Η Νέα Δημοκρατία γιόρτασε χθες τα 51α γενέθλιά της, σε μια κρίσιμη, εξαιρετικά σημαντική για τις εκλογές του 2027, πολιτική συγκυρία, κατά την οποία η μεν ηγεσία της προσπαθεί να αναπτύξει το πολιτικό της σχέδιο με διακηρυγμένο στόχο την εκλογική αυτοδυναμία, τα δε δομικά προβλήματα της ελληνικής Κεντροδεξιάς εντείνονται και απειλούν τα φιλόδοξα σχέδια του Μαξίμου.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στον έκτο χρόνο της διακυβέρνησής του, επιχειρεί να διαμορφώσει ένα νέο πολιτικό αφήγημα, ικανό να στηρίξει τη διεκδίκηση μιας «τρίτης τετραετίας». Το εγχείρημα αυτό, που φαντάζει φιλόδοξο σε ένα πολιτικό τοπίο που δείχνει να έχει κουραστεί από τη μακρόχρονη μονοκομματική διαχείριση, στηρίζεται σε μια στρατηγική με πολλαπλές στοχεύσεις: την ανανέωση του κοινωνικού προφίλ της Νέας Δημοκρατίας, τη διατήρηση της ηγεμονίας της στο Κέντρο και την προβολή μιας ισχυρής, ευρωπαϊκής και μεταρρυθμιστικής ταυτότητας. Ωστόσο, ο δρόμος προς αυτή την επιδίωξη κάθε άλλο παρά ομαλός είναι, καθώς η κυβέρνηση αντιμετωπίζει σωρευμένα «αγκάθια», πολιτικά, κοινωνικά και εσωκομματικά, που καθιστούν δύσκολη τη διατήρηση της πολιτικής πρωτοκαθεδρίας της.
Η μάχη για τη μεσαία τάξη
Η βασική επιδίωξη του Μαξίμου είναι να αποκαταστήσει τη σχέση της ΝΔ με τη μεσαία τάξη και τα λαϊκά στρώματα, τα οποία, παρά τις προεκλογικές εξαγγελίες, βλέπουν το εισόδημά τους να πλήττεται από την ακρίβεια, τη φορολογία και την ανισοκατανομή των ωφελημάτων της ανάπτυξης. Μέσα από στοχευμένες παρεμβάσεις, όπως οι φορολογικές ελαφρύνσεις, τα επιδόματα, οι αυξήσεις συντάξεων κ.λπ., η κυβέρνηση προσπαθεί να πείσει ότι το κοινωνικό της πρόσωπο αξίζει τη στήριξη της κοινωνίας, χωρίς όμως να πείθει, ως τώρα τουλάχιστον.
Την ίδια στιγμή, επιχειρεί να επαναφέρει την εικόνα της Νέας Δημοκρατίας ως κόμματος «σοβαρής διαχείρισης», που προσφέρει σταθερότητα και προβλεψιμότητα σε ένα ασταθές διεθνές περιβάλλον. Το αφήγημα αυτό εδράζεται στην ιδέα ότι η χώρα χρειάζεται «ασφαλή χέρια» απέναντι στις απειλές και τις προκλήσεις, από την οικονομική αβεβαιότητα έως τα ελληνοτουρκικά.
Η στρατηγική του μετριοπαθούς Κέντρου
Παράλληλα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιδιώκει να εδραιώσει την εικόνα του ως ηγέτη του ευρύτερου μετριοπαθούς Κέντρου. Μεταγραφές όπως του Ανδρέα Λοβέρδου, αλλά και η επίκληση της πολιτικής κληρονομιάς του Κωνσταντίνου Καραμανλή, αποσκοπούν στο να ενισχύσουν την αίσθηση ότι η ΝΔ μπορεί να εκφράσει τον «μεσαίο χώρο», απορροφώντας ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ και περιορίζοντας τις διαρροές προς τα δεξιά. Η στρατηγική αυτή επιδιώκει να καταστήσει τον πρωθυπουργό ηγεμονική προσωπικότητα του πολιτικού φάσματος, ικανή να συνομιλεί τόσο με φιλελεύθερους τεχνοκράτες όσο και με παραδοσιακούς συντηρητικούς.
Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση προβάλλει έντονα τη διεθνή της εικόνα. Οι παρουσίες Μητσοτάκη στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και στις ευρωπαϊκές συνόδους αποσκοπούν στο να εμπεδώσουν το προφίλ του ως Ευρωπαίου ηγέτη σταθερότητας, σε μια εποχή γεωπολιτικής αναταραχής. Ο ίδιος επενδύει στη διπλωματική νομιμοποίηση και στην ενίσχυση της εικόνας της Ελλάδας ως αξιόπιστου συμμάχου, πιστεύοντας ότι αυτή η αναγνώριση αντανακλάται και στο εσωτερικό.
Ρωγμές και υπόγειες εντάσεις
Ωστόσο, πίσω από τη συστηματικά επιμελημένη εικόνα, η Νέα Δημοκρατία εμφανίζει ρωγμές. Οι σχέσεις του πρωθυπουργού με τους προκατόχους του, Καραμανλή και Σαμαρά, παραμένουν ψυχρές. Οι προσπάθειες του Μαξίμου να ρίξει «γέφυρες» προς τον καραμανλικό χώρο δεν έχουν αποδώσει, καθώς η δυσπιστία παραμένει έντονη. Από την άλλη, ο Αντώνης Σαμαράς, μετά την απόρριψη εκ μέρους του πρωθυπουργού της πρότασής του για την Προεδρία της Δημοκρατίας ή την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, φαίνεται να κινείται προς ακόμα μια αυτόνομη πολιτική πορεία, με αναφορές σε ένα ακροατήριο που συνδυάζει πατριωτισμό και κοινωνικό συντηρητισμό. Πρόκειται για εξέλιξη που προβληματίζει το Μαξίμου, καθώς απειλεί να δημιουργήσει ένα υπόγειο ρεύμα δεξιά του Κ. Μητσοτάκη.
Στο εσωτερικό του κόμματος, η κόπωση είναι εμφανής. Διαφοροποιήσεις, υπόγειες διαμάχες και προσωπικές στρατηγικές στελεχών δείχνουν ότι το κυβερνητικό οικοδόμημα δεν έχει την ομοιογένεια των πρώτων χρόνων, όπως δείχνει η διαφοροποίηση Δένδια για την υπόθεση Ρούτσι, το οργισμένο τηλεφώνημα Μητσοτάκη στον υπουργό Άμυνας και, κυρίως, η δημοσιοποίηση του επεισοδίου, που δείχνει ότι δεν πρόκειται για απλή σύσταση του πρωθυπουργού στον υπουργό του.
Η φθορά και οι δημοσκοπήσεις
Οι αποστάσεις που κρατούν πρόσωπα όπως ο Νίκος Δένδιας ή ο Βασίλης Κικίλιας, σε συνδυασμό με τα φαινόμενα αμηχανίας σε ζητήματα όπως το δυστύχημα των Τεμπών ή η υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ, εντείνουν την αίσθηση μιας κυβέρνησης που δυσκολεύεται να επιβάλει ενιαίο πολιτικό ρυθμό. Η Κοινοβουλευτική Ομάδα δείχνει σημάδια δυσφορίας, κάτι που φαίνεται ακόμα και σε διαδικαστικά ζητήματα, όπως η εκλογή του γραμματέα της με ψηφοφορία, γεγονός σπάνιο σε μια παράταξη που, σε τέτοια ζητήματα, είχε συνηθίσει σε πειθαρχημένες διαδικασίες.
