Στην τελική ευθεία μπαίνει η ρύθμιση για τα 40.000 δάνεια σε ελβετικό φράγκο καθώς αύριο Πέμπτη η σχετική νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης κατατίθεται στη Βουλή ως τροπολογία. 

Συνολικά στην Ελλάδα δόθηκαν περίπου 57.000 δάνεια σε ελβετικό φράγκο (CHF) σε φυσικά και νομικά πρόσωπα, συνολικής αξίας 14,1 δισ. CHF. Σήμερα στο τραπεζικό σύστημα παραμένουν 20.625 δάνεια με υπόλοιπο 2,5 δισ. CHF, ενώ 17.442 δάνεια ύψους 3 δισ. CHF διαχειρίζονται servicers, με τα περισσότερα από αυτά να έχουν περιληφθεί στις τιτλοποιήσεις του προγράμματος Ηρακλής. Η εφαρμογή της νέας ρύθμισης στα εν λόγω χαρτοφυλάκια θα είναι κεφαλαιακά ουδέτερη.

Εως 600 εκατ. ευρώ το κόστος για τις τράπεζες

Σε ότι αφορά τις τράπεζες, το κόστος δεν μπορεί να υπολογιστεί εκ των προτέρων καθώς η λύση που προσφέρεται είναι προαιρετική, άρα θα εξαρτηθεί από το πόσοι θα επιλέξουν να μετατρέψουν το δάνειο με το «κούρεμα» που αντιστοιχεί στην κατηγορία όπου υπάγονται. Εφόσον, όλοι επιλέξουν τη μετατροπή το κόστος εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 600 εκατομμύρια ευρώ.

Η κυβέρνηση, όπως ξεκαθαρίζεται δεν αμφισβητεί τη νομιμότητα των συμβάσεων, αντιθέτως υπενθυμίζει ότι η εγκυρότητα των δανείων έχει κριθεί επανειλημμένα από τον Άρειο Πάγο, από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. 

Η νομοθετική παρέμβαση δεν υποκαθιστά τη Δικαιοσύνη. Αναγνωρίζει όμως ότι ένα ζήτημα μπορεί να είναι νομικά λυμένο, αλλά κοινωνικά ανοιχτό, αναφέρουν πηγές του υπουργείου Οικονομικών.

Διαφορετικοί οι όροι των συμβάσεων στην Ελλάδα

Απαντώντας στο ερώτημα – που διατυπώνεται και ως κριτική – γιατί δεν εφαρμόζεται η λύση που δόθηκε σε άλλες χώρες, πηγές του υπουργείου υπογράμμιζαν ότι η βασική διαφορά είναι πως οι όροι συμβάσεων ήταν διαφορετικοί σε κάθε χώρα – στην Ελλάδα ήταν δάνεια σε ξένο νόμισμα, δηλαδή σε ελβετικό και σε άλλες χώρες ήτα δάνεια σε ευρώ με ρήτρα ελβετικού νομίσματος- και το αντικείμενο των σχετικών δικών που απασχόλησαν τα δικαστήρια ήταν διαφορετικό. 

Τα ελληνικά δικαστήρια έκριναν ότι οι συμβάσεις προέβλεπαν και συνοδεύονταν από όρους που διασφάλιζαν την πλήρη ενημέρωση και προστασία των δανειοληπτών από την αλλαγή της συναλλαγματικής ισοτιμίας. 

Στις χώρες που υπήρξε νομοθετική παρέμβαση οι δανειολήπτες είχαν δικαιωθεί από τα δικαστήρια, ενώ στην Ελλάδα συνέβη το αντίθετο: κρίθηκε τελεσίδικα ότι οι τράπεζες δεν παραβίασαν κανένα νομοθετικό ή κανονιστικό/ρυθμιστικό πλαίσιο κατά τη χορήγηση των δανείων σε ελβετικό φράγκο. 

Εκτός τούτου, οι γενικές ρυθμίσεις, όπου επιχειρήθηκαν, αποδείχθηκαν ατελέσφορες και η ΕΚΤ έχει εκφράσει επανειλημμένα και ρητά την αντίθεσή της σε οριζόντια μέτρα.

Παντού, ακόμη και στην Ουγγαρία, οι παρεμβάσεις ακολουθούν και ευθυγραμμίζονται με τις αποφάσεις των εθνικών δικαστηρίων

Η προτεινόμενη λύση αποφεύγει την λογική της οριζόντιας ρύθμισης και επιλέγει την ισορροπημένη, με βάση κοινωνικά κριτήρια, προσέγγιση του θέματος.

Προαιρετική λύση

Σε κάθε περίπτωση η κυβέρνηση δεν επιβάλλει λύση, όπως τονίζουν πηγές του υπουργείου Οικονομικών αλλά προσφέρει επιλογές καθώς ήταν εξαρχής σαφές ότι δεν θα τεθεί θέμα υποχρεωτικότητας. 

Υπογραμμίζουν ότι όποιος θεωρεί ότι στο μέλλον η ισοτιμία ευρώ – ελβετικού φράγκου θα κινηθεί ευνοϊκά, μπορεί να διατηρήσει το δάνειο στο ελβετικό φράγκο και να επωφεληθεί από τα πολύ χαμηλά επιτόκια του νομίσματος αυτού, αναλαμβάνοντας όμως και τον συναλλαγματικό κίνδυνο.

