«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι ΗΠΑ επί Τραμπ αποφάσισαν να εμπλακούν στην επίλυση του παλαιστινιακού με έναν τρόπο πιο επιθετικό από ότι άλλες αμερικανικές κυβερνήσεις στο παρελθόν. Δε θα μπορούσαμε να φτάνουμε στο σχέδιο εκεχειρίας χωρίς την ενεργή ανάπτυξη των ΗΠΑ», ανέφερε μεταξύ άλλων ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στο πλαίσιο του συνεδρίου «Athens Policy Dialogues».
«Η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο είναι πιο σύνθετη. Θα ήταν άδικο να ισχυριστεί κανείς πως ό,τι συμβαίνει στην Ανατολική Μεσόγειο, συμβαίνει κατ' υποταγή των ΗΠΑ», συμπλήρωσε.
Ο πρωθυπουργός, συζητώντας με τον εκδότη της εφημερίδας «Το Βήμα», Γιάννη Πρετεντέρη, στα πλαίσια του συνεδρίου που διοργάνωσαν το Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων, το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών και η εφημερίδα «Το Βήμα», ανέφερε για το παλαιστινιακό ότι φαίνεται πως αυτή τη στιγμή υπάρχει ένας οδικός χάρτης, ο οποίος μπορεί να μας οδηγήσει σε κάτι που θα μοιάζει με μόνιμη λύση και όχι εκεχειρία.
Η διαχρονικές σχέσεις με το Ισραήλ και η αναγνώριση της Παλαιστίνης
Απαραίτητο για να συμβεί αυτό είπε είναι να διαβεί το Ισραήλ τον Ρουβίκωνα της ανάγκης αναγνώρισης ενός παλαιστινιακού κράτους. «Δεν είμαστε στο σημείο που ήμασταν. Έχει έλθει σχετική σταθερότητα. Έχει αποκατασταθεί η ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα. Μην το παραγνωρίζουμε», προσέθεσε.
Αναφερόμενος στις σχέσεις της Ελλάδας με το Ισραήλ, είπε ότι κρατήσαμε το απολύτως σωστό μέτρο. «Είναι διαχρονική η στρατηγική μας σχέση», σημείωσε, υπενθυμίζοντας ότι επί Κωνσταντίνου Μητσοτάκη αναγνωρίστηκε το κράτος του Ισραήλ.
«Εμείς, από την πρώτη στιγμή της εφιαλτικής τρομοκρατικής επίθεσης, υπερασπιστήκαμε το δικαίωμα του Ισραήλ στην άμυνα και είμαστε επικριτικοί και κατ' ιδίαν επισημαίνοντας ότι η χρήση βίας στη Γάζα είχε ξεπεράσει τα όρια. Συμμετείχαμε σε ανθρωπιστικές δράσεις στη Γάζα και μείναμε προσηλωμένοι σε αυτή τη γραμμή, λέγοντας ότι για να γίνει η αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους θα γίνει σε επόμενο στάδιο από εμάς και θα πρέπει να πληρούνται κάποιες προϋποθέσεις», ανέφερε.
Ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι η Ελλάδα επί πρωθυπουργίας του έχει αναπτύξει σχέσεις με όλες τις αραβικές χώρες. Ειδικότερα, αναφέρθηκε στη συμφωνία με την Αίγυπτο, ενώ είπε ότι έχει προσωπικά πολύ καλές σχέσεις με τους ηγέτες της Σαουδικής Αραβίας, του Κατάρ και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. «Να τονίσω τη σημασία αυτών των σχέσεων στο πλαίσιο εξωτερικής πολιτικής που κοιτάει πάνω και πέρα από τα ελληνοτουρκικά», προσέθεσε.
Οι στρατηγικοί στόχοι της εξωτερικής πολιτικής
Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι η Ελλάδα έχει ακολουθήσει στρατηγική με πρώτο στόχο την εμπέδωση της περιφερειακής σταθερότητας, το χαμήλωμα της έντασης με την Τουρκία. «Στη συνέχεια, η συστηματική εδραίωση των θέσεών μας με πρωτοβουλίες που αποτελούσαν εκκρεμότητες πολλών ετών, όπως ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός, τα θαλάσσια πάρκα, η αξιοποίηση της ΑΟΖ νότια της Κρήτης για εξορύξεις, η οριοθέτηση με την Αίγυπτο. Αυτό μας επιτρέπει να μπορούμε να κεφαλαιοποιήσουμε αυτή την πιο ισχυρή διπλωματική θέση για πρωτοβουλίες με ευρύτερο αντίκτυπο», ανέφερε χαρακτηριστικά.
