Τη συνολική στρατηγική της κυβέρνησης που ως άξονες έχει τη σταθερότητα, τη δημοσιονομική υπευθυνότητα και τη στήριξη του διαθέσιμου εισοδήματος, σε ένα ευρωπαϊκό περιβάλλον αυξημένων προκλήσεων, παρουσίασε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα της Βουλής, κατά τη συζήτηση του κρατικού προϋπολογισμού του 2026.
Με αναφορές στη μείωση του χρέους, τις επενδύσεις, την αντιμετώπιση της ακρίβειας και μια δέσμη κοινωνικών και στεγαστικών παρεμβάσεων, ο πρωθυπουργός παρουσίασε τον Προϋπολογισμό ως εργαλείο μετάβασης σε ένα νέο αναπτυξιακό υπόδειγμα με μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
Η ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη
Εθνική επιτυχία η εκλογή Πιερρακάκη στην προεδρία του Eurogroup
«Η Ευρώπη λέει, εμείς γινόμαστε Ελλάδα και με τον επικεφαλής ενός πανίσχυρου θεσμού να μην μας επισκέπτεται απειλητικά από τις Βρυξέλλες, αλλά τη θέση του να κατέχει ένας από εμάς», τόνισε ο πρωθυπουργός, χαρακτηρίζοντας εθνική επιτυχία την εκλογή Πιερρακάκη στην προεδρία του Eurogroup.
Μίλησε για δικαίωση της πολιτικής της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας από το 2019 και ένθεν, κάνοντας λόγο για αποστομωτική απάντηση στην αντιπολίτευση της καταστροφολογίας.
Τα νούμερα που αποτυπώνονται στον προϋπολογισμό δεν επιδέχονται αμφισβήτηση. Οι παρεμβάσεις ενίσχυσης του εισοδήματος των πολιτών αγγίζουν τα 2,9 δισ. ευρώ, το χρέος μειώνεται ταχύτερα μεταξύ όλων των κρατών του ΟΟΣΑ – και έτσι η επόμενη γενιά δεν θα επωμιστεί τα λάθη της προηγούμενης, πρόσθεσε ο πρωθυπουργός.
Ο πληθωρισμός υπολογίζεται για το 2026 στο 2,2%, οπότε οι αυξήσεις που δίνονται θα υπερκαλύπτουν τις όποιες απώλειες προκαλεί το κόστος ζωής, είπε ο Κ. Μητσοτάκης αναφερόμενος στην ακρίβεια. Αυτή η κυβέρνηση μείωσε 83 φόρους, όταν η προηγούμενη είχε γονατίσει τη μεσαία τάξη με την υπερφορολόγηση, είπε.
Υποστήριξε ότι οι αυξήσεις του κατώτατου μισθού υπερκαλύπτουν την αύξηση του πληθωρισμού, παραδεχόμενος πάντως ότι υπάρχουν άνθρωποι – ειδικά όσοι αμείβονται με τον κατώτερο μισθό – που τα βγάζουν πέρα δύσκολα.
Ανάπτυξη, επενδύσεις και ενέργεια
Εκτός από τον τουρισμό, αυξάνεται και το μερίδιο της βιομηχανίας και της καινοτόμου τεχνολογίας. Συντελείται στροφή σε τομείς υψηλότερης προστιθέμενης αξίας, είπε ο πρωθυπουργός. Οι εξαγωγές έχουν διπλασιαστεί σε σχέση με το 2009, ενώ στον τομέα των νεοφυών επιχειρήσεων συντελείται μια πραγματική επανάσταση.
Στην ενέργεια, το 50% του ηλεκτρισμού παράγεται από ΑΠΕ, ενώ το 2024 η χώρα ήταν εξαγωγική σε ενέργεια. Τεράστια είναι και η γεωπολιτική σημασία του κάθετου διαδρόμου που δρομολογήθηκε με συμφωνίες που υπεγράφησαν τους τελευταίους μήνες.
Οι μισθοί κυμαίνονται σε πολύ υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με το 2019, με τις καθαρές αμοιβές ανά δικαιούχο να έχουν αυξηθεί κατά 29%. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις αφορούσαν τον κατώτατο μισθό, γιατί «είμαστε μια λαϊκή παράταξη», είπε ο πρωθυπουργός.