Σε όλα αυτά προστίθεται, και επιβαρύνει περαιτέρω, η στασιμότητα των δημοσκοπήσεων. Παρότι η ΝΔ παραμένει πρώτη δύναμη, η φθορά είναι πια μετρήσιμη: οι δείκτες εμπιστοσύνης στο πρόσωπο του πρωθυπουργού έχουν μειωθεί, ενώ η πλειονότητα των πολιτών δηλώνει απογοητευμένη από την κυβέρνηση. Η ακρίβεια αποτελεί τον κύριο παράγοντα πολιτικής φθοράς, ενώ τα σκάνδαλα ενισχύουν το αίσθημα ότι το «σύστημα» κυβερνά με όρους αλαζονείας και αποσύνδεσης από την κοινωνική πραγματικότητα. Η φθορά αυτή δεν φαίνεται, πλέον, να είναι συγκυριακή· μοιάζει βαθύτερη, καθώς συνδέεται με τη φθορά του ίδιου του κυβερνητικού αφηγήματος περί «κοινωνικού προσώπου».
Το Μαξίμου επιχειρεί να αντισταθμίσει την πίεση αυτή με μια επικοινωνιακή επανεκκίνηση. Ο πρωθυπουργός περιοδεύει στην περιφέρεια, επιδιώκοντας να δείξει εγγύτητα με την κοινωνία, ενώ η επικοινωνιακή ομάδα επαναφέρει θέματα ασφάλειας, άμυνας και ελέγχου των συνόρων, που διατηρούν υψηλή απήχηση στο δεξιό και συντηρητικό ακροατήριο. Παράλληλα, προσπαθεί να εμφανίσει τον Μητσοτάκη ως θεσμικό εγγυητή απέναντι στα φαινόμενα διαφθοράς, σε μια προσπάθεια να αντιστρέψει την αρνητική εντύπωση που αφήνουν οι πρόσφατες αποκαλύψεις. Ωστόσο, η κόπωση είναι τέτοια που η εικόνα «επανεκκίνησης» δύσκολα πείθει, ειδικά όταν η καθημερινότητα των πολιτών παραμένει πιεστική.
Το σενάριο των δελφίνων
Το μεγαλύτερο ίσως πρόβλημα του πρωθυπουργού είναι ότι, για πρώτη φορά, το εσωκομματικό του περιβάλλον δείχνει να αμφισβητεί σιωπηρά τη στρατηγική του. Το «σενάριο των δελφίνων» επιστρέφει στη δημόσια συζήτηση, με στελέχη που, χωρίς να εκφράζονται ανοιχτά, προετοιμάζονται για την επόμενη ημέρα. Η ερώτηση αν ο Μητσοτάκης θα μπορέσει να οδηγήσει τη ΝΔ σε ακόμη μία αυτοδύναμη νίκη δεν έχει πια προφανή απάντηση. Το κόμμα, αν και κρατά το προβάδισμα, δείχνει πιο εύθραυστο από τις περιόδους πριν τις δυο εκλογικές νίκες του σημερινού πρωθυπουργού (2019, 2023).
Η συνολική εικόνα είναι εκείνη ενός ηγέτη που εξακολουθεί να κυριαρχεί θεσμικά, αλλά όχι πολιτικά. Ο Μητσοτάκης προσπαθεί να πείσει ότι η Νέα Δημοκρατία παραμένει το μοναδικό κόμμα ικανό να εγγυηθεί σταθερότητα, όμως η κοινωνία ζητά πια κάτι περισσότερο: δικαιοσύνη, αποτελεσματικότητα και ουσιαστική επαφή με την πραγματικότητα. Εάν ο πρωθυπουργός δεν κατορθώσει να μετατρέψει την κυβερνητική φθορά σε αφήγημα ανανέωσης και ειλικρίνειας, τότε η πορεία προς μια νέα εκλογική αναμέτρηση δεν θα είναι περίπατος, αλλά μια μακρά, δύσκολη δοκιμασία, στην οποία η συνοχή κι η ευρύτητα της Νέας Δημοκρατίας θα αποτελέσει το μεγαλύτερο στοίχημα.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
