Το «μονοπάτι» της εξωστρέφειας και της διαφοροποίησης πηγών εσόδων επιλέγουν οι ελληνικές τράπεζες - όχι μόνο οι συστημικές αλλά και η CrediaBank (Attica Bank) - ώστε να διασφαλίσουν ότι η κερδοφορία τους είναι βιώσιμη και να θωρακιστούν από ενδεχόμενους κλυδωνισμούς σε ένα διεθνές οικονομικό περιβάλλον αβεβαιοτήτων και κινδύνων.
Η πιστωτική επέκταση, στη μετά RRF εποχή, αποτελεί ένα μεγάλο στοίχημα για τις ελληνικές τράπεζες και η μια μετά την άλλη στρέφουν το βλέμμα τους στο εξωτερικό, ενισχύοντας την παρουσία τους σε χώρες-αγορές με ισχυρές προοπτικές και μέσω κλάδων όπως ο ασφαλιστικός, που μπορούν να προσφέρουν υπεραξίες, ενώ δίνουν ολοένα μεγαλύτερο βάρος στο asset management.
Η κίνηση της CrediaBank
Η CrediaBank (Attica Bank) βρίσκεται πολύ κοντά στην απόκτηση του 70,3% της HSBC Μάλτας (το υπόλοιπο ποσοστό διαπραγματεύεται στο χρηματιστήριο της Μάλτας), καθώς όπως ανακοίνωσε ανήμερα του Δεκαπενταύγουστου, βρίσκεται σε αποκλειστικές συζητήσεις με την HSBC Holdings, καθώς έχει επιλεγεί ως προτιμητέος επενδυτής. Η πρώτη διεθνή κίνηση της ελληνικής τράπεζας, που πριν από τρία χρόνια, όταν οι προοπτικές της ήταν γκρίζες και αχαρτογράφητες, θα χαρακτηριζόταν σενάριο επιστημονικής φαντασίας, έρχεται να επιβεβαιώσει ότι η Thrivest των Εξάρχου – Μπάκου – Καϋμενάκη, που με 54,6% είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος της CrediaBank, και η CEO Ελένη Βρεττού είχαν ένα φιλόδοξο αλλά ρεαλιστικό σχέδιο εξυγίανσης και ανάπτυξης αλλά και όραμα που ξεπερνούσε τα όρια μιας «μικρής τράπεζας». Από την άλλη πλευρά ο έτερος μέτοχος με 36,2%, το Δημόσιο (μέσω του Υπερταμείου), σε έναν μόνο χρόνο έχει αξία ίση με το σύνολο της επένδυσης του, γεγονός πρωτοφανές για τα μέχρι τώρα δεδομένα συμμετοχής του ΤΧΣ σε όλες τις τράπεζες που έχει επενδύσει. Και είναι σχεδόν βέβαιο ότι από την CrediaBank θα κάνει exit με σημαντική κερδοφορία, όπως ακριβώς είχε προβλεφθεί ένα χρόνο πριν όταν έγινε η συγχώνευση της τράπεζας με την Παγκρήτια.
Κι αυτό αποτελεί ηχηρή διάψευση όσων έκαναν λόγο για συμφωνία-σκάνδαλο μεταξύ Thrivest – ΤΧΣ. Ένα χρόνο πριν, και ενώ είχε κυρωθεί από τη Βουλή η συμφωνία, ο Αλέξανδρος Εξάρχου είχε δηλώσει χαρακτηριστικά ότι σκάνδαλο θα ήταν να «σκάσει» η τράπεζα και να χάσει ο κόσμος τις καταθέσεις του, κάτι που ήταν κίνδυνος υπαρκτός και ρεαλιστικός. «Σκάνδαλο θα ήταν να επιτρέψει το Ελληνικό Δημόσιο κάτι τέτοιο να συμβεί, σκάνδαλο θα ήταν, εάν έβαζε το ΤΧΣ λεφτά και δεν τα έπαιρνε πίσω, παρά το γεγονός ότι έχει χάσει θηριώδη κεφάλαια στο παρελθόν διασώζοντας τις συστημικές τράπεζες».
