Στη Βουλή στρέφεται σήμερα το πολιτικό ενδιαφέρον, καθώς στην Ολομέλεια θα διεξαχθεί συζήτηση σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών, με αντικείμενο την εξωτερική πολιτική της χώρας. Η συζήτηση γίνεται με πρωτοβουλία του πρωθυπουργού και, παρά το γεγονός ότι οι πολιτικοί αρχηγοί θα επεκταθούν στο σύνολο της τρέχουσας πολιτικής επικαιρότητας, ωστόσο η εξωτερική πολιτική θα είναι το κεντρικό πεδίο της πολιτικής αντιπαράθεσης.
Οι άξονες της τοποθέτησης Μητσοτάκη
Στο επίκεντρο της ομιλίας του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη αναμένεται να βρεθούν τα ελληνοτουρκικά, οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, οι διεθνείς πρωτοβουλίες της Ελλάδας, η στάση της έναντι των διεθνών κρίσεων (Ουκρανία – Μέση Ανατολή), αλλά και η αποτρεπτική της ισχύς μέσω εξοπλιστικών προγραμμάτων.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, ο πρωθυπουργός θα επιχειρήσει να περιγράψει «ένα συνεκτικό αφήγημα για τη θέση της Ελλάδας στο διεθνές περιβάλλον», με σταθερές αναφορές στις κόκκινες γραμμές της χώρας, στη γεωπολιτική της αξία και στην ενίσχυση της εθνικής αποτρεπτικής ισχύος. Σε αυτό το πλαίσιο θα επιχειρήσει την αποδόμηση των θέσεων που εκφράζει μέρος της αντιπολίτευσης για πολιτική «κατευνασμού» έναντι της Τουρκίας και αβελτηρία σε κρίσιμα εθνικά μέτωπα.
Το casus belli και οι γκρίζες ζώνες
Ένα από τα βασικά σημεία της τοποθέτησης Μητσοτάκη θα είναι το πλαίσιο των ελληνοτουρκικών σχέσεων, όπως αυτό διαμορφώνεται το τελευταίο διάστημα. Ο πρωθυπουργός αναμένεται να ξεκαθαρίσει ότι η Ελλάδα δεν πρόκειται να μετακινηθεί από τις πάγιες θέσεις της σχετικά με το casus belli και τις γκρίζες ζώνες στο Αιγαίο. Θα υπογραμμίσει ότι «δεν μπορεί να υπάρξει ουσιαστική πρόοδος στις σχέσεις με την Τουρκία χωρίς σαφή σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας».
Ιδιαίτερη αναφορά θα κάνει στην ευρωπαϊκή συζήτηση γύρω από τη συμμετοχή της Τουρκίας στο ευρωπαϊκό αμυντικό πρόγραμμα SAFE, το οποίο προβλέπει χρηματοδοτήσεις για εξοπλιστικά προγράμματα. Ο πρωθυπουργός αναμένεται να επαναλάβει τη θέση ότι «όσο η Τουρκία διατηρεί ενεργό το casus belli και αμφισβητεί ελληνική κυριαρχία σε νησιά και νησίδες, δεν μπορεί να υπάρξει ελληνική συναίνεση στη συμμετοχή της στο πρόγραμμα».
Θα υπογραμμίσει επίσης ότι η Ελλάδα είναι σε θέση να υποστηρίξει την ευρωπαϊκή αμυντική συνεργασία, αλλά δεν θα δεχθεί να γίνει συμμέτοχος σε αποφάσεις που υπονομεύουν τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Στο πλαίσιο αυτό, θα αναφερθεί στις πρόσφατες πιέσεις που δέχθηκε η ελληνική πλευρά από μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων η Γερμανία, η Ιταλία και η Ισπανία, και θα διαμηνύσει ότι «η Αθήνα δεν εκβιάζεται».
Η στάση απέναντι στην Τουρκία και η ακύρωση της συνάντησης με Ερντογάν
Ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο της αυριανής τοποθέτησης θα αφορά τη μεταβολή του κλίματος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Ο πρωθυπουργός θα αναφερθεί στην άκομψη ματαίωση της συνάντησης με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σημειώνοντας ότι «δεν επρόκειτο για κεραυνό εν αιθρία», αλλά για αποτέλεσμα μιας διαρκούς κλιμάκωσης εκ μέρους της Τουρκίας. Θα επισημάνει ότι, ενώ η Αθήνα επένδυσε στην πολιτική της αποκλιμάκωσης, η τουρκική πλευρά επέλεξε την όξυνση με νέες NAVTEX και ρητορικές αμφισβήτησης.
Αναμένεται να επαναλάβει τη θέση της κυβέρνησης ότι ο διάλογος μπορεί να προχωρήσει μόνο με σαφές πλαίσιο σεβασμού των διεθνών κανόνων και ότι «δεν θα επιτραπεί η δημιουργία τετελεσμένων σε βάρος των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων».
