Δυο νέα «αυτογκόλ» κατάφερε να βάλει το ΠΑΣΟΚ στις τελευταίες ημέρες, με την κυβέρνηση να δείχνει τα πρώτα φανερά και σοβαρά ρήγματα στο εσωτερικό της, με αφορμή τον Άγνωστο Στρατιώτη αλλά με πραγματική αιτία την «επόμενη μέρα» μετά τον Κυριάκο Μητσοτάκη στη Νέα Δημοκρατία.
Το πρώτο από τα αυτογκόλ ήταν η απουσία του Νίκου Ανδρουλάκη από την εξόδιο ακολουθία του Διονύση Σαββόπουλου. Η εικόνα των άδειων καθισμάτων στη Μητρόπολη συμπεριέλαβαν την ηγεσία της Χαριλάου Τρικούπη στη χορεία των πολιτικών αρχηγών που δεν δέχθηκαν να αποχαιρετήσουν τον αγαπημένο τροβαδούρο, εξ αιτίας όσων είχε πει ο εκλιπών για την περίοδο του 1989 και τον Ανδρέα Παπανδρέου στο «Κούρεμα». Η εικόνα επιδεινώθηκε όταν επιφανή στελέχη, όπως η Άννα Διαμαντοπούλου, αποχαιρέτησαν τον Σαββόπουλο με θερμές αναφορές τους στα social media.
Το δεύτερο «αυτογκόλ» ήταν ο εξαναγκασμός σε παραίτηση του διευθυντή του γραφείου Ανδρουλάκη, μόλις μια ημέρα μετά τον διορισμό του εκεί, διότι αίφνης ανασύρθηκαν παλαιότερες αναρτήσεις του που εξυμνούσαν πτυχές της πολιτικής Μητσοτάκη. Η παραίτηση - αποπομπή συνδέεται στενά με την επιμονή της ηγεσίας Ανδρουλάκη για απόλυτη καταδίκη των κυβερνητικών πράξεων και αποφάσεων, εκλαμβάνεται όμως και ως ακόμα μια πρόχειρη απόφαση για διορισμό σε μια νευραλγική θέση όπως αυτή του διευθυντή του γραφείου του Νίκου Ανδρουλάκη, χωρίς να έχουν ερευνηθεί τυχόν αμφιλεγόμενες τοποθετήσεις του κ. Παπαβασιλείου στο παρελθόν. Έτσι, όμως, πώς περιμένουν να «κουνηθεί η βελόνα» των δημοσκοπικών τους ποσοστών;
Η αγωνία της προσυνεδριακής περιόδου
Κατά τα λοιπά, με εμφανή αγωνία το ΠΑΣΟΚ εισέρχεται σε μια προσυνεδριακή (και, στο βάθος, προεκλογική) περίοδο, που εξ ορισμού είναι υψηλής πολιτικής έντασης, προσπαθώντας να ισορροπήσει ανάμεσα στην ανάγκη εσωτερικής συσπείρωσης και στη διαμόρφωση μιας καθαρής ταυτότητας απέναντι τόσο στη Νέα Δημοκρατία όσο και στο υπό διαμόρφωση κόμμα του Αλέξη Τσίπρα.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης, έναν χρόνο μετά την επανεκλογή του, καλείται να απαντήσει σε μια διπλή πίεση: από τη μια, την κόπωση ενός κομματικού μηχανισμού που βλέπει τις δημοσκοπήσεις να παραμένουν στάσιμες. Από την άλλη, την αναζωπύρωση των εσωτερικών ανταγωνισμών ενόψει του κομματικού συνεδρίου του 2026.
Η Χαριλάου Τρικούπη έχει θέσει σε εφαρμογή μια εκστρατεία «πανστρατιάς» με στόχο την ενότητα. Ο Νίκος Ανδρουλάκης επιδιώκει να εντάξει στις προσυνεδριακές δομές όλους τους παλιούς διεκδικητές της ηγεσίας: τον Χάρη Δούκα, τον Παύλο Γερουλάνο, την Άννα Διαμαντοπούλου, τον Μιχάλη Κατρίνη, τη Νάντια Γιαννακοπούλου καθώς και ιστορικά στελέχη όπως οι Λαλιώτης, Σκανδαλίδης, Σαλαγιάννης, Παπανδρέου και Βενιζέλος.