«Η Ελλάδα θα ήταν ανοικτή σε μια ευρύτερη διάσκεψη των χωρών της ανατολικής μεσογείου. Ζητήματα οριοθετήσεων δεν μπορεί να πιστεύουν ότι μπορεί να λυθούν μέσα από ένα τέτοιο πολυμερές σχήμα, αλλά ζητήματα, όπως το μεταναστευτικό ή οι ενεργειακές διασυνδέσεις. Αυτά θα ήταν θετικό για όλες τις χώρες», συνέχισε, διευκρινίζοντας ότι μιλάει σε πρώτη φάση για πενταμερή διάσκεψη.
«Είναι σαφές ότι η συμμετοχή της Κύπρου είναι αδιαπραγμάτευτη προϋπόθεση και ο σεβασμός στο διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της θάλασσας θα έπρεπε να είναι μη διαπραγματεύσιμη προϋπόθεση. Στη Λιβύη υπάρχει δίαυλος επικοινωνίας και με τις δύο πλευρές. Φτάσαμε πολύ κοντά να οριοθετήσουμε θαλάσσιες ζώνες επί Καντάφι. Ήταν χαμένη ευκαιρία. Αν είχε συμβεί, δε θα υπήρχε τουρκολιβυκό μνημόνιο. Σήμερα βρίσκεται στην Αθήνα ο πρόεδρος της Λιβύης, ο κ. Σάλεχ, και ως προς τα ζητήματα που αφορούν στις διμερείς σχέσεις, όπως το μεταναστευτικό, είμαστε σε καλύτερη κατάσταση», ανέφερε.
Όσα είπε για τα ελληνοτουρκικά
Ερωτηθείς για τα ελληνοτουρκικά και αν περιμένουμε κάποια εξέλιξη, ο κ. Μητσοτάκης σημείωσε: «Πριν από τη Διακήρυξη των Αθηνών είχαμε τρία χρόνια έντασης, η οποία κάποια στιγμή είχε πολύ ανησυχητικά χαρακτηριστικά. Οδήγησε και τις δύο χώρες στην ανάγκη να αποκαταστήσουν λειτουργική σχέση. Να διαφωνούμε πολιτισμένα. Έχει αποδώσει».
Και, μεταξύ άλλων, προσέθεσε: «Όπου χρειάστηκε, η Ελλάδα όρθωσε τη δική της πολιτική, θέτοντας όρια και πλαίσιο. Το κάναμε στα ευρωπαϊκά προγράμματα χρηματοδότησης της άμυνας. Η Τουρκία δεν μπορεί να μπει στο SAFE. Προτεραιότητα, η διαρκής ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων. Η χώρα μας πετυχαίνει πλεονάσματα, επιστρέφει σχεδόν 2 δισ. στους πολίτες χωρίς να μειώνει τις αμυντικές δαπάνες. Οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους και σε αυτό το πλαίσιο αναπτύσσουμε αυτόν τον διάλογο».
Ο κ. Μητσοτάκης εκτίμησε ότι μπορεί να γίνει το Ανώτατο Συμβούλιο Ελλάδας-Τουρκίας το πρώτο τρίμηνο του 2026 και είπε ότι το να μπορούμε να μιλάμε με τους γείτονες σε πολλά επίπεδα είναι θετικό.
«Η επίσκεψη στην Ουάσιγκτον θα γίνει, δεν έχω χρονοδιάγραμμα. Πιο σημαντικό είναι το πλαίσιο των ελληνοαμερικανικών σχέσεων. Οι σχέσεις μας ήταν και παραμένουν εξαιρετικές. Η ελληνική διπλωματία έχει χτίσει επίπεδο επαφών με την αμερικανική ηγεσία, κυβέρνηση και αμερικανικό πολιτειακό σύστημα σε βάθος χρόνου, με αποτέλεσμα οι ελληνικές θέσεις να ακούγονται και από τα δύο κόμματα. Προστέθηκε τελευταία η ενεργειακή διάσταση», ανέφερε.