Μέση Ανατολή και διεθνής παρουσία
Παράλληλα, θα αναφερθεί και στις γεωπολιτικές εξελίξεις γύρω από τη Μέση Ανατολή και τις εξελίξεις στη Γάζα, επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα κινήθηκε με μετρημένες, υπεύθυνες και ανθρωπιστικού χαρακτήρα παρεμβάσεις, που ενίσχυσαν την εικόνα της χώρας ως αξιόπιστου συνομιλητή στην περιοχή.
Ο πρωθυπουργός αναμένεται να αναφερθεί εκτενώς στην παρουσία του στη Σύνοδο Κορυφής της Ειρήνης στο Σαρμ ελ Σέιχ, επισημαίνοντας ότι η πρόσκληση από διεθνείς παράγοντες αποδεικνύει ότι η Ελλάδα έχει κατακτήσει διακριτό ρόλο στη διεθνή σκηνή. Θα σημειώσει ότι η Αθήνα συμμετέχει ενεργά σε διεθνείς πρωτοβουλίες, υπερασπίζεται τις ανθρωπιστικές αρχές και παραμένει σταθερή στις σχέσεις της με το Ισραήλ, χωρίς να παρεκκλίνει από τις πάγιες θέσεις της για την προστασία αμάχων και τον σεβασμό του διεθνούς δικαίου.
Σύμφωνα με κυβερνητικούς παράγοντες, ο πρωθυπουργός θα παρουσιάσει την εικόνα μιας χώρας που δεν είναι θεατής των εξελίξεων, αλλά παράγοντας σταθερότητας σε μια ταραγμένη περιοχή, όπου συνυπάρχουν δύο μεγάλα μέτωπα πολέμου (Ουκρανία και Μέση Ανατολή).
Αμυντική ενίσχυση και οικονομία
Αν και ο κύριος άξονας της ομιλίας θα είναι η εξωτερική πολιτική, ο πρωθυπουργός σχεδιάζει να αφιερώσει σημαντικό μέρος της παρέμβασής του στα εξοπλιστικά προγράμματα, τα οποία, όπως αναμένεται να πει, «δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά εργαλείο για την ενίσχυση της αποτρεπτικής ικανότητας της χώρας».
Θα επαναλάβει ότι η Ελλάδα υλοποιεί μακροπρόθεσμο σχέδιο 12 ετών, που περιλαμβάνει αναβάθμιση και απόκτηση οπλικών συστημάτων, εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων μέσων και συμμετοχή της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας.
Θα υπογραμμίσει ότι «η άμυνα και η οικονομική ανάπτυξη δεν είναι αντίπαλες έννοιες», αλλά ότι η ισχυρή οικονομία επιτρέπει τη χρηματοδότηση ενός αξιόπιστου αμυντικού σχεδίου που λειτουργεί αποτρεπτικά και ενισχύει το διπλωματικό αποτύπωμα της χώρας.
Οι τέσσερις στρατηγικοί άξονες
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η ομιλία του πρωθυπουργού θα δομηθεί γύρω από τέσσερις στρατηγικούς άξονες:
Αποτροπή και κυριαρχικά δικαιώματα: Σαφές μήνυμα για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και την υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Διεθνής παρουσία: Προβολή της ενεργού συμμετοχής της Ελλάδας σε διεθνή fora, με στόχο την ενίσχυση του ρόλου της χώρας ως πυλώνα σταθερότητας.
Ανθρωπιστική διάσταση: Εξισορρόπηση στρατηγικής και ανθρωπιστικών πρωτοβουλιών (Γάζα, ανθρωπιστική βοήθεια, ΟΗΕ).
Αμυντική ενίσχυση: Μακρόπνοο πρόγραμμα εξοπλισμών με στόχο τη θωράκιση της χώρας και τη στήριξη της εθνικής βιομηχανίας.
Το κλείσιμο της ομιλίας
Στο κλείσιμο της ομιλίας του, ο πρωθυπουργός αναμένεται να επαναλάβει ότι η ελληνική εξωτερική πολιτική «δεν ακολουθεί τις εξελίξεις, αλλά διαμορφώνει όρους συμμετοχής σε αυτές». Θα τονίσει ότι η κυβέρνηση έχει καθαρή στρατηγική, βασισμένη στο Διεθνές Δίκαιο, στις συμμαχίες της χώρας και στην ενίσχυση των αποτρεπτικών της δυνατοτήτων.
Τέλος, θα καλέσει τα πολιτικά κόμματα να τοποθετηθούν με σαφήνεια, «όχι με εύκολες συνθηματολογίες, αλλά με ευθύνη απέναντι στα εθνικά συμφέροντα». Παράλληλα, θα διαμηνύσει ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει να υπερασπίζεται τις κόκκινες γραμμές της, να αναπτύσσει διεθνείς συνεργασίες και να θωρακίζει την άμυνά της, χωρίς να κάνει ούτε βήμα πίσω.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
