Η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες κατέληξαν σε μια καταρχήν εμπορική συμφωνία υψηλού επιπέδου, αποτρέποντας την εφαρμογή δασμών ύψους 30% στις εξαγωγές της ΕΕ προς τις ΗΠΑ, η οποία ήταν προγραμματισμένη να τεθεί σε ισχύ την 1η Αυγούστου.
Σύμφωνα με το Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων του Economic Research της Alpha Bank, οι δύο πλευρές συμφώνησαν σε έναν ενιαίο δασμολογικό συντελεστή 15%, που αφορά το μεγαλύτερο μέρος των εμπορικών ροών, συμπεριλαμβανομένων των αυτοκινήτων, των ημιαγωγών και των φαρμακευτικών προϊόντων. Όπως δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η συμφωνία «αίρει την αβεβαιότητα και ενισχύει την προβλεψιμότητα για καταναλωτές και επιχειρήσεις».
Ακόμα δεν έχει ξεκαθαρίσει το τεχνικό και θεσμικό σκέλος
Παρά τη θετική έκβαση σε πολιτικό επίπεδο, η συμφωνία δεν έχει ακόμη αποκτήσει ολοκληρωμένη εμπορική μορφή, καθώς απομένουν να ρυθμιστούν κρίσιμες λεπτομέρειες ανά κλάδο. Όπως επισημαίνεται στο δελτίο της Alpha Bank, ελλοχεύει ο κίνδυνος διαφορετικών ερμηνειών κατά την εφαρμογή, όπως συνέβη πρόσφατα στη συμφωνία ΗΠΑ–Ιαπωνίας.
Επιπλέον, ακόμη και όπου υπάρχει συμφωνία ως προς τη βασική αρχή, η τεχνική υλοποίηση και η εξειδίκευση των δασμών ενδέχεται να απαιτήσει σημαντικό χρονικό διάστημα, όπως αποδεικνύει η περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου.
Ενεργειακή και αμυντική εξάρτηση
Σύμφωνα με την Alpha Bank, η συμφωνία συνοδεύτηκε από ιδιαίτερα φιλόδοξες δεσμεύσεις της ΕΕ, οι οποίες εντείνουν την ανησυχία για αυξημένη διατλαντική εξάρτηση:
- Αγορές ενεργειακών προϊόντων από τις ΗΠΑ ύψους 750 δισ. δολαρίων
- Επενδύσεις ευρωπαϊκών κεφαλαίων στις ΗΠΑ ύψους 600 δισ. δολαρίων
Δεν έχει διευκρινιστεί αν τα ποσά αυτά θα καλυφθούν από δημόσια ευρωπαϊκά κονδύλια ή με τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα των κρατών-μελών.
Ιδιαίτερη ασάφεια επικρατεί και γύρω από τις υποσχέσεις για αγορές αμερικανικών οπλικών συστημάτων, καθώς η αρμοδιότητα για στρατιωτικές δαπάνες ανήκει στα κράτη-μέλη και όχι στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ το νέο ευρωπαϊκό ταμείο αμυντικών προμηθειών προβλέπει προτεραιότητα στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία.
Περιορισμένη επίπτωση στο ΑΕΠ της ΕΕ
Η επίπτωση των δασμών στην ευρωπαϊκή οικονομία εκτιμάται ως διαχειρίσιμη, με βάση μελέτες που επικαλείται η Alpha Bank (ECB, Kiel Institute, Bruegel, Conference Board). Συγκεκριμένα, αναμένεται αρνητική επίδραση από 0% έως 0,5% του ΑΕΠ, ανάλογα με τη χώρα και τον κλάδο.
Οι πιο εκτεθειμένες χώρες:
- Γερμανία: €161,2 δισ. εξαγωγές στις ΗΠΑ το 2024
- Ιρλανδία: €72,1 δισ.
- Ιταλία: €64,8 δισ.
- Γαλλία: €47,1 δισ.
- Ολλανδία: €43,4 δισ.
Οι πιο εκτεθειμένοι κλάδοι:
- Φαρμακευτικά προϊόντα
- Αυτοκινητοβιομηχανία
- Μηχανήματα και βιομηχανικός εξοπλισμός
Όπως σημειώνεται στο δελτίο, χώρες με έντονη εξαγωγική δραστηριότητα σε αυτούς τους κλάδους, όπως η Ιρλανδία, το Βέλγιο και η Γερμανία, βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο επιβάρυνσης.
Διαθέσιμα εργαλεία άμυνας από την ΕΕ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ενεργοποιήσει τον Μηχανισμό Αποτροπής Μέτρων Εξαναγκασμού (Anti-Coercion Instrument – ACI), ο οποίος επιτρέπει την επιβολή αντιμέτρων σε χώρες που υιοθετούν εχθρικές εμπορικές πρακτικές εις βάρος των ευρωπαϊκών συμφερόντων.
Όπως τονίζεται από την Alpha Bank, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump βρίσκεται σε αγώνα δρόμου για την επίτευξη εμπορικών συμφωνιών με χώρες-κλειδιά, μέχρι την 1η Αυγούστου. Εκτός από την Ευρώπη και την Ιαπωνία, οι ΗΠΑ επιδιώκουν νέες συμφωνίες και με άλλες χώρες, ενώ αποφάσισαν να παγώσουν προσωρινά τους περιορισμούς εξαγωγής τεχνολογίας προς την Κίνα.
Πιέσεις στο ευρώ – Άνοδος του δολαρίου
- Η ισοτιμία ευρώ/δολαρίου διαμορφώθηκε στα 1,1534 στις 29 Ιουλίου
- Ο δείκτης DXY (δολαρίου) κινήθηκε ανοδικά στις 99,03 μονάδες
- Οι καθαρές θετικές θέσεις στο ευρώ μειώθηκαν, σύμφωνα με τα στοιχεία του Χρηματιστηρίου Σικάγου
Στην αγορά ομολόγων, η απόδοση του 10ετούς αμερικανικού ομολόγου ανήλθε στο 4,38%, ενώ στην Ευρωζώνη, το γερμανικό 10ετές διαμορφώθηκε στο 2,69%, με το spread του ελληνικού στις 66 μονάδες βάσης.
Τέλος, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) αναθεώρησε ανοδικά τις προβλέψεις του για την παγκόσμια ανάπτυξη, στο 3% για το 2025 και στο 3,1% για το 2026, χάρη στη νομισματική χαλάρωση και την ενίσχυση της κατανάλωσης. Ειδικά για την Κίνα, η ανάπτυξη διαμορφώθηκε στο 5,2% το β’ τρίμηνο, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα της χώρας, παρά τους αμερικανικούς δασμούς.υ αφορά το μεγαλύτερο μέρος των εμπορικών ροών, συμπεριλαμβανομένων των αυτοκινήτων, των ημιαγωγών και των φαρμακευτικών προϊόντων.