Μπροστά σε μια κρίσιμη καμπή βρίσκεται η ελληνική φιλοξενία. Η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ), άλλοτε μια έννοια που παρέπεμπε σε σενάρια επιστημονικής φαντασίας, έχει πλέον εισβάλει στην καθημερινότητα του τουρισμού και δοκιμάζει τα όρια ενός κλάδου που αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας.
Έρευνα του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ), σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Ελβετίας και το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος, επιχειρεί να χαρτογραφήσει τον τρόπο με τον οποίο τα ξενοδοχεία της χώρας μας προσεγγίζουν αυτή τη νέα πραγματικότητα. Τα αποτελέσματα σκιαγραφούν μια εικόνα μικτών συναισθημάτων: δισταγμού, προσδοκιών, αλλά και αναγνώρισης μιας μεγάλης ευκαιρίας.
Η μελέτη δείχνει ότι λιγότερο από ένα στα τέσσερα ξενοδοχεία έχει ήδη προχωρήσει σε χρήση εφαρμογών ΤΝ. Το ποσοστό φτάνει το 22,7%, ενώ ένα επιπλέον 9,8% δηλώνει ότι σχεδιάζει σύντομα να μπει στον κόσμο της ψηφιακής καινοτομίας. Ωστόσο, η πλειοψηφία - περίπου το 52% - παραμένει ακόμη στο περιθώριο, χωρίς άμεσες κινήσεις υιοθέτησης. Αυτή η στατιστική θα μπορούσε να θεωρηθεί ανησυχητική, αν δεν συνοδευόταν από ένα άλλο, εξίσου αποκαλυπτικό εύρημα: πάνω από τους μισούς ξενοδόχους, σε ποσοστό 56,4%, παραδέχονται ότι η ΤΝ αφορά άμεσα τη λειτουργία τους και σχεδόν οι μισοί αναμένουν θετική επίδραση από την αξιοποίησή της. Με άλλα λόγια, η αδράνεια δεν είναι αποτέλεσμα αδιαφορίας, αλλά κυρίως έλλειψης γνώσης, κεφαλαίων και σιγουριάς για το πώς θα ενσωματωθεί η τεχνολογία χωρίς να αλλοιώσει τον χαρακτήρα της φιλοξενίας.
Οι πρώτες εφαρμογές στα ξενοδοχεία
Όσοι τολμούν το πρώτο βήμα επιλέγουν εφαρμογές που είναι εύκολα προσβάσιμες και σχετικά φθηνές. Η δημοφιλέστερη χρήση αφορά εργαλεία τύπου ChatGPT, τα οποία αξιοποιούνται από το 19,5% των ξενοδοχείων για την παραγωγή κειμένων, ιδεών ή ακόμη και για τη βελτίωση της επικοινωνίας με πελάτες και συνεργάτες. Τα chatbots ακολουθούν με 8,5%, αναλαμβάνοντας να απαντούν σε ερωτήσεις πελατών και να διευκολύνουν τη διαδικασία των κρατήσεων. Εφαρμογές δυναμικής τιμολόγησης χρησιμοποιούνται από το 9,6%, ενώ η ανάλυση και απάντηση σε διαδικτυακές κριτικές εμφανίζεται σε ποσοστό 10,7%. Στην ίδια κατηγορία εντάσσεται και η προγνωστική ανάλυση, με υιοθέτηση 10,2%. Αντίθετα, πιο προηγμένες τεχνολογίες που απαιτούν μεγαλύτερη επένδυση, όπως η αναγνώριση προσώπου, η αυτοματοποίηση δωματίων ή ακόμη και η ρομποτική εξυπηρέτηση, εμφανίζουν χαμηλή χρήση.
Οι ξενοδόχοι, ωστόσο, δεν διστάζουν να δηλώσουν πού πιστεύουν ότι η ΤΝ μπορεί να αποδειχθεί πραγματικά χρήσιμη. Η βελτίωση των κρατήσεων βρίσκεται στην κορυφή με ποσοστό 60,2%, ενώ τα οικονομικά και το μάρκετινγκ ακολουθούν με 53,8% και 53,6% αντίστοιχα. Η ανάλυση δεδομένων συγκεντρώνει 45%, ενώ πάνω από το ένα τρίτο πιστεύει ότι η ΑΙ μπορεί να βελτιώσει την προσωποποιημένη εμπειρία. Η κυβερνοασφάλεια, που μέχρι πρόσφατα σπάνια εμφανιζόταν στις προτεραιότητες της ελληνικής φιλοξενίας, βρίσκεται πλέον στο 33,4%, αποδεικνύοντας ότι η προστασία δεδομένων αποτελεί πλέον κομβικό ζήτημα.
