Η εβδομάδα που ολοκληρώθηκε, σηματοδότησε μια καίρια γεωπολιτική μετατόπιση στην Ανατολική Μεσόγειο, με την Ελλάδα να ενισχύει σημαντικά τη θέση της. Τα ενεργειακά deals που ανακοινώθηκαν στο πλαίσιο της διατλαντικής συνόδου στο Ζάππειο, η συμμετοχή αμερικανικών ενεργειακών κολοσσών στις έρευνες νότια της Κρήτης και στο Ιόνιο, αλλά και η σαφής στήριξη από την Ουάσιγκτον και τι Βρυξέλλες, συνθέτουν μια εικόνα στην οποία η Αθήνα αποκτά νέο στρατηγικό βάρος. Και καθώς πλησιάζει η πενταμερής για τα ζητήματα της Ανατολικής Μεσογείου, η συγκυρία αυτή δημιουργεί ένα σημαντικό διαπραγματευτικό πλεονέκτημα για την Ελλάδα.
Οι συμφωνίες με αμερικανικές εταιρείες και η παρουσία κορυφαίων στελεχών από ΗΠΑ και Ευρώπη στην Αθήνα δεν είναι απλώς οικονομικά γεγονότα. Αποτελούν μια στρατηγική επιλογή που μετατρέπει την ενέργεια σε εργαλείο εξωτερικής πολιτικής και ενισχύει την περιφερειακή επιρροή της χώρας. Η είσοδος της ExxonMobil και άλλων εταιρειών στις ελληνικές έρευνες δίνει ισχυρή διεθνή νομιμοποίηση στο project, μειώνοντας τους κινδύνους και ενισχύοντας τη διαπραγματευτική θέση της Αθήνας ενόψει των επόμενων διπλωματικών γύρων.
Η Ουάσιγκτον, μέσω της νέας ενεργειακής της ατζέντας, προωθεί μια ευρύτερη στρατηγική: τη μείωση της εξάρτησης της Ευρώπης από ασταθείς ή ανταγωνιστικές πηγές και τη δημιουργία εναλλακτικών ενεργειακών διαδρομών. Η Ελλάδα βρίσκεται στον πυρήνα αυτής της στρατηγικής. Η ενεργειακή συνεργασία με τις ΗΠΑ λειτουργεί αναμφίβολα ως πολιτική ασπίδα, με την παρουσία αμερικανικών συμφερόντων στην περιοχή να λειτουργεί αποτρεπτικά, σταθεροποιητικά και ενισχυτικά για την ελληνική θέση.
Σήμερα, η χώρα διαθέτει το πιο πυκνό και αναβαθμισμένο πλέγμα ενεργειακών υποδομών στη ΝΑ Ευρώπη: Εγκαταστάσεις υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στη Ρεβυθούσα και την Αλεξανδρούπολη, διασυνδέσεις με Βουλγαρία, Βόρεια Μακεδονία και υπό σχεδιασμό με Ιταλία και Κεντρική Ευρώπη, συμμετοχή σε διακρατικά projects που διευκολύνουν την κατεύθυνση ενέργειας προς Βαλκάνια και ΕΕ.
Η Ελλάδα, από καταναλωτής ενέργειας, μετατρέπεται σε πάροχο ενεργειακής ασφάλειας. Αυτό την τοποθετεί στο τραπέζι των αποφάσεων με διαφορετικό κύρος — ως χώρα-κόμβο, όχι ως «παρατηρητή» των εξελίξεων.
Η σχεδιαζόμενη πενταμερής για την Ανατολική Μεσόγειο έρχεται σε μια στιγμή όπου η Αθήνα εμφανίζεται πιο θωρακισμένη διεθνώς. Η επιλογή της Ελλάδας να επενδύσει στη σταθερότητα, τη διαφάνεια και τη συμμαχική αξιοπιστία φαίνεται να αποδίδει. Καθώς οι ΗΠΑ, το Ισραήλ και ευρωπαϊκές χώρες ευθυγραμμίζονται μαζί της σε ενεργειακά projects, η Ελλάδα μπορεί να παρουσιάσει συγκεκριμένα τετελεσμένα στο τραπέζι των συνομιλιών.