Ένα χρόνο μετά, η συμφωνία για την HSBC Μάλτας, που αποτελεί ορόσημο για την ανάπτυξη της τράπεζας και ήταν αποτέλεσμα διαπραγματεύσεων που έγιναν σε Μάλτα και Λονδίνο από την Ελένη Βρεττού και τον Αλέξανδρο Εξάρχου, έχει την υποστήριξη του υπουργού Οικονομικών Κυριάκου Πιερρακάκη, καθώς «πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα και για τα δύο ιδρύματα και για ένα ορόσημο για τον ελληνικό τραπεζικό τομέα, που αποδεικνύει τη δύναμη, την ανθεκτικότητα και τον εξωστρεφή προσανατολισμό του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος».
Η επικείμενη εξαγορά της HSBC Μάλτα από την CrediaBank χαιρετίστηκε και από τον υπουργό Οικονομικών της Μάλτας Clyde Caruana.
«Η συμμετοχή του αγοραστή στο Ευρωσύστημα αποτελεί καθοριστικό παράγοντα που ενισχύει το κύρος και την αξιοπιστία του», ανέφερε ο Μαλτέζος υπουργός, προσθέτοντας ότι αυτό ενισχύεται περαιτέρω από το μειοψηφικό ποσοστό που κατέχει η ελληνική κυβέρνηση στην τράπεζα.
Σημειώνεται ότι σε αυτό το στάδιο δεν έχει συναφθεί συμφωνία και δεν υπάρχει βεβαιότητα ότι οι συζητήσεις θα καταλήξουν σε οριστική συμφωνία. Τυχόν συναλλαγή θα τελεί υπό όρους, όπως η έγκριση από την Αρχή Οικονομικών Υπηρεσιών Μάλτας (MFSA), την Τράπεζα της Ελλάδος και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, με τη διαδικασία να εκτιμάται ότι θα διαρκέσει αρκετούς μήνες.
Η HSBC Μάλτας και η Βρεττού
Η HSBC Μάλτας, με ενεργητικό περίπου 5 δισ. ευρώ και μερίδιο αγοράς πέριξ του 20% και κερδοφόρα δραστηριότητα (καθαρά κέρδη 90,45 εκατ. ευρώ το 2024, αυξημένα κατά 8,6% σε σχέση με το προηγούμενο έτος), δεν είναι άγνωστη για την CEO Ελένη Βρεττού. Για 14 χρόνια εργάστηκε σε κρίσιμα πόστα στην HSBC Bank στην Ελλάδα και τη Μεγάλη Βρετανία (Managing Director and Head of Wholesale Banking Greece, Head of Multinationals and Business Development της HSBC για τις περιοχές CEE, CIS, Mediterranean and SubSaharan Africa). Υπενθυμίζεται ότι η ΗSBC αποχώρησε από την Ελλάδα το 2023, όταν εξαγοράστηκε από την Παγκρήτια Τράπεζα η οποία στη συνέχεια συγχωνεύτηκε με την Attica Bank και δημιουργήθηκε ο 5ος τραπεζικός πυλώνας.
«Καμία από τις σημερινές μεγάλες και ισχυρές τράπεζες δεν μεγάλωσαν σε μία ημέρα. Έφτασαν στο σήμερα μετά από αλλεπάλληλες στρατηγικές κινήσεις συγχωνεύσεων, ξεκινώντας και οι ίδιες από ένα μικρό μέγεθος και μια τουλάχιστον μακρά περίοδο εξυγίανσης μετά την κρίση. Και ο δικός μας στόχος είναι να μεγαλώσουμε μέσα από σίγουρα και σταθερά βήματα, χωρίς όμως να χάσουμε την ταυτότητά μας» είχε δηλώσει στις 10 Ιουλίου από το βήμα της γενικής συνέλευσης η Ελένη Βρεττού, όταν παρουσίαζε τη νέα ταυτότητα, το νέο όνομα της τράπεζας, την CrediaBank, που θέτει υψηλούς στόχους για το 2027: Απόδοση κεφαλαίων μεγαλύτερη από 20%, διαμόρφωση κόστους/εσόδων κάτω από 40%, κέρδη προ προβλέψεων πάνω από τα 280 εκατ. ευρώ και δείκτη μη εξυπηρετούμενων δανείων κάτω από 3%.
