Στα 87,4 δισεκατομμύρια ευρώ διαμορφώθηκε στο τέλος του 2024 η συνολική αξία των υπό διαχείριση δανείων (ανοιγμάτων) που διαχειρίζονται οι εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων (ΕΕΔΑΔΠ - servicers), με το 82% να αφορά τη διαχείριση για λογαριασμό Αγοραστών Πιστώσεων και το υπόλοιπο 18% ανοίγματα που διαχειρίζονται για λογαριασμό πιστωτικών/χρηματοδοτικών ιδρυμάτων. Κατά κύριο λόγο πρόκειται για προβληματικά, μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (83% - 72,5 δις ευρώ), ενώ τα υπόλοιπα (17%) είναι εξυπηρετούμενα ανοίγματα, που αντιπροσωπεύουν, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ (Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας – Μάιος 2025).

Κάλεσμα της ΤτΕ για επιτάχυνση των ενεργειών

Η ΤτΕ επαναλαμβάνει ότι οι εταιρείες διαχείρισης διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους και τις καλεί σε περαιτέρω εντατικοποίηση των ενεργειών στο πλαίσιο επίτευξης των στόχων ανάκτησης (business plans) του προγράμματος «Ηρακλής» και να διευρευνήσουν τρόπους επιστροφής μέρους των εξυγιασμένων και εξυπηρετούμενων δανείων στα πιστωτικά ιδρύματα, τα οποία θα πληρούν τα κριτήρια της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής και τα πιστοδοτικά κριτήρια των τραπεζών. Δύο ακόμα προκλήσεις για τον κλάδο είναι η προσαρμογή των ρυθμίσεων εταιρικής διακυβέρνησης και συστημάτων εσωτερικού ελέγχου (αναμένεται σχετική Πράξη Εκτελεστικής Επιτροπής της ΤτΕ), καθώς και να αναβαθμίσουν τις υπηρεσίες τους προς τους πολίτες.

Παράγοντες που επηρεάζουν τη διαχείριση των ΜΕΑ

Σε ό,τι αφορά τους παράγοντες που επηρεάζουν τη διαχείριση των Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων (ΜΕΑ), η ΤτΕ αναφέρει:

· Την έλλειψη χρηματοδότησης για την αναδιάρθρωση οφειλών. Η χρήση της δυνατότητας που παρέχει το ισχύον θεσμικό πλαίσιο για την αναχρηματοδότηση δανείων ή/και την αναδιάρθρωση των οφειλών ενός δανειολήπτη μέσω νέας χρηματοδότησης θα μπορούσε να συμβάλει στην εξυγίανση μέρους του χαρτοφυλακίου ΜΕΑ (π.χ. μέσω της παροχής κεφαλαίου κίνησης σε βιώσιμες επιχειρήσεις), αναφέρει η ΤτΕ, σημειώνοντας ότι καμία εταιρεία (servicer) δεν έχει αιτηθεί άδεια που να περιλαμβάνει και την αναχρηματοδότηση απαιτήσεων, ενώ δεν έχει χορηγηθεί καμία άδεια λειτουργίας εταιρείας Εταιρία Παροχής Πιστώσεων, που βάσει του νέου πλαισίου μπορεί να παρέχει κάθε μορφής πίστωση.

· Τις καθυστερήσεις που παρατηρούνται στην ολοκλήρωση των νομικών ενεργειών και των ρευστοποιήσεων των καλυμμάτων που είχαν δοθεί ως εγγύηση για τη χορήγηση δανείων. Ανασταλτικά στην αποτελεσματική διαχείριση του ιδιωτικού χρέους λειτουργούν οι καθυστερήσεις που καταγράφονται στην ολοκλήρωση των δικαστικών ενεργειών που κινούνται σε περιπτώσεις όπου έχουν εξαντληθεί οι λοιπές διαθέσιμες εναλλακτικές ρύθμισης.

Προφίλ χαρτοφυλακίων και ποιότητα ανοιγμάτων

Σε ό,τι αφορά το μεγάλο κομμάτι της πίτας που διαχειρίζονται οι servicers, αυτό για λογαριασμό των αγοραστών πιστώσεων αυξήθηκε το 2024 κατά 2,3 δισ. ευρώ στα 71,6 δις, κυρίως λόγω της ανάληψης νέων δανείων προς διαχείριση.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι δάνεια/ανοίγματα που διαχειρίζονται οι servicers για λογαριασμό των αγοραστών πιστώσεων είναι στη συντριπτική τους πλειονότητα χαμηλής ποιότητας, καθώς το 90% είναι μη εξυπηρετούμενα και από αυτά το 75,2% είναι καταγγελμένα – δηλαδή περί τα 48,5 δισ. ευρώ, το 19,4% είναι σε καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών (12,5 δις ευρώ), δηλαδή «κόκκινα», και το 5,4% (3,47 δισ. ευρώ) αφορά ανοίγματα που έχουν ταξινομηθεί ως αβέβαιης είσπραξης (unlike to pay).

Το μεγαλύτερο μέρος του εν λόγω χαρτοφυλακίου αποτελεί το χαρτοφυλάκιο επιχειρηματικής πίστης (46,1% - περίπου 33 δις ευρώ), ενώ ακολουθεί το χαρτοφυλάκιο στεγαστικής πίστης (32,0% - 22,9 δισ. ευρώ) και, τέλος, το χαρτοφυλάκιο καταναλωτικής πίστης (21,9% - 15,7 δισ. ευρώ), παρουσιάζοντας παρόμοια διάρθρωση με αυτή του Δεκεμβρίου του 2023.