Αντιθέτως, η Τουρκία έχει στην παρούσα φάση περιορισμένες προσβάσεις στο ενεργειακό παιχνίδι της περιοχής. Για χρόνια επεδίωκε να επιβάλει το αφήγημα του τύπου «κανένα ενεργειακό έργο στην Ανατολική Μεσόγειο χωρίς την Τουρκία», όμως οι νεότερες εξελίξεις δείχνουν μια πραγματικότητα που προχωρεί χωρίς να την περιλαμβάνει. Όσο η Άγκυρα παραμένει αμφιταλαντευόμενη μεταξύ Δύσης, Μόσχας και περιφερειακών συμφερόντων, τόσο η Αθήνα ενισχύει το προφίλ της ως προβλέψιμου εταίρου.
Η ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη στη σύνοδο για την Ενέργεια στο Ζάππειο αποτύπωσε αυτή τη νέα πραγματικότητα: «Η Ελλάδα είναι το φυσικό σημείο εισόδου για το αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο. Είμαστε πάροχοι ενέργειας και ενεργειακής ασφάλειας για την Ευρώπη», είπε και τόνισε την ανάγκη να τερματιστεί η έμμεση εξάρτηση από τη Ρωσία: «Πρέπει να σταματήσει η εισροή ρωσικού αερίου από την πίσω πόρτα, δηλαδή μέσω της Τουρκίας.»
Από την πλευρά της, η νέα Αμερικανίδα πρέσβης στην Αθήνα, Κίμπερλι Γκιλφόιλ, υπογράμμισε ότι «οι συμφωνίες Ελλάδας–ΗΠΑ θα κάνουν τα έθνη μας ασφαλέστερα και πιο ευημερούντα», ενώ ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, επεσήμανε ότι «η Ελλάδα καθίσταται η πύλη εισόδου του αμερικανικού αερίου για τη Νοτιοανατολική, Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη. Πρόκειται για εθνική επιτυχία με στρατηγική σημασία».
Αυτές οι δηλώσεις δεν είναι απλώς επικοινωνιακές. Διαμορφώνουν διεθνή κατανόηση για τον ρόλο της Ελλάδας και προσδίδουν ισχύ στο επιχείρημα ότι η χώρα αποτελεί παράγοντα σταθερότητας και όχι αβεβαιότητας.
Το νέο αυτό πλαίσιο δεν σημαίνει ότι λείπουν οι προκλήσεις. Οι γεωτρήσεις σε θαλάσσιες περιοχές με σύνθετο νομικό και γεωπολιτικό υπόβαθρο απαιτούν προσεκτικό σχεδιασμό. Χρειάζεται επίσης διατήρηση πολιτικής συνέχειας, ενίσχυση τεχνικών υποδομών και αξιοποίηση των συμμαχιών με τρόπο που αποτρέπει εντάσεις και διαφυλάσσει το διεθνές κύρος της χώρας.
Ωστόσο, η εικόνα είναι καθαρή: η Ελλάδα δεν βρίσκεται πλέον στη θέση του παθητικού παρατηρητή. Διαμορφώνει εξελίξεις, συμμετέχει σε διαδρόμους ενέργειας που αλλάζουν την αρχιτεκτονική της περιοχής και αποκτά ρόλο ο οποίος ενισχύει την εθνική ασφάλεια και τη διεθνή παρουσία της.
Η στρατηγική επιλογή της χώρας να παραμείνει συνεπής στη δυτική συμμαχία σε μια εποχή ανακατατάξεων, αποδίδει χειροπιαστά οφέλη. Με ρεαλισμό και συγκρατημένη αισιοδοξία, η Ελλάδα προσεγγίζει την πενταμερή από θέση ισχύος, έχοντας επενδύσει σε αυτό που σήμερα φαίνεται να αποτελεί το πραγματικό νόμισμα της διεθνούς πολιτικής: αξιοπιστία και σταθερότητα.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
