Τη δεύτερη ταχύτερη αύξηση στη χρήση καρτών πληρωμών μεταξύ των 27 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέγραψε η Ελλάδα την περίοδο 2015-2024, σύμφωνα με νέα μελέτη του ΙΟΒΕ. Οι ηλεκτρονικές πληρωμές συνέχισαν να επεκτείνονται και μετά την πανδημία, διατηρώντας ισχυρή θετική επίδραση στα φορολογικά έσοδα.
Πού αυξήθηκε περισσότερο η χρήση καρτών
Η ανάλυση δείχνει ότι το μερίδιο των δαπανών με κάρτα ενισχύθηκε σημαντικά την τελευταία διετία σε κατηγορίες υπηρεσιών όπως εστίαση, μπαρ, παραγγελίες μέσω ταχυδρομείου και υπηρεσίες στοιχημάτων.
Παράλληλα, περίπου το 40% της συνολικής αξίας των πληρωμών με κάρτα εξακολουθεί να πραγματοποιείται σε σούπερ μάρκετ, πρατήρια καυσίμων και πληρωμές λογαριασμών κοινής ωφέλειας.
Οι τομείς με χαμηλή διείσδυση
Αντίθετα, η χρήση καρτών παραμένει περιορισμένη σε τομείς όπως νομικές και ιατρικές υπηρεσίες, συντήρηση κατοικιών, φροντίδα παιδιών και εκπαιδευτικές υπηρεσίες, χωρίς σαφή τάση σύγκλισης.
Σε κατηγορίες όπως κομμωτήρια, κέντρα αισθητικής και αρτοποιεία, η χρήση καρτών παραμένει χαμηλότερη, ωστόσο καταγράφεται σταθερή αύξηση την τελευταία τριετία.
Διαδικτυακές συναλλαγές και μικρές πληρωμές
Οι αλλαγές δεν αφορούν μόνο τον όγκο, αλλά και τη δομή των συναλλαγών. Οι διαδικτυακές πληρωμές, που ενισχύθηκαν έντονα κατά την πανδημία, διατήρησαν τη δυναμική τους και στη συνέχεια, με την αναλογία τους έναντι των συναλλαγών με φυσική παρουσία να μεταβάλλεται από λιγότερο από 1 προς 5 πριν, σε περίπου 1 προς 2 σήμερα.
Παράλληλα, παρατηρείται αυξημένη χρήση καρτών για συναλλαγές μικρής αξίας στα φυσικά καταστήματα, ενώ οι διαδικτυακές αγορές αφορούν, κατά κανόνα, υψηλότερα ποσά.
Σημείο καμπής αποτέλεσε το 2022, όταν η συνολική αξία των πληρωμών με κάρτα ξεπέρασε για πρώτη φορά τις αναλήψεις μετρητών, με τις δύο μορφές πληρωμής να διατηρούν έκτοτε σχετικά ισορροπημένη σχέση.
Φορολογική συμμόρφωση και έσοδα ΦΠΑ
Η μελέτη συνδέει άμεσα τη διεύρυνση των ηλεκτρονικών πληρωμών με τη βελτίωση της φορολογικής συμμόρφωσης. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η αυξημένη χρήση καρτών συσχετίζεται με χαμηλότερο «κενό» ΦΠΑ.
Στην Ελλάδα, η επίδραση αυτή ενισχύθηκε το 2024, μετά τη διασύνδεση των POS με τις φορολογικές αρχές. Εκτιμάται ότι μόνο το 2024 η θετική συμβολή στα έσοδα ΦΠΑ ανήλθε σε τουλάχιστον 400 εκατ. ευρώ, καθώς κάθε 10 ευρώ νέων δαπανών με κάρτα αντιστοιχούσαν, κατά μέσο όρο, σε 0,5 ευρώ προηγουμένως αδήλωτων εσόδων.
→ Διαβάστε επίσης: Επιχειρήσεις: Ποιες φοροελαφρύνσεις εξετάζει η κυβέρνηση με ορίζοντα το 2027
Περιθώρια βελτίωσης και επόμενα βήματα
Παρά την πρόοδο, η Ελλάδα εξακολουθεί να εμφανίζει περιθώρια βελτίωσης. Το 2023 κατείχε τη 14η θέση στην ΕΕ ως προς το «κενό» ΦΠΑ, ενώ η χρήση καρτών σε σχέση με την ιδιωτική κατανάλωση, αν και προσεγγίζει πλέον τον μέσο όρο της Ευρωζώνης, παραμένει η 19η χαμηλότερη στην Ένωση.
Η υστέρηση εντοπίζεται κυρίως σε συγκεκριμένες κατηγορίες υπηρεσιών, γεγονός που, σύμφωνα με τη μελέτη, δημιουργεί περιθώριο για πιο στοχευμένες παρεμβάσεις. Μεταξύ των μέτρων που εξετάζονται περιλαμβάνονται επιστροφές μέρους της δαπάνης στους καταναλωτές, ενίσχυση κινήτρων και αντικινήτρων για επαγγελματίες, σύνδεση εκπιπτόμενων δαπανών με ψηφιακούς τρόπους πληρωμής και πιο στοχευμένη αξιοποίηση της λοταρίας αποδείξεων σε τομείς αυξημένου κινδύνου φοροδιαφυγής.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
