Η 10η Τριμερής Σύνοδος Κορυφής Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, που πραγματοποιήθηκε χθες στην Ιερουσαλήμ, επιβεβαίωσε ότι το σχήμα συνεργασίας των τριών χωρών έχει πλέον περάσει σε μια φάση στρατηγικής ωρίμανσης, καθώς έχει εξελιχθεί σε έναν σταθερό πυλώνα περιφερειακής αρχιτεκτονικής ασφάλειας, ενέργειας και συνδεσιμότητας στην Ανατολική Μεσόγειο, με σαφή γεωπολιτικό αποτύπωμα.
Η Κοινή Διακήρυξη και το γεωπολιτικό πλαίσιο
Η Κοινή Διακήρυξη που υπέγραψαν ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο Βενιαμίν Νετανιάχου και ο Νίκος Χριστοδουλίδης αποτυπώνει με σαφήνεια το εύρος και το βάθος της συνεργασίας. Οι τρεις ηγέτες ξεκινούν από τη διαπίστωση ότι η περιοχή βρίσκεται σε ένα ιστορικό σταυροδρόμι, με ταυτόχρονες απειλές και ευκαιρίες, και θέτουν ως κοινό στόχο τη διαμόρφωση ενός τόξου σταθερότητας και ευημερίας που εκτείνεται από την Ινδία έως την Ευρώπη, μέσω της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου.
Η αναφορά αυτή δεν είναι τυχαία· εντάσσει την τριμερή συνεργασία σε ένα ευρύτερο γεωοικονομικό και γεωστρατηγικό όραμα, στο οποίο η Ελλάδα, η Κύπρος και το Ισραήλ λειτουργούν ως γέφυρες και κόμβοι και δείχνει τον πολυεπίπεδο χαρακτήρα της συνεργασίας.
Ασφάλεια και άμυνα στο επίκεντρο
Κεντρικός άξονας της Διακήρυξης είναι η ασφάλεια. Οι τρεις χώρες επαναβεβαιώνουν τη δέσμευσή τους για ενίσχυση της αμυντικής και στρατιωτικής συνεργασίας, καθώς και για κοινή δράση κατά της τρομοκρατίας και της χρηματοδότησής της. Η έμφαση στη θαλάσσια ασφάλεια και στην προστασία κρίσιμων υποδομών αντανακλά τις νέες απειλές στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ η ίδρυση του Κέντρου Αριστείας για την Κυβερνοασφάλεια στη Ναυτιλία στην Κύπρο αποτελεί ένα απτό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση.
Παράλληλα, η αναφορά στη συνεισφορά Ελλάδας και Κύπρου στην ανθρωπιστική βοήθεια προς τη Γάζα, μέσω του θαλάσσιου διαδρόμου «Αμάλθεια», υπογραμμίζει τον ρόλο των δύο χωρών ως σταθεροποιητικών και αξιόπιστων εταίρων.
Πολιτική και ενεργειακή διάσταση
Ιδιαίτερη πολιτική βαρύτητα έχουν οι δηλώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος χαρακτήρισε την τριμερή συνεργασία «ανθεκτική» και καθοριστική για τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο Έλληνας πρωθυπουργός ανέδειξε τον στρατηγικό χαρακτήρα της συμμαχίας των τριών παράκτιων δημοκρατικών κρατών που λειτουργούν με βάση το διεθνές δίκαιο και τις αρχές καλής γειτονίας. Η τοποθέτησή του εντάσσει το σχήμα σε μια ξεκάθαρη αξιακή βάση, διαφοροποιώντας το από αναθεωρητικές ή μονομερείς λογικές που συχνά κυριαρχούν στην περιοχή.
Στο ίδιο πλαίσιο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έδωσε έμφαση στην ενεργειακή και γεωοικονομική διάσταση της συνεργασίας. Η Ελλάδα, όπως σημείωσε, λειτουργεί ως πύλη εισόδου για το LNG και μπορεί να εξελιχθεί σε εξαγωγέα ηλεκτρικής ενέργειας, προς όφελος τόσο της Κύπρου όσο και του Ισραήλ. Η ισχυρή δέσμευση στο έργο του Great Sea Interconnector και η αναφορά στον διάδρομο IMEC υπογραμμίζουν την πρόθεση μετάβασης από τα στρατηγικά οράματα σε συγκεκριμένα, μετρήσιμα έργα υποδομής.
Μηνύματα αποτροπής και διεθνείς προεκτάσεις
Από την πλευρά του, ο Βενιαμίν Νετανιάχου προσέδωσε στην τριμερή μια έντονη διάσταση αποτροπής και ισχύος. Οι δηλώσεις του περί υπεράσπισης της κυριαρχίας των τριών χωρών και η αναφορά σε όσους «ονειρεύονται την επαναφορά αυτοκρατοριών» λειτουργούν ως σαφές μήνυμα προς αναθεωρητικές δυνάμεις της περιοχής, κυρίως βέβαια την Τουρκία. Ταυτόχρονα, η φράση «ειρήνη μέσω της ισχύος» αποτυπώνει το ισραηλινό στρατηγικό δόγμα, το οποίο βρίσκει κοινό έδαφος με τις ελληνικές και κυπριακές ανησυχίες για την περιφερειακή ασφάλεια.
Η Διακήρυξη καλύπτει επίσης κρίσιμους τομείς όπως η πολιτική προστασία, η υγεία, η αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών και η κλιματική αλλαγή, με τη δημιουργία νέων ομάδων εργασίας και μηχανισμών συντονισμού. Η πολυεπίπεδη αυτή προσέγγιση δείχνει ότι η τριμερής δεν περιορίζεται στη «σκληρή» ασφάλεια, αλλά επιδιώκει να οικοδομήσει ανθεκτικές κοινωνίες.
Στο ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, η στήριξη στην προεδρία της Κύπρου στο Συμβούλιο της ΕΕ και η αναφορά στην επέκταση των Συμφωνιών του Αβραάμ εντάσσουν το σχήμα σε μια ευρύτερη στρατηγική σύγκλισης ΕΕ – Ισραήλ και σταδιακής διεύρυνσης του κύκλου συνεργασίας στην περιοχή.
→ Διαβάστε επίσης: Τριμερής Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ: Στέλνει γεωπολιτικά μηνύματα και επανακαθορίζει περιφερειακές ισορροπίες
Παράλληλες διπλωματικές κινήσεις
Αξίζει να σημειωθούν και οι παράλληλες συναντήσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Πρόεδρο του Ισραήλ Ισαάκ Χέρτσογκ και τον Πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς. Οι επαφές αυτές ανέδειξαν τον διπλωματικό ρόλο της Ελλάδας ως γέφυρας επικοινωνίας, με σαφή στήριξη τόσο στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας όσο και στην προοπτική μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης δύο κρατών, στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου.
Συνολικά, η χθεσινή Τριμερής Σύνοδος επιβεβαίωσε ότι Ελλάδα, Κύπρος και Ισραήλ δεν περιορίζονται σε μια συγκυριακή σύμπραξη, αλλά οικοδομούν μια μακροπρόθεσμη στρατηγική συμμαχία, με απτά αποτελέσματα και αυξανόμενη γεωπολιτική σημασία σε μια περιοχή υψηλών προκλήσεων αλλά και μεγάλων ευκαιριών.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
