Εκρηκτική αύξηση 88% καταγράφουν οι συναλλαγές άμεσης μεταφοράς πίστωσης – δηλαδή συναλλαγών που αφορά μεταφορά χρημάτων από λογαριασμό εντολέα σε λογαριασμό δικαιούχου εντός δέκα δευτερολέπτων – που έφτασαν τα 63,3 εκατ. συναλλαγές το 2024, έναντι 33,7 εκατ. το 2023, με την αξία τους να φτάνει τα 27,8 δισεκατ. ευρώ από 20,5 δισ. ευρώ το 2023 (+31%). Η επέκταση του IRIS ήταν καταλυτική, καθώς το 2024 η αξία των συναλλαγών έφτασε τα 6,1 δισ. ευρώ.
Και παρά την αύξηση των συναλλαγών – τόσο σε επίπεδο όγκου όσο και αξίας – τα περιστατικά απάτης μειώθηκαν κατά 54% σε ό,τι αφορά τον αριθμό τους και κατά 50% σε ό,τι αφορά την αξία τους.
Συναλλαγές μεταφοράς πιστώσεων
Συνολικά οι συναλλαγές μεταφοράς πιστώσεων ανήλθαν σε 687 εκατομμύρια πελατειακές συναλλαγές, με την αξία τους να ανέρχεται σε 1,2 τρισ. ευρώ, 8% υψηλότερα από το 2023, αντισταθμίζοντας τη μείωση κατά 2% της μέσης αξίας ανά συναλλαγή στα 1.170 ευρώ από 1.815 ευρώ το 2023.
Καταγράφηκαν 5.032 περιστατικά απάτης, 55% λιγότερα σε σχέση με το 2023, όταν τα περιστατικά έφτασαν τα 11.214, συνολικής αξίας 12 εκατ. ευρώ έναντι 25 εκατ. ευρώ το 2023 (-51%). Αυτή η μεγάλη μείωση – παρά την αύξηση των συναλλαγών – δεν είναι τυχαία.
Οι κύριες αιτίες της σημαντικής μείωσης των περιστατικών απάτης στις μεταφορές πιστώσεων το 2024, όπως επισημαίνει η Τράπεζα της Ελλάδος, είναι η συνεχής λήψη μέτρων πρόληψης και αντιμετώπισης κινδύνων απάτης από τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών, η ολοένα και μεγαλύτερη εξοικείωση των χρηστών με τη σωστή χρήση των εν λόγω μέσων πληρωμής ώστε να αντιμετωπίζονται αποτελεσματικότερα τα ενδεχόμενα περιστατικά απάτης, και η μεγαλύτερη εξοικείωση των παρόχων υπηρεσιών πληρωμών με τις απαιτήσεις του Κανονισμού ΕΚΤ/2020/59 για τις στατιστικές πληρωμών, με αποτέλεσμα την ακριβέστερη αποτύπωση της κίνησης των στοιχείων των ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής.
Ειδικότερα, το 2024 στις μεταφορές πιστώσεων καταγράφηκαν 5.032 περιστατικά απάτης, 55% λιγότερα σε σχέση με το 2023, όταν τα περιστατικά έφτασαν τα 11.214, συνολικής αξίας 12 εκατ. ευρώ έναντι 25 εκατ. ευρώ το 2023 (-51%).
Οι δείκτες της αναλογίας των περιστατικών και της αξίας της απάτης προς τον αριθμό και την αξία των συναλλαγών με μεταφορά πίστωσης διαμορφώθηκαν σε 0,00073% και 0,001% αντίστοιχα, και αναλογούν σε μία συναλλαγή απάτης ανά 136 χιλ. συναλλαγές μεταφοράς πίστωσης, με 1 ευρώ αξία απάτης ανά 100 χιλ. ευρώ αξία συναλλαγών. Ειδική μνεία πρέπει να γίνει στη μείωση που παρατηρείται στα περιστατικά απάτης που αφορούν στις συναλλαγές με άμεση μεταφορά πίστωσης, όπου το 2024 παρατηρείται μείωση του αριθμού και της αξίας τους κατά 54% και 50% αντιστοίχως.
Τεχνικές διενέργειας απάτης
Δύο είναι οι τεχνικές διενέργειας απάτης στις ηλεκτρονικές συναλλαγές μεταφοράς πιστώσεων και αφορούν:
- Κατά 43% τη μέθοδο της έκδοσης εντολής πληρωμής από το δράστη της απάτης. Ο δράστης εκδίδει πλαστή εντολή πληρωμής αφού αποκτήσει τα ευαίσθητα δεδομένα πληρωμής του πληρωτή ή του δικαιούχου με δόλια μέσα.
- Κατά 57% τη μέθοδο χειραγώγησης του πληρωτή από τον δράστη της απάτης. Ειδικότερα, ο πληρωτής παρέχει ή καλεί τη πίστει τη συγκατάθεσή του στην εκτέλεση εντολής πληρωμής προς λογαριασμό πληρωμών τρίτου, θεωρώντας ότι ανήκει σε νόμιμο δικαιούχο.