Ο προϋπολογισμός αυξάνει τους πόρους για υγεία, άμυνα και πολιτική προστασία. Αυξάνονται τα έσοδα του Δημοσίου λόγω μείωσης της ανεργίας, αλλά και του ισχυρού πλήγματος στη φοροδιαφυγή. Οι μεταρρυθμίσεις είναι μια κοινωνική πολιτική που πρέπει και θα συνεχιστεί.
Μέτρα στήριξης του εισοδήματος
Ο προϋπολογισμός του 2026 προβλέπει μέτρα στήριξης του εισοδήματος, στο πλαίσιο που επιτρέπουν οι ευρωπαϊκοί κανόνες. Τα μέτρα που θα λειτουργήσουν ως ανάχωμα στην ακρίβεια είναι, μεταξύ άλλων, τα εξής:
- Πιστώθηκε ήδη η ετήσια επιστροφή ενός μισθώματος σε 900.000 ενοικιαστές. Το μέτρο δρα ως παρότρυνση για τη βελτίωση της φορολογικής συμμόρφωσης και του χρόνου θα υπάρχουν περισσότερα δηλωθέντα ενοίκια.
- Τίθεται σε ισχύ το αναβαθμισμένο μισθολόγιο που αφορά 100.000 στελέχη των σωμάτων ασφαλείας.
- Μέσα στον μήνα περίπου 2,5 εκατ. συνταξιούχοι θα δουν αύξηση συντάξεων και ψαλιδισμένη στο μισό την προσωπική διαφορά. Προσωπική διαφορά τέλος από το 2027.
- Τον Ιανουάριο είναι η σειρά των μισθωτών. Η κυβέρνηση νομοθέτησε μηδενικό φόρο εισοδήματος για νέους έως 25 ετών.
- Φορολόγηση ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών: όσο περισσότερα παιδιά, τόσο λιγότερος φόρος.
- Αύξηση αναδρομικά από τον Οκτώβριο για 75.000 στελέχη των ενόπλων δυνάμεων.
- Για τα νησιά του ΒΑ και ΝΑ Αιγαίου, μείωση του ΦΠΑ για όλα τα νησιά έως 20.000 κατοίκους.
- 1 εκατ. κάτοικοι σε όλα τα μικρά χωριά της επικράτειας, από τον Μάρτιο θα απαλλαγούν από τον μισό ΕΝΦΙΑ και του χρόνου από ολόκληρο.
- Μισό εκατομμύριο φορολογούμενοι θα επιβαρύνονται λιγότερο βάσει τεκμηρίων.
- Τον Απρίλιο αυξάνεται ο βασικός μισθός.
- Από το καλοκαίρι ξεκινά ο κύκλος επιστροφής ενοικίου και μόνιμων αυξήσεων σε μισθούς και συντάξεις.
- Από το 2027 τα εκκαθαριστικά θα είναι μειωμένα για ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες.
- Το 2027 ο κατώτατος μισθός θα είναι τουλάχιστον 950 ευρώ.
Το στεγαστικό
Το στεγαστικό είναι ένα πανευρωπαϊκό πρόβλημα και ενδέχεται να υπάρξουν και ευρωπαϊκοί πόροι για την αντιμετώπισή του, είπε ο πρωθυπουργός, εξαγγέλλοντας τα εξής έξι μέτρα:
- Γενναίο πρόγραμμα ανακαίνισης κατοικιών, που θα καλύπτει έως και το 90% της δαπάνης. Προβλέπονται 400 εκατ. ευρώ για αναβάθμιση παλαιών κλειστών ακινήτων, με επιδότηση έως 36.000 ευρώ. Εισοδηματικό όριο 35.000 ευρώ για ζευγάρι, με προσαύξηση 5.000 ευρώ για κάθε παιδί.
- Σε 50.000 εκπαιδευτικούς, νοσηλευτές και γιατρούς εκτός Αττικής και Θεσσαλονίκης θα επιστρέφονται δύο ενοίκια ετησίως, ανεξαρτήτως εισοδήματος.
- Τοπικά σχέδια αναβάθμισης δημοτικών και κρατικών κτιρίων σε ορεινές και νησιωτικές περιοχές για κατοικίες δημοσίων υπαλλήλων.
- Νέοι περιορισμοί στη βραχυχρόνια μίσθωση: οι ισχύουσες ρυθμίσεις επεκτείνονται και στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Επιπλέον, σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, όπου απαγορεύεται η βραχυχρόνια μίσθωση, όταν ένα τέτοιο ακίνητο μεταβιβάζεται θα διαγράφεται αυτόματα από το Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής.