Δύο επιλογές

Για όλους τους υπόλοιπους, ο νόμος διασφαλίζει δύο πραγματικές και δεσμευτικές επιλογές, τις οποίες οι τράπεζες υποχρεούνται να αποδεχθούν: αυτή του εξωδικαστικού για τους μη ενήμερους και για τους ενήμερους αυτή της άμεσης και καθαρής λύσης μετατροπής του δανείου σε ευρώ με σημαντική βελτίωση στην τρέχουσα ισοτιμία, δίνοντας έμφαση στην ελάφρυνση των οικονομικά ασθενέστερων οφειλετών.

Πιο αναλυτικά: στην πρώτη περίπτωση, αυτή των «κόκκινων» οφειλετών, δίνεται η δυνατότητα προσφυγής  στον  εξωδικαστικό μηχανισμό με τη λύση που παράγεται από τον αλγόριθμο να δεσμεύει υποχρεωτικά τους πιστωτές, οι οποίοι στα αντίστοιχα δάνεια σε ευρώ διατηρούν κατ’ αρχήν το δικαίωμα της απόρριψης.

Με τον τρόπο αυτό, η διαδικασία γίνεται αυτόματη και προϋποθέτει μόνον την υποβολή αίτησης του οφειλέτη. Με την έγκριση της αίτησης, η συνολική οφειλή μετατρέπεται σε ευρώ στην τρέχουσα ισοτιμία αναφοράς της ΕΚΤ με τους επιτοκιακούς και λοιπούς όρους που προβλέπονται για τον εξωδικαστικό. Η διαδικασία ολοκληρώνεται ηλεκτρονικά χωρίς ανάγκη φυσικής παρουσίας ή επανεγγραφής προσημείωσης. 

Η ρύθμιση είναι δεσμευτική για όλους τους πιστωτές και ισχύει άμεσα από την ημερομηνία υπογραφής. Η μετατροπή αποτελεί από νομική άποψη τροποποίηση της σύμβασης και όχι νέα ενοχή, ενώ διατηρούνται όλες οι εμπράγματες και προσωπικές εξασφαλίσεις.

Η δεύτερη κατηγορία αφορά τους ενήμερους δανειολήπτες ελβετικού φράγκου, οι οποίοι έχουν δάνειο που είτε εξυπηρετείται είτε είναι ρυθμισμένο και εξυπηρετούμενο και δεν έχει υπαχθεί στον νόμο Κατσέλη.

Οι οφειλέτες αυτοί έχουν τη δυνατότητα μετατροπής της συνολικής οφειλής από ελβετικά φράγκο σε ευρώ με ειδικούς όρους, που διαμορφώνονται σε συνάρτηση με τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.

Τέσσερις κατηγορίες για τους ενήμερους δανειολήπτες

1) Οσοι έχουν εισόδημα από 7.500 ευρώ έως 22.000 ευρώ, ανάλογα τη σύνθεση του νοικοκυριού (μονοπρόσωπο, αριθμός μελών, ανήλικα τέκνα)

Ακίνητη περιουσία από 125.000 ευρώ 185.000 ευρώ

Καταθέσεις από 7.500 έως 22.000 ευρώ

Σε αυτή την κατηγορία η βελτίωση της ισοτιμίας είναι στο 50% και το σταθερό επιτόκιο στο 2,3%

2) Οσοι έχουν εισόδημα από 9.375 ευρώ έως 23.375 ευρώ

Ακίνητη περιουσία από 156.250 ευρώ 216.250 ευρώ

Καταθέσεις από 9.375 έως 23.375 ευρώ

Η βελτίωση της ισοτιμίας είναι στο 30% και το σταθερό επιτόκιο στο 2,5%

3) Οσοι έχουν εισόδημα από 11.250 ευρώ έως 25.250 ευρώ

Ακίνητη περιουσία από 187.500 ευρώ 247.500 ευρώ

Καταθέσεις από 11.250 έως 25.250 ευρώ

Βελτίωση της ισοτιμίας στο 20% και σταθερό επιτόκιο 2,7%.

4) Στην κατηγορία αυτή δεν υπάρχουν εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια καλύπτοντας ουσιαστικά τους δανειολήπτες που ξεπερνούν τα όρια των παραπάνω κατηγοριών και θα έχουν τη μικρότερη βελτίωση ισοτιμίας, στο 15%, και επιτόκιο 2,9%.

Σύμφωνα με τις κατ’ αρχήν εκτιμήσεις, η πλειοψηφία των δανειοληπτών ελβετικού φράγκου υπάγονται στην 3^η και 4^η κατηγορία.

Προϋπόθεση η τήρηση της ρύθμισης

 Σημειώνεται ότι προϋπόθεση εφαρμογής της ρύθμισης είναι η τήρησή της για όλη τη διάρκεια και μέχρι την πλήρη εξόφληση του δανείου. Εάν δεν τηρηθεί, η ρύθμιση παύει να ισχύει από την έναρξη της εφαρμογής της, η οφειλή επιστρέφει στο προηγούμενο καθεστώς (πριν από την εφαρμογή της ευνοϊκής ισοτιμίας) και γίνεται άμεσα απαιτητή στο σύνολό της. 

Επίσης, η νέα  ρύθμιση μέσω της βελτιωμένης ισοτιμίας μετατροπής του ελβετικού φράγκου σε ευρώ ισοδυναμεί πρακτικά με κούρεμα του άληκτου κεφαλαίου του δανείου. 

Δεν λειτουργεί αθροιστικά σε προηγούμενη τυχόν άφεση μέρους της οφειλής. Ο δανειολήπτης μπορεί να την επιλέξει, σε αυτή την περίπτωση όμως θα εφαρμοστεί στο ποσό της οφειλής πριν από τη ρύθμιση που προηγήθηκε, με αφαίρεση των ενδιάμεσων καταβολών κεφαλαίου

Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!