Η στρατηγική αυτή έχει διπλή στόχευση: αφενός να αποφευχθεί η εσωστρέφεια, αφετέρου να προβληθεί η εικόνα ενός συλλογικού φορέα ικανού να αναγεννηθεί μέσα από το ίδιο του το παρελθόν.
Οι εσωτερικές αιχμές και η ενότητα – σύνθημα
Ωστόσο, παρά τις κινήσεις «συμπερίληψης», δεν λείπουν οι τριγμοί. Ο δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, εξέφρασε δημόσια παράπονα για «αποκλεισμούς» και «αποφάσεις ερήμην», καταγγέλλοντας ότι ενημερώθηκε για τη συμμετοχή του στα κομματικά όργανα «από τις τηλεοράσεις», ενώ αναπτύσσει ένα προσωπικό πολιτικό παιχνίδι, υποδαυλίζοντας την αντιπαράθεση του Δήμου Αθηναίων με το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας και τον υπουργό Νίκο Δένδια, για τον Άγνωστο Στρατιώτη. Οι εσωτερικές αυτές αιχμές αποκαλύπτουν ότι η ενότητα στο ΠΑΣΟΚ παραμένει περισσότερο σύνθημα παρά δεδομένο.
Το συνέδριο του 2026 και τα διακυβεύματα
Το επικείμενο συνέδριο, τοποθετημένο χρονικά στον Φεβρουάριο του 2026, αναμένεται να αποτελέσει καθοριστικό σταυροδρόμι για την πορεία του κόμματος. Θα είναι ταυτόχρονα προγραμματική ανανέωση και πολιτικό τεστ εμπιστοσύνης προς τον Νίκο Ανδρουλάκη. Τα κομματικά στελέχη γνωρίζουν ότι το πραγματικό κριτήριο αξιολόγησης της ηγεσίας δεν θα είναι οι εσωκομματικές κάλπες, αλλά οι εθνικές εκλογές, εκεί όπου το ΠΑΣΟΚ θα κληθεί να αποδείξει αν μπορεί να αναδειχθεί σε ισχυρή δεύτερη δύναμη ή να μείνει εγκλωβισμένο στο ρόλο του δευτερότριτου.
Η επιδίωξη του προέδρου είναι να παρουσιάσει στο συνέδριο ένα ολοκληρωμένο αφήγημα διακυβέρνησης, με σαφή κοινωνικό και θεσμικό προσανατολισμό, που να απαντά στη φθορά της κυβέρνησης Μητσοτάκη χωρίς να μοιάζει με τον λόγο του ΣΥΡΙΖΑ. Το ζητούμενο είναι να επανασυνδεθεί το ΠΑΣΟΚ με το αίτημα αξιοπιστίας, προβάλλοντας την εικόνα ενός κόμματος που μπορεί να κυβερνήσει «με σχέδιο, όχι με θυμό».
Οι δημοσκοπήσεις και ο φόβος Τσίπρα
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν τη «βελόνα» να παραμένει κολλημένη στα ίδια επίπεδα (13%-15%), χωρίς δυναμική ανόδου. Η στασιμότητα αυτή προκαλεί έντονη ανησυχία στη Χαριλάου Τρικούπη, ειδικά τώρα που η πολιτική σκηνή ξαναμοιράζεται με τη βέβαιη επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα. Το σενάριο ίδρυσης νέου κόμματος από τον πρώην πρωθυπουργό θεωρείται ο μεγαλύτερος στρατηγικός κίνδυνος για το ΠΑΣΟΚ, διότι απειλεί να του αφαιρέσει το μονοπώλιο της Κεντροαριστεράς και να διασπάσει το κοινό στο οποίο επενδύει.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο Νίκος Ανδρουλάκης εντείνει τη ρητορική του κατά του Αλέξη Τσίπρα, τον οποίο παρουσιάζει ως «φορέα του παρελθόντος, της αναξιοπιστίας και της δημαγωγίας». Την ίδια στιγμή όμως, στελέχη όπως ο Χάρης Δούκας ή ο Χάρης Καστανίδης αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο διαλόγου με έναν νέο προοδευτικό φορέα, ενώ άλλοι, όπως ο Παύλος Γερουλάνος, ζητούν να στραφεί το κόμμα κυρίως προς τους αναποφάσιστους και αποστασιοποιημένους πολίτες. Η διττή αυτή στρατηγική (ανοιχτή ρητορική, αλλά σκληρή πολιτική γραμμή) αποτυπώνει την προσπάθεια να καλυφθεί ένα ευρύ φάσμα ψηφοφόρων χωρίς να αλλοιωθεί η φυσιογνωμία του κόμματος.