Στόχος η Ελλάδα να διασφαλίζει ενεργειακή ασφάλεια στην περιοχή
Για τα ενεργειακά, ο κ. Μητσοτάκης σημείωσε: «Η χώρα μας ξεδιπλώνει ενεργειακή στρατηγική που λέει ότι επενδύουμε στις ΑΠΕ γιατί έχουμε αυτή τη δυνατότητα, θέλουμε ταυτόχρονα να παράγουμε ενέργεια από φυσικό αέριο και να γίνουμε πάροχοι ενεργειακής ασφάλειας στη νοτιοανατολική Ευρώπη. Η Ελλάδα είναι σήμερα εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας. Για το φυσικό αέριο, σήμερα διακινούνται από την Ελλάδα 17 δισ. κυβικά μέτρα. Οι υποδομές που έχουμε φτιάξει αξιοποιούνται πλήρως και αναβαθμίζεται η θέση μας».
«Εμείς κάνουμε πρώτο βήμα και από εκεί που ήμασταν στο περιθώριο του ενεργειακού χάρτη, σήμερα είμαστε στο επίκεντρο. Προχωράμε και σε διερευνητικές εξορύξεις. Το γεγονός ότι θα έχουμε την πρώτη απόπειρα στους επόμενους 18 μήνες έχει πολύ μεγάλη σημασία. Αν βρει κάποιος φυσικό αέριο, αυτό αλλάζει τα πάντα. Από εκεί που εισάγουμε, θα έχουμε το δικό μας και θα εξάγουμε κιόλας», συμπλήρωσε.
Όσα είπε για την Κύπρο, την Ουκρανία και τις διεθνείς συμμαχίες
Για το κυπριακό, ο πρωθυπουργός επισήμανε: «Η ελληνική εξωτερική πολιτική έπαιξε καθοριστικό ρόλο ώστε ο ΓΓ του ΟΗΕ να προσπαθεί για την επίλυση του κυπριακού. Δεν ήταν καθόλου βέβαιο. Είναι, επίσης, ακριβές ότι με την προηγούμενη τουρκοκυπριακή ηγεσία, δε φαινόταν να υπάρχει περιθώριο για συνεννόηση. Ενθαρρυντική η αλλαγή. Υπάρχει εκπεφρασμένη θέση της Άγκυρας, η οποία παραπέμπει σε λύση δύο κρατών, η οποία δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή από κανέναν. Εκτιμώ ότι μπορεί να είναι αρχική προσέγγιση να πιάσουμε το νήμα από εκεί που διακόπηκαν οι συνομιλίες στο Κραν Μοντανά. Είμαι ρεαλιστής για το κυπριακό».
Ερωτηθείς για το τι τον ανησυχεί περισσότερο ενόψει της νέας χρονιάς, είπε ότι οι σταθερές ενός συστήματος πολυμέρειας δοκιμάζονται και οφείλουμε να προσαρμοστούμε σε νέα πραγματικότητα και να διαβάζουμε το χάρτη των εξελίξεων με τρόπο που θα μας επιτρέπει να είμαστε ένα βήμα μπροστά. Είπε ότι η Ουκρανία παραμένει ένα τεράστιο πρόβλημα και στο επικείμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συζητηθεί πώς θα αξιοποιηθούν οι ρωσικοί πόροι και είπε πως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι, πέραν των ζητημάτων αρχής, η Ελλάδα έχει έναν λόγο παραπάνω να υπερασπίζεται το απαραβίαστο των συνόρων.
Απαντώντας στην κριτική της αντιπολίτευσης ότι η κυβέρνηση σπεύδει να πάρει σαφή θέση, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε πως στην ιστορία της Ελλάδας υπήρχαν ηγεσίες που ασπαζόντουσαν ότι δεν πρέπει να είμαστε προβλέψιμοι. «Είναι η έκφραση στην εξωτερική πολιτική ότι στην Ελλάδα έχουμε δικαιώματα, αλλά όχι υποχρεώσεις. Εμένα αυτή η στρατηγική δε με εκφράζει. Η Ελλάδα έχει ενισχύσει την αξιοπιστία της γιατί έχει καθαρές θέσεις. Αυτό δε σημαίνει ότι είμαστε στο άρμα οποιουδήποτε. Αλλά δε θα είμαστε με τον αστυφύλαξ και τον χωροφύλαξ», σχολίασε.
