Μια καυτή εβδομάδα ξεκινά για την παγκόσμια οικονομία, με φόντο την ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή που πυροδότησε η φονική επιδρομή του Ισραήλ κατά του Ιράν την Παρασκευή και έκτοτε κλιμακώθηκε σε σύρραξη με εκατέρωθεν πλήγματα.
Παρότι οι αγορές αντιμετώπισαν μάλλον ψύχραιμα τις εξελίξεις της Παρασκευής, το πετρέλαιο κατέγραψε άνοδο 7% σκαρφαλώνοντας στα 74,2 δολάρια/βαρέλι έχοντας προηγουμένως αγγίξει ακόμα και τα 78 δολάρια/βαρέλι (+11%). Ωστόσο η κλιμάκωση της σύρραξης κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου και οι απειλές του Τελ Αβίβ για ακόμα ισχυρότερα πλήγματα συμπεριλαμβανομένου του ενεργειακού τομέα του Ιράν - με την Τεχεράνη να βάζει στο τραπέζι το ενδεχόμενο κλεισίματος των στενών του Ορμούζ - ενδέχεται να πυροδοτήσουν νέο ράλι στις τιμές του πετρελαίου αλλά και του φυσικού αερίου.
Παράλληλα, την Τετάρτη η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) αναμένεται να προβεί σε ανακοινώσεις για το ύψος των επιτοκίων, υπό το βάρος τόσο της ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή όσο και της παρατεταμένης αβεβαιότητας που έχει προκαλέσει τους τελευταίους μήνες η αλλοπρόσαλλη δασμολογική πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ. Σημειώνεται ότι ο Αμερικανός πρόεδρος έχει επανειλημμένα ζητήσει από τη Fed να μειώσει τα επιτόκια, προχωρώντας ακόμα και σε προσωπικές επιθέσεις κατά του προέδρου της Κεντρικής Τράπεζας Τζερόμ Πάουελ, με τη Fed πάντως να μην προβλέπεται να προχωρήσει σε οποιαδήποτε κίνηση πριν φανούν οι επιπτώσεις της διεθνούς αναταραχής στον πληθωρισμό.
Όσον αφορά τα χρηματιστήρια, η ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή μετά την επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν οδήγησε την Παρασκευή σε απώλειες σε Ασία, Ευρώπη και ΗΠΑ, με τον S&P 500 να υποχωρεί σε εβδομαδιαία βάση κατά 0,6%, τον Nasdaq κατά 1% και τον Dow Jones κατά 1,3%. Η κλιμάκωση της σύρραξης και η αναμονή για τις ανακοινώσεις της Fed την Τετάρτη αναμένεται να προκαλέσουν από τη Δευτέρα έντονη νευρικότητα στις αγορές.
Στο επίκεντρο το πετρέλαιο
Από οικονομικής άποψης, στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος αναφορικά με τα όσα δραματικά συμβαίνουν στη Μέση Ανατολή βρίσκεται το πετρέλαιο. Με το ενδεχόμενο κλεισίματος των Στενών του Ορμούζ να εισέρχεται πλέον στην ημερήσια διάταξη, οι τεράστιες ποσότητες πετρελαίου που διακινούνται μέσω του πορθμού - το 26% των ποσοτήτων που διακινούνται δια θαλάσσης σε παγκόσμια κλίμακα - θα μπορούσαν ξαφνικά να εκλείψουν από τις παγκόσμιες ενεργειακές αγορές. Ένα τέτοιο σενάριο, σύμφωνα με την JP Morgan, θα μπορούσε να εκτοξεύσει την τιμή του αργού ακόμα και στα 120 δολάρια ανά βαρέλι, δίνοντας νέα ώθηση στον πληθωρισμό που στις ΗΠΑ θα μπορούσε να αγγίξει ακόμα και το 5%.
Η ανησυχία βεβαίως δεν περιορίζεται μόνο στο πετρέλαιο, καθώς από τα Στενά του Ορμούζ διέρχεται το 18% των ποσοτήτων LNG που διακινούνται σε παγκόσμια κλίμακα. Στην περιοχή άλλωστε βρίσκεται το γιγαντιαίο κοίτασμα South Pars που εκμεταλλεύονται από κοινού το Ιράν και το Κατάρ, το οποίο το Σάββατο επλήγη από ισραηλινό βομβαρδισμό με αποτέλεσμα να ξεσπάσει πυρκαγιά και η παραγωγική του δυναμικότητα να περιοριστεί.
Με την Ευρώπη να «διψά» για φυσικό αέριο μετά την πλήρη σχεδόν διακοπή των ροών από τη Ρωσία και την περίοδο πλήρωσης των ευρωπαϊκών δεξαμενών να πλησιάζει, οι τιμές του φυσικού αερίου ενδέχεται να κινηθούν έντονα ανοδικά, συμπαρασύροντας τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος λόγω της μεγάλης εξάρτησης της γηραιάς ηπείρου - και της χώρας μας - από το εν λόγω ορυκτό καύσιμο για την ηλεκτροπαραγωγή.
Η Fed
Όσον αφορά την επιτοκιακή πολιτική της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, στη συνεδρίαση της Τετάρτης η Fed αναμένεται να διατηρήσει αμετάβλητα τα επιτόκια στο εύρος 4,25%–4,5%, με το ενδιαφέρον να εστιάζεται στην επικαιροποίηση των Οικονομικών Προβλέψεων και σην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου του Τζερόμ Πάουελ, στην οποίαν οι αγορές θα αναζητήσουν ενδείξεις για τυχόν στροφή της Fed προς μειώσεις επιτοκίων αργότερα κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους.
Σημειώνεται ότι παρά την αναταραχή, οι αγορές εξακολουθούν να εκτιμούν πως η Fed θα προχωρήσει σε δύο μειώσεις επιτοκίων εντός του 2025. Ωστόσο οι τελευταίες εξελίξεις δεν αποκλείεται να διαφοροποιήσουν τη στάση της. Ρόλο στη διαμόρφωση των προσδοκιών ενδέχεται να διαδραματίσει και η δημοσίευση των στοιχείων για τις λιανικές πωλήσεις Μαΐου, την Τρίτη, τα οποία αναμένεται να δώσουν επιπλέον ενδείξεις για την ανθεκτικότητα της καταναλωτικής ζήτησης στις ΗΠΑ.