Οφέλη και εμπόδια στην υιοθέτηση
Τα οφέλη που αναφέρουν όσοι έχουν ήδη πειραματιστεί με την ΤΝ είναι ενθαρρυντικά. Η εξοικονόμηση χρόνου αναδεικνύεται ως το σημαντικότερο, με ποσοστό 42,3%. Ακολουθεί η λειτουργική αποδοτικότητα με 32,1%, η αύξηση πωλήσεων με 25,5% και η επικοινωνία στο μάρκετινγκ με 24,2%. Το 23,1% επισημαίνει τη μείωση κόστους, ενώ το 22,2% βλέπει βελτίωση στη διαχείριση δεδομένων. Ενδιαφέρον έχει ότι λιγότεροι συνδέουν την ΤΝ με έννοιες όπως η βιωσιμότητα ή η διαπολιτισμική επικοινωνία.
Η εικόνα όμως δεν είναι ρόδινη. Τα εμπόδια είναι υπαρκτά και πολυεπίπεδα. Στην κορυφή συναντά κανείς την έλλειψη γνώσης με 38,9%, ακολουθούμενη από ανησυχίες για την ασφάλεια και την ιδιωτικότητα δεδομένων (27,7%), την έλλειψη υποστήριξης από τη διοίκηση (26,4%) και τους αυστηρούς κανονισμούς (25,9%). Το υψηλό κόστος εγκατάστασης (23,2%) και η τεχνική πολυπλοκότητα (20%) συμπληρώνουν την εικόνα. Τα περισσότερα ελληνικά ξενοδοχεία, ως μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις, δυσκολεύονται περισσότερο από τις διεθνείς αλυσίδες.
Η διπλή ταυτότητα της ελληνικής φιλοξενίας
Η διπλή ταυτότητα της ελληνικής φιλοξενίας κάνει το στοίχημα ακόμη πιο σύνθετο. Από τη μια, το συγκριτικό πλεονέκτημα είναι η αυθεντική επαφή, η αίσθηση ότι ο επισκέπτης είναι καλεσμένος και όχι απλός πελάτης. Από την άλλη, οι διεθνείς τάσεις δεν αφήνουν περιθώρια για αδράνεια. Η λύση φαίνεται να βρίσκεται στη χρυσή τομή: η τεχνολογία να μην αντικαθιστά τον άνθρωπο, αλλά να τον απελευθερώνει. Ένα chatbot μπορεί να απαντά σε τυπικά ερωτήματα, ώστε το προσωπικό να αφιερώνει χρόνο στην ουσιαστική επαφή. Ένα σύστημα δυναμικής τιμολόγησης μπορεί να βελτιώνει τα έσοδα χωρίς να θυσιάζει την ανταγωνιστικότητα. Η ανάλυση δεδομένων μπορεί να βοηθήσει τους ξενοδόχους να γνωρίζουν καλύτερα το κοινό τους.
Τα ψηφιακά εργαλεία αλλάζουν το ταξίδι
Την ίδια ώρα τα ψηφιακά εργαλεία - από την ΤΝ μέχρι τις ανέπαφες πληρωμές - μεταμορφώνουν την εμπειρία του ταξιδιού, προσφέροντας περισσότερη άνεση, ταχύτητα και εξατομίκευση. Εργαλεία όπως το ChatGPT προσφέρουν εξατομικευμένες προτάσεις, προγραμματισμό δραστηριοτήτων και νέες ιδέες σε πραγματικό χρόνο.
Σύμφωνα με έρευνα της Visa και της Ipsos, οι τουρίστες από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία που σκοπεύουν να επισκεφθούν την Ελλάδα το 2025 στρέφονται όλο και περισσότερο σε ψηφιακά εργαλεία. Οι Αμερικανοί δείχνουν τον μεγαλύτερο ενθουσιασμό, ενώ οι Γάλλοι παραμένουν πιο συγκρατημένοι.
Το ChatGPT βοηθά τους ταξιδιώτες να ανακαλύψουν εμπειρίες που δύσκολα βρίσκει κανείς σε παραδοσιακές πηγές, αντλώντας δεδομένα και προσαρμόζοντας τις προτάσεις σύμφωνα με τις προτιμήσεις του χρήστη.
Οι αλλαγές δεν περιορίζονται στον προγραμματισμό. Το 70% των τουριστών δηλώνει ότι προτιμά τις ανέπαφες συναλλαγές, αν και πολλές δαπάνες γίνονται ακόμη με φυσικές κάρτες. Για μικρότερες αγορές, κυρίως σε τουριστικά καταστήματα ή χώρους στάθμευσης, αρκετοί ταξιδιώτες - κυρίως από ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο - εξακολουθούν να χρησιμοποιούν μετρητά.
Παρά τις νέες τεχνολογίες, μια ταξιδιωτική συνήθεια μένει σταθερή: σχεδόν 9 στους 10 τουρίστες οργανώνουν το ταξίδι τους περίπου έναν μήνα πριν από την αναχώρηση. Και φυσικά, η Αθήνα και τα ελληνικά νησιά εξακολουθούν να βρίσκονται στην κορυφή των επιλογών.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