Τα τελευταία δύο χρόνια, η κλιμακούμενη ένταση στη Μέση Ανατολή έχει μάθει στους traders πετρελαίου να διατηρούν ψυχραιμία απέναντι στον κίνδυνο διαταραχών στην παγκόσμια προσφορά.

Η συνεχής ροή ανησυχητικών ειδήσεων θυμίζει τις πολιτικές αναταράξεις της δεκαετίας του ’70. Κι όμως, ακόμη και όταν οι τιμές εκτοξεύθηκαν την Παρασκευή, η αντίδραση των αγορών αποδείχθηκε συγκρατημένη. Άλλωστε τόσο κατά την ανταλλαγή πυραύλων μεταξύ Ιράν και Ισραήλ τον περασμένο Απρίλιο όσο και τον Οκτώβριο, η ροή πετρελαίου από τη Μέση Ανατολή συνεχίστηκε απρόσκοπτα.

Μια νέα δοκιμασία για την ψυχραιμία των traders

Η τελευταία επίθεση του Ισραήλ δοκιμάζει και πάλι την ανθεκτικότητα των αγορών. Μέχρι στιγμής δεν καταγράφεται επίδραση στην προσφορά, όμως οι traders δείχνουν ανήσυχοι.

Καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, η αγορά επικεντρωνόταν στο ενδεχόμενο υπερπροσφοράς, με τον ΟΠΕΚ+ να αίρει σταδιακά τις περικοπές παραγωγής και χώρες όπως η Βραζιλία και η Γουιάνα να αυξάνουν τη δική τους παραγωγή. Την ίδια ώρα, ο εμπορικός πόλεμος του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ τροφοδοτούσε φόβους για υποχώρηση της ζήτησης.

Αν και η εκτίμηση πολλών παραγόντων είναι πως η αγορά θα βγει αλώβητη και από αυτή την κρίση, η αβεβαιότητα γύρω από το πώς θα απαντήσει το Ιράν, αν θα υπάρξουν νέες ισραηλινές επιθέσεις και πώς θα αντιδράσουν οι ΗΠΑ, οδηγεί στη διερεύνηση πολλών διαφορετικών σεναρίων.

Στα 100 ή στα 50 δολάρια;

Οι αναλυτές της Goldman Sachs αναθεώρησαν προς τα πάνω τις εκτιμήσεις τους για την πορεία του πετρελαίου κατά 2-3 δολάρια/βαρέλι, σκιαγραφώντας παράλληλα δύο ακραία διαφορετικά ενδεχόμενα:

• Άνοδο άνω των 100 δολαρίων/βαρέλι αν υπάρξει κλιμάκωση
• Πτώση κάτω από τα 50 δολάρια μέσα στο 2025, εάν και αυτή η κρίση εκτονωθεί σύντομα.

Παρά τις εκτιμήσεις αυτές, ωστόσο, η τράπεζα διατηρεί την πρόβλεψή της για υποχώρηση της τιμής κάτω από τα 60 δολάρια στο τέταρτο τρίμηνο του έτους.

Η αντιστάθμιση κινδύνου και τα Στενά του Ορμούζ

Η ζήτηση για δικαιώματα αγοράς (call options) αυξήθηκε απότομα, κάτι που δείχνει πως οι επενδυτές επιδιώκουν να αντισταθμίσουν τον κίνδυνο από ενδεχόμενη εκτίναξη των τιμών. Τα call options είναι χρηματοοικονομικά συμβόλαια που δίνουν στον κάτοχο το δικαίωμα (αλλά όχι την υποχρέωση) να αγοράσει πετρέλαιο σε συγκεκριμένη τιμή εντός ορισμένου χρονικού διαστήματος.

Μεταξύ των πιο δημοφιλών ήταν τα συμβόλαια που αποφέρουν κέρδος εφόσον η τιμή του Brent ξεπεράσει τα 85 δολάρια έως τις 25 Ιουνίου. Η διαφορά τιμής μεταξύ των call και των αντίστοιχων δικαιωμάτων πώλησης (put options) έφτασε στο υψηλότερο επίπεδο από τον Μάρτιο του 2022, όταν η αγορά είχε διαταραχθεί από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Το σενάριο που φοβούνται περισσότερο οι αναλυτές είναι διακοπή των μεταφορών μέσω των Στενών του Ορμούζ, απ’ όπου διέρχεται περίπου το 20% της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου.

«Θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο για το Ιράν να κλείσει τα Στενά για μεγάλο διάστημα, λόγω της παρουσίας του 5ου Στόλου των ΗΠΑ στο Μπαχρέιν», δήλωσε η Helima Croft, επικεφαλής στρατηγικής εμπορευμάτων στη RBC και πρώην αναλύτρια της CIA.

Ακόμα κι έτσι όμως, μια μικρή αύξηση στην πιθανότητα διακοπής επαρκεί για να προκαλέσει άνοδο των τιμών.

Πίεση στις αγορές, αλλά και παράθυρο συμφωνίας

Υπό το φως των πρόσφατων εξελίξεων, τα σενάρια που εξετάζουν οι traders περιλαμβάνουν επιθέσεις σε πετρελαϊκές εγκαταστάσεις του Ιράν ή και ενίσχυση των κυρώσεων, αν η Τεχεράνη επιταχύνει το πυρηνικό της πρόγραμμα. Ωστόσο, όπως σχολίασε ο Dan Pickering της Pickering Energy Partners, «τα τελευταία χρόνια γεγονότα σαν αυτά οδήγησαν σε πρόσκαιρες αντιδράσεις, χωρίς ουσιαστική κλιμάκωση».

Κάποιοι μάλιστα εκτιμούν ότι οι τελευταίες εξελίξεις μπορεί να οδηγήσουν σε πτώση των τιμών. Ο Τραμπ κάλεσε το Ιράν να προσέλθει σε διαπραγματεύσεις, απειλώντας με «ακόμα πιο βίαιες» επιθέσεις. Τυχόν επίτευξη συμφωνίας θα συνεπαγόταν χαλάρωση των κυρώσεων και αύξηση τωνεξαγωγών πετρελαίου.

Το βλέμμα στο ΟΠΕΚ+

Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και αν σημειωθεί σημαντική διαταραχή στην παραγωγή αργού από το Ιράν, χώρες όπως η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα διαθέτουν σημαντική εφεδρική παραγωγική ικανότητα, ικανή να απορροφήσει τους κραδασμούς.

Συνολικά, παρά τις γεωπολιτικές εντάσεις και την αυξημένη αβεβαιότητα, η αγορά πετρελαίου εξακολουθεί να κινείται με βάση τα θεμελιώδη μεγέθη της προσφοράς και της ζήτησης. Οι επενδυτές παραμένουν σε επιφυλακή, αλλά χωρίς πανικό, γνωρίζοντας πως η ιστορική ανθεκτικότητα της αγοράς - σε συνδυασμό με τη δυνατότητα αντίδρασης του ΟΠΕΚ+ - μπορεί να λειτουργήσει ως ανάχωμα σε ενδεχόμενες αναταράξεις.

Με πληροφορίες από Bloomberg

Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!