή με παραποιημένο σύστημα εισροών-εκροών σφραγίζονται για δύο έτη.
- Η απαγόρευση δραστηριότητας επεκτείνεται σε όλα τα πρατήρια της ίδιας ιδιοκτησίας.
- Σε περιπτώσεις βίαιης παρεμπόδισης ελέγχου, επιβάλλεται επίσης δίχρονη σφράγιση και πλήρης αποκλεισμός από τον κλάδο.
- Εταιρική ευθύνη και κυρώσεις επωνυμίας
- Οι εταιρείες καυσίμων υποχρεούνται να εποπτεύουν τα πρατήρια με το εμπορικό τους σήμα. Σε περίπτωση παράβασης των μέτρων δέουσας επιμέλειας, επιβάλλονται πρόστιμα 5.000 έως 30.000 ευρώ ανά πρατήριο, και η ΑΑΔΕ δημοσιοποιεί ετησίως τις σχετικές κυρώσεις.
Οι ποινές για παραβάσεις του συστήματος εισροών-εκροών
Οι επιχειρήσεις που δεν τηρούν τις υποχρεώσεις του συστήματος παρακολούθησης αντιμετωπίζουν:
- Έλλειψη συστήματος: Σφράγιση για 2 έτη, πρόστιμο 150.000€, οριστική ανάκληση άδειας.
- Χρήση μη συνδεδεμένων δεξαμενών ή αντλιών: Σφράγιση 2 ετών, πρόστιμο 100.000€, ανάκληση άδειας.
- Τεχνική αλλοίωση εξοπλισμού ή λογισμικού: Σφράγιση 2 ετών, πρόστιμο 150.000€, ποινικές διώξεις, κατάσχεση εξοπλισμού, καταστροφή μη αδειοδοτημένων μέσων.
- Έκδοση πλαστών παραστατικών ή μη αποστολή δεδομένων: Σφράγιση 2 ετών, πρόστιμο 150.000€, άμεση ανάκληση άδειας.
- Ελαττωματικός εξοπλισμός από εγκαταστάτη: Πρόστιμο 100.000€ και υποχρέωση αντικατάστασης εντός δύο μηνών με δικές του δαπάνες.
→ Διαβάστε επίσης: Ψηφιακό δελτίο αποστολής: Σε ισχύ από σήμερα για επιχειρήσεις με τζίρο άνω των 200.000 ευρώ
Ένα νέο κεφάλαιο στη διαφάνεια της αγοράς καυσίμων
Με ένα συνδυασμό θεσμικών παρεμβάσεων, τεχνολογικών εργαλείων και αυστηρής εποπτείας, η ΑΑΔΕ επιχειρεί να βάλει τέλος σε μια μακροχρόνια πληγή της ελληνικής οικονομίας. Το λαθρεμπόριο καυσίμων δεν αποτελεί μόνο δημοσιονομικό πρόβλημα, αλλά πλήττει και τη νομιμότητα στην επιχειρηματικότητα. Τα νέα μέτρα φέρνουν το μήνυμα πως η ατιμωρησία τελειώνει και η διαφάνεια γίνεται καθημερινή υποχρέωση.