«Μη θυμηθούμε τι έγινε όταν πήγαμε να ψάξουμε λεφτά από τη Ρωσία και πήγαν να τα τινάξουν όλα στον αέρα. Οι χώρες είναι αξιόπιστες όταν τιμούν τις συμμαχίες τους και τις στρατηγικές τους σχέσεις. Δε σε παίρνει κανείς στα σοβαρά όταν είσαι χρεοκοπημένη χώρα. Υπάρχει απόλυτη συσχέτιση μεταξύ της οικονομικής και πολιτικής σταθερότητας και της δυνατότητας της χώρας να ασκεί αποτελεσματική εξωτερική και αμυντική πολιτική», υπογράμμισε.
«Δε θα σχολιάσω και δεν είναι πρέπον να σχολιάζω τα συν και τα πλην της εξωτερικής πολιτικής άλλων χωρών. Αλλά μην ξεχνάμε ότι είμαστε μέλος της ΕΕ και έχουμε πρόσθετο σημείο αναφοράς. Για το ζήτημα της Ουκρανίας είχαμε έναν παραπάνω λόγο να κάνουμε αυτό που κάναμε», είπε, ενώ τόνισε πως «το τραύμα της Κύπρου μας πονάει ακόμα». Υπενθύμισε ότι ήταν «εισβολή και κατοχή» και συνέχισε: «Θέλουμε να λεγόμαστε επιτήδειοι ουδέτεροι όταν υπάρχει απροκάλυπτη εισβολή μιας χώρας;».
Ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι θέλουμε την ειρήνη, αλλά η ειρήνη δεν μπορούσε να είναι συνθηκολόγηση της Ουκρανίας.
Ενόψει των εκλογών του 2027
Σε ερώτηση για την πολιτική σταθερότητα και αν τον ανησυχεί, ο πρωθυπουργός σημείωσε: «Προ εκλογών σε καμία περίπτωση. Η κυβέρνηση έχει σταθερή και σχετικά άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, η ΝΔ είναι πρώτη με διαφορά στις δημοσκοπήσεις. Είμαστε η άγκυρα σταθερότητας σήμερα του πολιτικού συστήματος. Εμείς δε θα μπορούσαμε να κάνουμε αυτές τις μεταρρυθμίσεις αν έπρεπε να διαπραγματευόμαστε με άλλο κόμμα. Δε θα ήταν εύκολο να κινηθούμε με αυτή την ταχύτητα. Εμείς είμαστε των μονοκομματικών κυβερνήσεων. Αυτή η μονοκομματική κυβέρνηση έπειτα από δύο εκλογές».
«Αν ίσχυε στην πρώτη κάλπη ο εκλογικός νόμος της ενισχυμένης αναλογικής, η ΝΔ θα είχε πάνω από 170 έδρες και θα είχαμε πέντε κόμματα στη Βουλή. Μέχρι τις εκλογές της άνοιξης του 2027 η πολιτική σταθερότητα είναι δεδομένη, αν θα προκύψει μετά τις εκλογές είναι στο χέρι του ελληνικού λαού. Οι πολίτες όσο κάνουν συγκρίσεις με άλλες χώρες και αυτό που για εμάς είναι ζητούμενο και σε άλλες χώρες είναι ζητούμενο, αυτά είναι διλήμματα που θα τα συζητήσουμε ενόψει των εκλογών του 2027. Λέτε για πρώτες εκλογές. Για μένα δεν υπάρχουν πρώτες και δεύτερες. Υπάρχει μία κάλπη στην οποία η ΝΔ επιδιώκει την αυτοδυναμία».
Ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι έχει σημασία να εξακολουθεί η ΝΔ να προσελκύει νέα πρόσωπα, να μιλάει με ατζέντα μέλλοντος και η δική του έχει ορόσημο το 2030 που είναι τα 200 χρόνια από τη σύσταση του ελληνικού κράτους. «Παλεύουμε με τη φυσιολογική φθορά του χρόνου και με το γεγονός ότι το εκλογικό σώμα μπορεί να κουράζεται. Όσο πιο πολύ καιρό είσαι στην εξουσία τόσο πιο χαμηλό πρέπει να είναι το βλέμμα. Να καταλαβαίνουμε τα προβλήματα και να μην πανηγυρίζουμε για επιτυχίες όταν ξέρουμε ότι υπάρχουν πολλοί που τα βγάζουν δύσκολα πέρα», ανέφερε, ενώ σε τελευταία ερώτηση αν θα πάει για τις γιορτές στην Ιθάκη, απάντησε «στην Κρήτη θα πάω».
Πηγή: Έθνος