Η τακτική της αντιπαράθεσης με τον Μητσοτάκη
Αν και το ΠΑΣΟΚ επιδιώκει να εμφανιστεί ως ο κύριος αντίπαλος της κυβέρνησης, η αλήθεια είναι ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξακολουθεί να διατηρεί σαφές προβάδισμα στην καταλληλότητα για πρωθυπουργός. Η Χαριλάου Τρικούπη επιλέγει να οξύνει την κριτική της, κυρίως στην ακρίβεια, την υγεία και τη δικαιοσύνη, επιχειρώντας να αποδείξει ότι υπάρχει προοδευτική εναλλακτική διακυβέρνηση. Ωστόσο, η κοινωνική απήχηση των προτάσεων παραμένει περιορισμένη. Το πρόγραμμα που παρουσιάστηκε στη ΔΕΘ θεωρήθηκε σοβαρό, αλλά δεν κατάφερε να γίνει σημείο αναφοράς στη δημόσια συζήτηση.
Για να αντιστρέψει την εικόνα, ο Ανδρουλάκης επιχειρεί πλέον να προσωποποιήσει τη σύγκρουση με τον πρωθυπουργό, επιδιώκοντας να αναδειχθεί σε «αντίπαλο δέος» του Μητσοτάκη. Πρόκειται για μια επικίνδυνη αλλά αναγκαία τακτική: αν πετύχει, μπορεί να αναβαθμίσει το προφίλ του. Αν αποτύχει, θα ενισχύσει την αίσθηση στασιμότητας και εσωτερικής φθοράς.
Η πρόκληση της επόμενης μέρας
Στο εσωτερικό του κόμματος κυριαρχεί η αίσθηση ότι «η επόμενη εκλογική μάχη θα κρίνει τα πάντα». Ορισμένοι, όπως ο Χάρης Δούκας, θέτουν τον πήχη ψηλά, μιλώντας ανοιχτά για πρωτιά του ΠΑΣΟΚ ή για ριζική αλλαγή συσχετισμών. Άλλοι, πιο ρεαλιστές, μιλούν για ανάγκη «διπλής στρατηγικής»: σύγκρουση με τη Νέα Δημοκρατία, αλλά χωρίς αποκλεισμούς προς την Κεντροαριστερά, προετοιμάζοντας το έδαφος για μελλοντικές συνεργασίες.
Η πρόκληση για τον Νίκο Ανδρουλάκη είναι να αποδείξει ότι η αυτόνομη πορεία του κόμματος δεν σημαίνει απομόνωση. Για τον λόγο αυτό, το συνέδριο αναμένεται να λειτουργήσει και ως πολιτικό εργαστήριο νέων προτάσεων για τη νέα γενιά, το κοινωνικό κράτος, την πράσινη ανάπτυξη και τη θεσμική αξιοπιστία. Η ηγεσία γνωρίζει ότι χωρίς ισχυρή κοινωνική απήχηση, η οργανωτική ενότητα δεν θα είναι αρκετή.
Η τωρινή προσυνεδριακή φάση είναι για το ΠΑΣΟΚ δοκιμασία πολιτικής αντοχής. Το κόμμα προσπαθεί να αποδείξει ότι μπορεί να γίνει ξανά ο κορμός της Κεντροαριστεράς, μέσα σε ένα τοπίο ρευστό και πολυκερματισμένο. Ο Νίκος Ανδρουλάκης έχει επιλέξει τη στρατηγική της σταθερής, μεθοδικής πορείας, χωρίς πολλά ρίσκα. Όμως ο χρόνος πιέζει και η πολιτική συγκυρία απαιτεί τολμηρές κινήσεις.
Αν καταφέρει να συνδυάσει την ενότητα, τη σαφή ιδεολογική κατεύθυνση και μια νέα σχέση εμπιστοσύνης με τους πολίτες, το συνέδριο του 2026 μπορεί να σηματοδοτήσει την αρχή μιας πραγματικής ανασύνταξης. Αν όχι, το ΠΑΣΟΚ κινδυνεύει να εγκλωβιστεί σε έναν ρόλο ιστορικής νοσταλγίας, ένα κόμμα με παρελθόν, αλλά χωρίς μέλλον.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