Οι κινήσεις των Συστημικών
Το μοντέλο εξωστρέφειας της Eurobank αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα επιτυχίας, καθώς οι διεθνείς δραστηριότητες αποφέρουν το 53% της κερδοφορίας του ομίλου. Η εξαγορά της Ελληνικής Τράπεζας Κύπρου και η συγχώνευση της με τη Eurobank Cyprus δημιουργούν τη μεγαλύτερη τράπεζα στην Κύπρο, ενώ με την εξαγορά και της ασφαλιστικής CNP ο κορυφαίος τραπεζοασφαλιστικός οργανισμός στο «νησί της Αφροδίτης». H Κύπρος είναι για τον όμιλο Eurobank το «πετράδι του στέμματος» και το hub για το άνοιγμα προς την ανατολή, φέρνοντας πιο κοντά στην Ευρώπη τις αγορές Ινδίας και Μέσης Ανατολής. Όμως και η Βουλγαρία αναμένεται ότι θα αποτελέσει ένα πολύ ισχυρό «χαρτί» για την τράπεζα που θέλει να αξιοποιήσει στο μέγιστο δυνατό βαθμό τις προοπτικές που θα «ξεκλειδώσει» η επικείμενη ένταξη της γειτονικής χώρας στο ευρώ στις αρχές του 2026.
Πέρα από τη στεγαστική πίστη που έχει δυναμική, η διοίκηση της Εurobank παρακολουθεί τις εξελίξεις που σχετίζονται με τον τραπεζικό τομέα, καθώς υπάρχει περιθώριο περαιτέρω συγκέντρωσης σε μια αγορά όπου το μερίδιο των τεσσάρων μεγαλύτερων τραπεζών, μεταξύ των οποίων και η θυγατρική της Eurobank Bulgaria (Postbank), φτάνει το 75%. Και αν υπάρξει σωστή ευκαιρία, σε Ελλάδα και εξωτερικό, στον τραπεζικό, το asset management, τον ασφαλιστικό τομέα, θα εξεταστεί.
Κυπριακό «μονοπάτι» ακολουθεί και η Alpha Bank που εξαγόρασε την Astrobank, ενώ η στρατηγική συμμαχία με την Unicredit, που αύξησε το ποσοστό της στην ελληνική τράπεζα στο 20%, αποδίδει καρπούς και όπως παραδέχθηκε ο CEO του ιταλικού κολοσσού Andrea Orcel, η συνεργασία έχει ξεπεράσει τις προσδοκίες.
Η συνεργασία της Alpha Bank με την Unicredit αναμένεται να ενισχυθεί περαιτέρω και ήδη έχει αποδώσει σε τομείς όπως το Wholesale Banking και η Διαχείριση Περιουσίας (Asset Management). Το επενδυτικό πρόγραμμα onemarkets Fund κατέγραψε σημαντική δυναμική, καθώς οι διανομές ξεπέρασαν τα €600 εκατ., πραγματοποιήθηκαν πέντε ιδιωτικές τοποθετήσεις και εκδόθηκαν δύο νέες σειρές ασφαλιστικών προϊόντων ζωής με επενδυτικά χαρακτηριστικά (Unit Linked), συνολικής ονομαστικής αξίας €78 εκατ.
Παράλληλα, οι δύο τράπεζες προχώρησαν στην από κοινού έκδοση πιστωτικών επιστολών και εγγυήσεων άνω των €200 εκατ., ενώ από την έναρξη της συνεργασίας έχουν εγκριθεί διεθνή κοινοπρακτικά δάνεια ύψους €300 εκατ., επιβεβαιώνοντας τον διεθνή ρόλο της Alpha Bank ως αξιόπιστου χρηματοπιστωτικού εταίρου.