- Νέο πλαίσιο κινήτρων για ιδιωτικές επενδύσεις στην προσιτή στέγη. Οι κατασκευαστικές θα μπορούν να χτίζουν ή να μετατρέπουν κτίρια σε κατοικίες αποκλειστικά προς ενοικίαση για τουλάχιστον 10 έτη. Τα μισθώματα θα εκπίπτουν από τον φόρο εισοδήματος, με το ανώτατο όριο ενοικίου να καθορίζεται κεντρικά.
- Πολεοδομική ρύθμιση από το ΥΠΕΝ για τη γρήγορη μετατροπή υφιστάμενων ακινήτων σε οικιστική χρήση. Εγκαταλελειμμένα ή ημιτελή κτίσματα θα εντάσσονται στις ιδιωτικές επενδύσεις, με κίνητρο την έκπτωση φόρου.
Η δέσμη αυτή θα ενεργοποιηθεί μέσα στο 2026 και θα συνδυαστεί με δράσεις όπως το οικιστικό πρόγραμμα των Ενόπλων Δυνάμεων, καθώς και με σημαντικές θεσμικές αλλαγές, όπως οι νέες ρυθμίσεις του κληρονομικού δικαίου.
Ρυθμίσεις για ειδικές κοινωνικές ομάδες
Για δανειολήπτες σε ελβετικό φράγκο
Ο Κ. Μητσοτάκης ανακοίνωσε την ψήφιση ρύθμισης που προβλέπει μετατροπή των οφειλών σε ευρώ, κούρεμα και επιμήκυνση της αποπληρωμής. Οι δόσεις καθίστανται προβλέψιμες και οι δανειολήπτες ωφελούνται.
Για τους αγρότες
Ο Κ. Μητσοτάκης έκανε λόγο για διαχρονικές ευθύνες στον τομέα των αγροτικών ενισχύσεων. Αναγνώρισε ότι η κυβέρνηση άργησε να λάβει δράση, όμως το βασικό «δεν είναι να αναμασάμε ερωτήματα που όλοι ήξεραν, όσο να δίνουμε λύσεις»: εξυγίανση του ΟΠΕΚΕΠΕ με ενσωμάτωση στην ΑΑΔΕ.
Σε αυτή τη συγκυρία ξέσπασαν αγροτικές κινητοποιήσεις, με διάθεση έλλειψης διαλόγου. Όπως σημείωσε, ήταν γνωστό ότι η μετάπτωση του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ θα σήμαινε μικρές καθυστερήσεις στις καταβολές ενισχύσεων. Ωστόσο, οι πληρωμές άρχισαν τον Νοέμβριο και στο τέλος της χρονιάς θα φτάσουν τα 3,8 δισ. ευρώ για το 2025.
Το σημαντικότερο είναι ότι το σύστημα πληρωμών εκσυγχρονίζεται οριστικά. Η κυβέρνηση έχει έτοιμο πλαίσιο που αντιμετωπίζει δικαιολογημένα αιτήματα του αγροτικού τομέα:
- Όσο το δυνατόν καλύτερες τιμές στο ρεύμα, σε συνεννόηση με τη ΔΕΗ.
- Επιστροφή ΕΦΚ την ώρα που μπαίνει το πετρέλαιο, σε συνεργασία με την ΑΑΔΕ.
- Ο νέος τρόπος καταβολής των αποζημιώσεων οδήγησε σε εξοικονόμηση πόρων: 160 εκατ. ευρώ δεν δόθηκαν σε όσους δεν τα δικαιούνταν. Από αυτά, 80 εκατ. ευρώ θα κατευθυνθούν στους κτηνοτρόφους και άλλα 80 εκατ. ευρώ σε βαμβακοπαραγωγούς και σιτοπαραγωγούς.
Αδιαπραγμάτευτη χαρακτήρισε τη μετάβαση του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ. «Έχουμε κάνει πολλά για τους αγρότες, μπορούμε να κάνουμε περισσότερα», τόνισε, απευθύνοντας πρόσκληση στα κόμματα της αντιπολίτευσης για τη συγκρότηση διακομματικής επιτροπής που θα αναζητήσει λύσεις στα βαθύτερα προβλήματα του αγροτικού τομέα.