Η επαναξιολόγηση των «πράσινων» φόρων τίθεται στο επίκεντρο της οικονομικής πολιτικής, με στόχο δικαιότερη κατανομή βαρών, ενίσχυση της πράσινης μετάβασης και αποτελεσματικότερη σύνδεση φορολογίας με περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς στόχους.
Στην επαναξιολόγηση του πλαισίου των «πράσινων» φόρων προχωρά το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, με στόχο την ενίσχυση των δράσεων που θα υποστηρίξουν την πράσινη μετάβαση της οικονομίας. Το νέο πλαίσιο δεν θα περιοριστεί μόνο σε φορολογικά εργαλεία, αλλά θα εξετάσει και την παροχή κινήτρων προς επιχειρήσεις και πολίτες για την υιοθέτηση περιβαλλοντικά υπεύθυνων πρακτικών.
Κεντρική επιδίωξη του υπουργείου είναι η βελτίωση της αποτελεσματικότητας των υφιστάμενων μέτρων, η διαμόρφωση ενός δικαιότερου και αναλογικότερου συστήματος φορολόγησης που θα λαμβάνει υπόψη τις κοινωνικές επιπτώσεις, καθώς και η ενίσχυση της διαφάνειας και της δυνατότητας να είναι η μετρήσιμη η περιβαλλοντική απόδοση των φόρων. Ο σχεδιασμός θα ευθυγραμμιστεί με τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, με βασικές αρχές την οικονομική βιωσιμότητα, την περιβαλλοντική αποτελεσματικότητα και την κοινωνική δικαιοσύνη.
Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τα συνολικά έσοδα από περιβαλλοντικούς φόρους διαμορφώθηκαν το 2023 στα 9,257 δισ. ευρώ, καταγράφοντας μείωση 24,4% σε σχέση με το 2022. Από αυτά, οι επιχειρήσεις κατέβαλαν 6,184 δισ. ευρώ, ενώ τα νοικοκυριά και οι μη μόνιμοι κάτοικοι 3,072 δισ. ευρώ. Η μεγάλη πλειονότητα των φόρων προήλθε από ενεργειακούς φόρους, που ανήλθαν σε 7,547 δισ. ευρώ.
Υπενθυμίζεται ότι στα τέλη του 2023 συστάθηκε στο Υπουργείο Οικονομικών ειδική ομάδα εργασίας, με αντικείμενο την καταγραφή του συνόλου των πράσινων φόρων και περιβαλλοντικών τελών που εφαρμόζονται στη χώρα, καθώς και την αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης. Η ανάλυση στοχεύει στον εντοπισμό βραχυπρόθεσμων, μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων αναγκών και στη διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης μεταρρύθμισης πράσινης φορολογίας.
Το υφιστάμενο καθεστώς των πράσινων φόρων
Με βάση την τρέχουσα νομοθεσία, οι βασικοί πράσινοι φόροι και τέλη είναι οι εξής:
1. Τέλος ανακύκλωσης για προϊόντα με συσκευασία που περιέχει PVC, ύψους 0,08 ευρώ ανά τεμάχιο (προ ΦΠΑ).
2. Περιβαλλοντικό τέλος 0,07 ευρώ ανά τεμάχιο πλαστικής σακούλας μεταφοράς (προ ΦΠΑ).
3. Τέλος Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση, που αντικατέστησε τον Φόρο Διαμονής και επιβάλλεται ανά δωμάτιο ή διαμέρισμα ημερησίως.
4. Εισφορά προστασίας περιβάλλοντος 0,04 ευρώ ανά τεμάχιο πλαστικής συσκευασίας τροφίμων και ποτών (προ ΦΠΑ).
5. Πράσινο τέλος 30 ευρώ ανά χιλιόλιτρο πετρελαίου εσωτερικής καύσης (diesel), τα έσοδα του οποίου κατευθύνονται στη χρηματοδότηση έργων για τη μείωση εκπομπών και την επίτευξη των ενεργειακών στόχων έως το 2030.
6. Έκτακτο περιβαλλοντικό τέλος στα εισαγόμενα μεταχειρισμένα οχήματα παλαιού τύπου, με κριτήρια τις εκπομπές CO₂ και τις προδιαγραφές Euro.
7. Τέλος ταξινόμησης ανάλογα με τις εκπομπές CO₂ και το πρότυπο Euro του κάθε οχήματος.
8. Τέλη κυκλοφορίας για οχήματα ταξινομημένα μετά την 1/11/2010, με υπολογισμό βάσει εκπομπών CO₂ και τροποποιημένη κλίμακα για οχήματα που ταξινομούνται από 1/1/2021.
Η συζήτηση που ανοίγει για την αναμόρφωση του πλαισίου αναμένεται να συνδυάσει δημοσιονομικούς στόχους με τις δεσμεύσεις της χώρας έναντι της ΕΕ, ενώ κρίσιμο ζητούμενο θα είναι η ισορροπία ανάμεσα στην περιβαλλοντική απόδοση, την κοινωνική αποδοχή και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