Η Εθνική Τράπεζα μέσω της θυγατρικής της στην Κύπρο επιδιώκει να αναπτύξει ένα σημαντικό μέρος διεθνών χορηγήσεων, και για τον λόγο αυτό είχε προχωρήσει σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου 140 εκατ. ευρώ στην κυπριακή θυγατρική, καλύπτοντας και τις εποπτικές/κανονιστικές απαιτήσεις. Η ΕΤΕ έχει δημιουργήσει desk για syndicated loans εστιάζοντας σε υποδομές και κλάδο φιλοξενίας, αποκτώντας παρουσία και στο Ριάντ. Με αυτό τον τρόπο επιδιώκει να καλύψει την ευρύτερη περιοχή του Κόλπου. Όπως είχε αναφέρει τον περασμένο Μάιο ο CEO Παύλος Μυλωνάς, τέθηκε στην ΕΤΕ ένα data transmission pipeline ύψους 300 εκατ. δολαρίων, το πρώτο του είδους, βάσει του ισλαμικού δικαίου.
Η διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας κρατάει κλειστά τα χαρτιά της σε ό,τι αφορά το κεφάλαιο «εξαγορές», καθώς διαθέτει σχεδόν 2 δισ. ευρώ πλεονάζοντα κεφάλαια. Ωστόσο, όπως αναφέρει η διοίκηση, αναζητούνται ευκαιρίες - εντός και εκτός συνόρων - που θα πρέπει να πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια. Η όποια κίνηση θα πρέπει να έχει χρηματοοικονομικό νόημα για τους μετόχους της τράπεζας.
Η στρατηγική της Πειραιώς
Με τη Snappi, την πρώτη ελληνική neobank που έχει λάβει άδεια από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η Τράπεζα Πειραιώς που κατέχει το 55% θέλει να βγει εκτός συνόρων, ενισχύοντας παράλληλα τη λιανική τραπεζική χωρίς καταστήματα, σε ένα νέο, δυναμικό περιβάλλον που θα προσελκύσει τις Γενιές Y (1981 και 1996) και Z (γεννημένοι μεταξύ 1997-2012). Στοχεύει σε καταθέσεις 2,5 δισ. ευρώ και δάνεια ύψους 600 εκατ. ευρώ έως το 2028, όταν αναμένεται να περάσει σε κερδοφόρα χρήση. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, η πλήρης λειτουργία της Snappi αναμένεται το τρίτο τρίμηνο του 2025 και η ευρωπαϊκή επέκταση το 2026.
Σε ό,τι αφορά την Εθνική Ασφαλιστική, η Επιτροπή Ανταγωνισμού έδωσε πριν από λίγες ημέρες το «πράσινο φως» για την απόκτηση του ελέγχου από την Τράπεζα Πειραιώς, καθώς έκρινε ότι δεν μεταβάλλει τις ανταγωνιστικές συνθήκες της αγοράς σε οριζόντιο όσο ή/και κάθετο επίπεδο. «Περαιτέρω, από τα διαθέσιμα στοιχεία προέκυψε ότι η συγκέντρωση δεν είναι σε θέση να περιορίσει σημαντικά τον ανταγωνισμό ούτε στις αγορές τραπεζικών προϊόντων και υπηρεσιών στις οποίες αφορά», όπως αναφέρεται στην απόφαση. Σε ό,τι αφορά τη διανομή ασφαλιστικών προϊόντων μέσω τραπεζών, σημειώνεται, όπως αναφέρει η Επιτροπή Ανταγωνισμού, ότι η Τράπεζα Πειραιώς διατηρεί τις υφιστάμενες συνεργασίες με άλλες ασφαλιστικές εταιρείες (σ.σ. την NN για ασφαλίσεις ζωής και ERGO ασφαλίσεις ζημιών) και δεν θα διανέμει προϊόντα της Εθνικής Ασφαλιστικής μέσω του δικού της δικτύου καταστημάτων.