Μητσοτάκης - Ερντογάν: Σε τρία σημεία θα κριθεί η μάχη των Βρυξελλών

Η δύσκολη εξίσωση και οι διαφορετικές ατζέντες των δυο αρχηγών - Πώς η συνάντηση Μπάιντεν - Ερντογάν επηρεάζει το κλίμα

Για αύριο το απόγευμα στις 5.00 είναι προγραμματισμένο το ραντεβού του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής της Ατλαντικής Συμμαχίας. Πρόκειται για την πρώτη συνάντηση των δυο ηγετών, μετά από τις «περιπέτειες» των ελληνοτουρκικών κι ευρωτουρκικών σχέσεων σε ολόκληρο το 2020, αλλά οι προσδοκίες για μια ανανέωση και κάποιου είδους διευθέτηση των διμερών σχέσεων είναι από ελάχιστες έως ανύπαρκτες.

Τα τρία κλειδιά της βαρυσήμαντης συνάντησης

Οι δυο ηγέτες θα συναντηθούν κατά μόνας, με παρουσία μόνο των δυο μεταφραστών τους. Συνεπώς είναι αδύνατο να γνωρίζει κανείς τι θα διαμειφθεί σε αυτή τη συνάντηση, παρά μόνο εάν ένας εκ των κ.κ. Μητσοτάκη ή Ερντογάν (ή και οι δυο) αποφασίσουν να δημοσιοποιήσουν το περιεχόμενο των συνομιλιών τους, πράγμα μάλλον αδύνατο, εκτός αν υπάρξει κάποια απρόσμενη εξέλιξη που πρέπει να γίνει γνωστή στους δυο λαούς.
Η συνάντηση έρχεται ως συνέχεια των ελληνοτουρκικών συζητήσεων κατά τις επισκέψεις Δένδια στην Άγκυρα και Τσαβούσογλου στην Αθήνα, πράγμα που σημαίνει δυο πράγματα: Ή ότι κάτι καινούργιο υπάρχει στο τραπέζι που χρειάζεται την κατ’ ιδίαν συμφωνία των δυο ηγετών, ή ότι έχει συμφωνηθεί πως οι δυο χώρες… διαφωνούν σε όλα τα μείζονα, αλλά θα πραγματοποιήσουν τη συνάντηση ώστε να είναι μέσα στο κλίμα της γενικότερης επιθυμίας για διάλογο και καταλλαγή των οξύνσεων. Πάντως η Αθήνα είχε υπογραμμίσει παλαιότερα ότι μια συνάντηση Μητσοτάκη- Ερντογάν θα γινόταν μόνο εάν υπήρχε κάτι χειροπιαστό να συζητηθεί. Αύριο θα ξέρουμε εάν αυτή η άποψη της ελληνικής πλευράς ισχύει ακόμα ή αν η Αθήνα προσχώρησε στο δόγμα «διάλογος για τον διάλογο» κι όχι για την επίλυση των όποιων διαφορών.
Πριν τη συνάντησή του με τον κ. Μητσοτάκη, ο κ. Ερντογάν θα συναντηθεί με τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν. Η Ουάσιγκτον έδωσε στη δημοσιότητα προ ημερών τη λίστα των θεμάτων που θα θέσει ο κ. Μπάιντεν στον Τούρκο ομόλογό του, κι ανάμεσα σε αυτά βλέπουμε την απόλυτη αντίθεση των ΗΠΑ για την παρουσία των αντιπυραυλικών συστημάτων S-400 στην Τουρκία, την προτεραιότητα Μπάιντεν στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην γείτονα, αλλά και θέματα άμεσου ελληνικού ενδιαφέροντος όπως οι μονομερείς τουρκικές ενέργειες σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο εκ μέρους της Τουρκίας και η σταθερή υπονόμευση των Συνθηκών και του Διεθνούς Δικαίου. Η κατάληξη της συνάντησης Μπάιντεν- Ερντογάν θα επηρεάσει εμφανώς και τη συνάντηση Μητσοτάκη- Ερντογάν.

Η δύσκολη εξίσωση

Σε κάθε περίπτωση το βέβαιο είναι ότι η μεν Ελλάδα δεν μπορεί να υποχωρήσει σε κάποια από τις θέσεις της, καθώς αυτές στο σύνολό τους διαπνέονται από το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας. Από την άλλη μεριά η Τουρκία δεν έχει υποχωρήσει ούτε κατ’ ελάχιστο από τις αναθεωρητικές της απόψεις, ενώ ο ίδιος ο Ερντογάν φρόντισε μόλις πριν από δυο ημέρες να διαβεβαιώσει ότι η χώρα του δεν πρόκειται να κάνει καμία υποχώρηση στα όσα έως σήμερα έχει προβάλλει ως θέματα προς διευθέτηση. Σε αυτό το βαρύ κλίμα προστίθεται η πρόσφατη τουρκική θέση για το Κυπριακό, που είναι η πλήρης διχοτόμηση του νησιού, δηλαδή η λύση των δυο κρατών, κατά παράβαση κάθε απόφασης και ψηφίσματος του ΟΗΕ.

Με διαφορετική ατζέντα οι δυο αρχηγοί

Με αυτά ως δεδομένα, το πιθανότερο είναι ότι η Ελλάδα θα θέσει και πάλι τα θέματα εφαρμογής το Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας ως προαπαιτούμενα για την υιοθέτηση της «θετικής ατζέντας» εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Σύνοδο Κορυφής της 24-25 Ιουνίου, τις τουρκικές παραβιάσεις και παραβάσεις του FIR Αθηνών, τις παράνομες NAVTEX αλλά και το ζήτημα του Μεταναστευτικού, που επίσης οξύνεται τον τελευταίο καιρό.

Από την άλλη πλευρά, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναμένεται να αναφερθεί στις τουρκικές αξιώσεις για αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, στο θέμα της κατά τη γνώμη του «τουρκικής» μειονότητας της Δυτικής Θράκης (πρόκειται για την ίδια που η Συνθήκη της Λωζάννης, την οποία έχει υπογράψει η Τουρκία, αναγνωρίζει ως μουσουλμανική), αλλά και την επήρεια των νησιών, που σύμφωνα με το τουρκικής εμπνεύσεως «δίκαιο» δεν έχουν υφαλοκρηπίδα. Εάν αυτός ο κατάλογος θεμάτων επιβεβαιωθεί, τότε η συνάντηση απλώς θα γίνει για τις κάμερες και τη φωτογράφηση και δεν θα συνεισφέρει τίποτα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.