Εν μέσω ενός περιβάλλοντος που χαρακτηρίζεται από αυξημένες αβεβαιότητες, οι προοπτικές των ελληνικών συστημικών τραπεζών παραμένουν θετικές. Όμως, όπως σημειώνει η Τράπεζα της Ελλάδος, τυχόν επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας, σε συνδυασμό με τη μεταβολή της νομισματικής πολιτικής προς την κατεύθυνση χαμηλότερων επιτοκίων, ενδέχεται να συμπιέσει τα λειτουργικά περιθώρια κέρδους και να επιδράσει αρνητικά στην ποιότητα του ενεργητικού των ιδρυμάτων.
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, οι απαιτήσεις συμμόρφωσης με τον κανονισμό για την Ψηφιακή Αθεκτικότητα του Χρηματοοικονομικού Τομέα (DORA) και η αυξανόμενη έκθεση σε κινδύνους τεχνολογίας πληροφορικής και επικοινωνίας (ΤΠΕ), καθιστούν αναγκαία την επιτάχυνση επενδύσεων εκ μέρους των τραπεζών σε πληροφοριακές υποδομές και την ενίσχυση της επιχειρησιακής ανθεκτικότητας, όπως σημειώνει η ΤτΕ στην Ετήσια Έκθεση Δραστηριοτήτων Προληπτικής Εποπτείας και Εξυγίανσης για το 2024.
Λαμβάνονται υπόψη οι μακροοικονομικές προοπτικές, οι κανονιστικές αλλαγές, καθώς και το επίπεδο των κινδύνων των ιδρυμάτων, τόσο σε ενοποιημένη όσο και ατομική βάση. Η ΤτΕ καθορίζει τις εποπτικές της προτεραιότητες που καλύπτουν το σύνολο των εποπτευόμενων ιδρυμάτων, ενώ για τα σημαντικά πιστωτικά ιδρύματα είναι εναρμονισμένες με αυτές του SSM.
Βασικοί άξονες των εποπτικών προτεραιοτήτων 2025-2027
Οι εποπτικές προτεραιότητες για την τριετία 2025-2027 εστιάζουν στις εξής περιοχές:
– Επιχειρηματικό μοντέλο: Η εποπτεία επικεντρώνεται στην αξιολόγηση των επιχειρηματικών σχεδίων και στην παρακολούθηση της προόδου υλοποίησής τους, με έμφαση στη διαφοροποίηση των πηγών εσόδων. Κεντρική προτεραιότητα αποτελούν επίσης τα προγράμματα ψηφιακής μετάβασης και μετασχηματισμού, καθώς και οι προκλήσεις που ενδέχεται να προκύψουν κατά την υλοποίησή τους.
Για τα Λιγότερο Σημαντικά Πιστωτικά Ιδρύματα (ΛΣΠΙ – μη συστημικές), η προτεραιότητα αφορά στην επισκόπηση των επιχειρηματικών σχεδίων και των σχεδίων κεφαλαιακής ενίσχυσης, ιδίως σε ιδρύματα με μικρά κεφαλαιακά αποθέματα πέραν των κεφαλαιακών απαιτήσεων, προκειμένου να διασφαλιστεί η συμμόρφωσή τους με τις κεφαλαιακές απαιτήσεις στο πλαίσιο του Πυλώνα 2.
– Εσωτερική διακυβέρνηση: Η εποπτεία εστιάζει στην αποτελεσματικότητα των Διοικητικών Συμβουλίων και των Επιτροπών τους, καθώς και στην ενίσχυση των Λειτουργιών Εσωτερικού Ελέγχου, όπως η Εσωτερική Επιθεώρηση, η Διαχείριση Κινδύνων και η Κανονιστική Συμμόρφωση. Επιπλέον, διατηρείται η εποπτική προτεραιότητα αναφορικά με την αποτελεσματική συγκέντρωση δεδομένων κινδύνου και την υποβολή σχετικών αναφορών, σύμφωνα με τις αρχές που έχει καθορίσει η Επιτροπή της Βασιλείας για την Εποπτεία του Τραπεζικού Συστήματος (Basel Committee on Banking Supervision – BCBS 239).
Για τα ΛΣΠΙ, η σύνθεση και λειτουργία των Επιτροπών Ελέγχου και η υλοποίηση των διορθωτικών ενεργειών που έχουν ζητηθεί για τη σύνθεση και λειτουργία Διοικητικών Συμβουλίων αποτελεί σημαντική προτεραιότητα για την ΤτΕ.
Διαχείριση πιστωτικού κινδύνου
Πιστωτικός κίνδυνος: Η διαχείριση του πιστωτικού κινδύνου παραμένει κεντρική προτεραιότητα, με έμφαση στην ολοκλήρωση των ενεργειών μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) και των τιτλοποιήσεων μέσω του προγράμματος κρατικών εγγυήσεων «Ηρακλής», καθώς και στην υλοποίηση στρατηγικών για την αξιοποίηση ακινήτων που έχουν περιέλθει στην κατοχή τους μέσω πλειστηριασμών.
Σημαντική προτεραιότητα αποτελεί, επίσης, η αξιολόγηση της διαχείρισης ληξιπρόθεσμων οφειλών σε αρχικό στάδιο και της αποτελεσματικότητας των λύσεων αναδιάρθρωσης, τόσο για ενήμερα όσο και για μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Επιπρόσθετα, βαρύτητα δίνεται στις νέες εκταμιεύσεις και ιδιαίτερα στη συμμόρφωση της πολιτικής χορηγήσεων κάθε ιδρύματος με το θεσμικό πλαίσιο και τις εποπτικές οδηγίες.
Στα ΛΣΠΙ προβλέπεται η παρακολούθηση της εφαρμογής των επιχειρησιακών σχεδίων μείωσης του ΜΕΔ που έχουν υποβληθεί από τα ιδρύματα με υψηλούς δείκτες ΜΕΔ, καθώς και η διενέργεια επιτόπιων ελέγχων με έμφαση στα κριτήρια πιστοδοτήσεων και στη διαχείριση «κόκκινων» δανείων.
→ Διαβάστε επίσης: Εθνική Τράπεζα: Δεν υπάρχει προσφυγή στην Επιτροπή Ανταγωνισμού για την Εθνική Ασφαλιστική
Κίνδυνοι ΤΠΕ και κυβερνοασφάλειας
– Κίνδυνος Τεχνολογίας Πληροφορικής & Επικοινωνίας και ασφάλειας: Η εποπτική προτεραιότητα αφορά την ενίσχυση της ψηφιακής ανθεκτικότητας και την παρακολούθηση των κινδύνων ΤΠΕ και κυβερνοασφάλειας. Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στον εντοπισμό σημαντικών αλλαγών σε συστήματα που υποστηρίζουν κρίσιμες λειτουργίες και στις σχέσεις με τρίτους παρόχους κρίσιμων υπηρεσιών ΤΠΕ.
Για τα ΛΣΠΙ, προτεραιότητα είναι η συμμόρφωση με τον κανονισμό DORA και η ενίσχυση των μηχανισμών κυβερνοασφάλειας.