Συναλλαγές με κάρτες
Σε ό,τι αφορά τις κάρτες, ο συνολικός αριθμός και η συνολική αξία των συναλλαγών που πραγματοποιήθηκαν με κάρτες πληρωμών το Α΄ εξάμηνο του 2025 δεν εμφανίζουν σημαντικές μεταβολές σε σχέση με το Β΄ εξάμηνο του 2024.
Συγκεκριμένα, ο αριθμός των συναλλαγών με κάρτες ανήλθε σε 1.325 εκατ., από 1.326 εκατ. το προηγούμενο εξάμηνο, ενώ η αναλογούσα αξία διαμορφώθηκε στα 57 δισεκ. ευρώ, καταγράφοντας μείωση 5%.
Ο μέσος αριθμός συναλλαγών ανά κάρτα εμφανίστηκε μειωμένος στις 61 συναλλαγές, από 65 το δεύτερο εξάμηνο του 2024. Οι χρεωστικές κάρτες, που συνιστούν το κύριο υποκατάστατο των μετρητών, συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται ευρέως για συναλλαγές μικρής αξίας. Ο μέσος αριθμός συναλλαγών ανά χρεωστική κάρτα μειώθηκε σε 67, από 71 το Β΄ εξάμηνο του 2024, και ανά πιστωτική κάρτα σε 29, από 30 συναλλαγές.
Η μέση αξία συναλλαγών ανά κάρτα παρουσίασε μείωση κατά 9% συγκριτικά με το δεύτερο εξάμηνο του 2024 και διαμορφώθηκε σε 2.631 ευρώ, από 2.904 ευρώ, με τη μέση αξία συναλλαγών ανά χρεωστική κάρτα να διαμορφώνεται σε 2.865 ευρώ (από 3.195 ευρώ) και ανά πιστωτική στα 1.317 ευρώ από 1.352 ευρώ.
Η μέση αξία ανά συναλλαγή για το σύνολο των καρτών μειώθηκε κατά 4,5% σε 43 ευρώ, από 45 ευρώ το δεύτερο εξάμηνο του 2024.
Απάτη στις συναλλαγές με κάρτες
Σε ό,τι αφορά τα περιστατικά απάτης στις συναλλαγές με κάρτες, το Α΄ εξάμηνο του 2025 καταγράφεται οριακή μείωση του αριθμού συναλλαγών απάτης κατά 1% σε σχέση με το δεύτερο εξάμηνο του 2024.
Αντίστοιχα, ο δείκτης της αναλογίας του αριθμού των περιστατικών απάτης προς τον αριθμό των συναλλαγών μειώθηκε οριακά συγκριτικά με το προηγούμενο εξάμηνο κατά 1% και αντιστοιχεί σε μία συναλλαγή απάτης ανά 6 χιλ. συναλλαγές.
Σε αντίθεση με τον αριθμό των συναλλαγών απάτης, ο οποίος μειώθηκε, η αξία αυτών σημείωσε αύξηση κατά 6% σε σχέση με το Β΄ εξάμηνο του 2024. Οι παραπάνω μεταβολές δεν είχαν σημαντική επίπτωση στην εξέλιξη του δείκτη της αναλογίας της αξίας των περιστατικών απάτης προς την αξία των συναλλαγών, ο οποίος παρέμεινε στο χαμηλό επίπεδο του 0,02%, όπως και το δεύτερο εξάμηνο του 2024, αντιστοιχώντας σε 1 ευρώ αξία απάτης ανά 4,6 χιλ. ευρώ αξία συναλλαγών.
Το Α΄ εξάμηνο του 2025, ο αριθμός των περιστατικών απάτης που καταγράφηκε ανά τύπο συναλλαγής ανήλθε σε 2.767 συναλλαγές σε τερματικά ATM (χρήση χαμένης/κλεμμένης κάρτας), 19 χιλ. συναλλαγές σε τερματικά POS και 177 χιλ. στις εξ αποστάσεως συναλλαγές χωρίς τη φυσική παρουσία κάρτας (CNP). Η αντίστοιχη αξία τους διαμορφώθηκε σε 1,3 εκατ. ευρώ στις συναλλαγές σε ATM, 1 εκατ. ευρώ στις πληρωμές σε POS και 9,9 εκατ. ευρώ στις συναλλαγές CNP.
→ Διαβάστε επίσης: Ψηφιακές πληρωμές: Το νέο τοπίο με την είσοδο του IRIS στο εμπόριο - Τι αλλάζει στην λιανική
Άμεσες χρεώσεις
Τέλος, οι άμεσες χρεώσεις είναι το πλέον ασφαλές μέσο πληρωμής, καθώς και το 2024 δεν αναφέρθηκαν περιστατικά απάτης από τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών.
Και αυτό παρά το γεγονός ότι καταγράφεται αύξηση των συναλλαγών αυτής της κατηγορίας από τις περίπου 20 εκατ. συναλλαγές του 2020 στα 35 εκατ. συναλλαγές του 2024, 11% υψηλότερα σε σχέση με το 2023.
Ταυτόχρονα, η αξία των συναλλαγών διαμορφώθηκε στα 6,8 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 6%, με τη μέση αξία να μειώνεται κατά 5% το 2024 στα 192 ευρώ έναντι 203 ευρώ το 2023.