Αποπληρωμές και ρυθμίσεις

Είναι σαφές ότι η χαμηλή ποιότητα των εν λόγω δανείων/ανοιγμάτων ανεβάζει τον βαθμό δυσκολίας για την εξεύρεση μιας λύσης – ρύθμισης που θα ικανοποιεί πλήρως και τις δύο πλευρές και κυρίως τον οφειλέτη.

Το 2024 οι αποπληρωμές, ρευστοποιήσεις εξασφαλίσεων και διαγραφές ανοιγμάτων που διαχειρίζονται οι ΕΔΑΔΠ διαμορφώθηκαν σε 3,7 δισεκ. ευρώ. Συγκεκριμένα, οι αποπληρωμές ανοιγμάτων ανήλθαν σε 1,9 δισεκ. ευρώ, οι ρευστοποιήσεις υφιστάμενων εξασφαλίσεων σε 0,8 δισεκ. ευρώ και οι διαγραφές ανοιγμάτων σε 1 δισεκ. ευρώ.

Σε ό,τι αφορά τις συνολικές ρυθμίσεις που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι το Δεκέμβριο του 2024, αφορούν το 25% του συνολικού χαρτοφυλακίου υπό διαχείριση για λογαριασμό των αγοραστών πιστώσεων. Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά τη διάρθρωση των ρυθμίσεων, το 2024 αυξήθηκαν σε σχέση με το Δεκέμβριο του 2023 οι οριστικές διευθετήσεις και αποτελούν το 56,1% από 48,2%. Αντίστοιχα, μειώθηκαν οι μακροχρόνιες λύσεις στο 38,1% από 42,6% και βραχυπρόθεσμες στο 5,8% από 9,2%.

Με στοιχεία Δεκεμβρίου του 2024, το υπόλοιπο των ρυθμισμένων ανοιγμάτων στα οποία εφαρμόστηκαν λύσεις οριστικής διευθέτησης ανήλθε σε 10 δισεκ. ευρώ (από 9,3 δισεκ. ευρώ το 2023), ενώ τα αντίστοιχα υπόλοιπα για τις βραχυπρόθεσμες ρυθμίσεις ήταν 1 δισεκ. ευρώ και για τις μακροπρόθεσμες ρυθμίσεις 6,8 δισεκ. ευρώ (από 1,8 και 8,2 δισεκ. ευρώ αντίστοιχα το 2023).

Το μεγαλύτερο ποσοστό (45,6%) των βραχυπρόθεσμων ρυθμίσεων αφορά λύσεις κεφαλαιοποίησης ληξιπρόθεσμων οφειλών, ενώ οι πιο συνήθεις τύποι μακροπρόθεσμων ρυθμίσεων είναι η μερική διαγραφή οφειλής (45%), ο διαχωρισμός οφειλής (27%) και η παράταση διάρκειας (21%).

Την ίδια περίοδο, οι ρυθμίσεις που υπόκεινται σε καθεστώς νομικής προστασίας, οι πλειστηριασμοί και οι λύσεις διακανονισμού απαιτήσεων (με ποσοστά 63%, 20% και 15% επί του συνόλου αντίστοιχα) αποτελούν τους πιο συνήθεις τύπους οριστικής διευθέτησης.

Σημειώνεται ότι ως βραχυπρόθεσμοι τύποι ρυθμίσεων θεωρούνται οι τύποι ρύθμισης με διάρκεια μικρότερη των δύο ετών, που αφορούν περιπτώσεις όπου οι δυσκολίες αποπληρωμής κρίνονται, βάσιμα, προσωρινές. Στις μακροπρόθεσμες ρυθμίσεις κατατάσσονται τύποι ρυθμίσεων με διάρκεια μεγαλύτερη των δύο ετών, λαμβάνοντας υπόψη συντηρητικές παραδοχές για την εκτιμώμενη μελλοντική ικανότητα αποπληρωμής του δανειολήπτη μέχρι τη λήξη του προγράμματος αποπληρωμής.

Στις λύσεις οριστικής διευθέτησης περιλαμβάνονται οποιεσδήποτε μεταβολές του είδους της συμβατικής σχέσης ή ο τερματισμός αυτής.

Ποια δάνεια διαχειρίζονται οι servicers για λογαριασμό πιστωτικών ιδρυμάτων

Στα 15,8 δις ευρώ διαμορφώθηκε η συνολική αξία των ανοιγμάτων που διαχειρίζονται οι servicers για λογαριασμό πιστωτικών/χρηματοδοτικών ιδρυμάτων, με το 53% να αφορά μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (ΜΕΑ).

Το 2024 άλλαξε η διάρθρωση των εν λόγω ανοιγμάτων σε σχέση με το 2023 και πλέον το μεγαλύτερο μέρος του χαρτοφυλακίου αφορά στεγαστικά δάνεια σε ποσοστό 46% από 30% πριν από ένα χρόνο, και ακολουθεί το χαρτοφυλάκιο επιχειρηματικής πίστης με 45%, που μειώθηκε οριακά, ενώ τα ανοίγματα καταναλωτικής πίστης αντιπροσωπεύουν πλέον το 9% από 24%. Το 2024 οι αποπληρωμές και ρευστοποιήσεις εξασφαλίσεων αναφορικά με τα ανοίγματα που διαχειρίζονται οι ΕΔΑΔΠ για λογαριασμό των πιστωτικών/χρηματοδοτικών ιδρυμάτων διαμορφώθηκαν σε 1,6 δισεκ. ευρώ, εκ των οποίων 1,5 δισεκ. ευρώ ήταν αποπληρωμές και 0,1 δισεκ. ευρώ ρευστοποιήσεις υφιστάμενων εξασφαλίσεων.

Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!