Σε ισχύ τέθηκε από την 1η Ιουνίου 2025 η υποχρέωση ασφάλισης των επιχειρήσεων έναντι φυσικών καταστροφών, με βάση τις ρυθμίσεις της Κοινής Υπουργικής Απόφασης που συνυπέγραψαν τα υπουργεία Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Ανάπτυξης, Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Η ΚΥΑ εξειδικεύει τη διάταξη του άρθρου 5 του ν. 5116/2024, ο οποίος προβλέπει ότι «η υποχρέωση ασφάλισης των εγκαταστάσεων και του εξοπλισμού επιχειρήσεων, τουλάχιστον σε ποσοστό 70% του συνολικού ενεργητικού τους, για τους κινδύνους της δασικής πυρκαγιάς, πλημμυρών και σεισμού» καθίσταται υποχρεωτική.
Σύμφωνα με την απόφαση, «στο πεδίο εφαρμογής εμπίπτουν επιχειρήσεις, των οποίων τα ετήσια ακαθάριστα έσοδα υπερβαίνουν το ποσό των 500.000 ευρώ». Πρόκειται για μια ρύθμιση που στοχεύει στις μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις, μεταφέροντας την ευθύνη πρόληψης και κάλυψης ζημιών και στον ιδιωτικό τομέα.
Εξαιρέσεις από την ασφάλιση
Η ΚΥΑ ορίζει συγκεκριμένες κατηγορίες που εξαιρούνται από την υποχρέωση. Συγκεκριμένα, «εξαιρούνται:
α) το Δημόσιο, οι φορείς του δημοσίου τομέα και η Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου Α.Ε.,
β) οι αυθαίρετες κατασκευές που αποκλείονται από την κρατική αρωγή,
γ) τα πλοία, τα τρένα, τα εναέρια και εν γένει μεταφορικά μέσα που εντάσσονται στην έννοια του εξοπλισμού,
δ) οι πάσης φύσεως εναέριες, υπόγειες και υποθαλάσσιες υποδομές, συμπεριλαμβανομένων των ορυχείων,
ε) αγροτικές καλλιέργειες, φυτική παραγωγή, ιχθυοκαλλιέργειες και ζωικό κεφάλαιο και
στ) οι νεοσύστατες επιχειρήσεις που δεν έχουν ακόμα δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις».
Μόνιμη εξαίρεση για μη ασφαλίσιμους κινδύνους
Για επιχειρήσεις που αποδεδειγμένα δεν μπορούν να ασφαλιστούν, προβλέπεται δυνατότητα εξαίρεσης. Όπως αναφέρεται στην ΚΥΑ, «ύστερα από τη λήψη δύο αρνητικών απαντήσεων σε αιτήματα ασφάλισης από διαφορετικές ασφαλιστικές εταιρίες, οι εν λόγω επιχειρήσεις εξαιρούνται από την υποχρέωση ασφάλισης για περίοδο δύο ετών». Μάλιστα, «αν μετά την πάροδο αυτού του χρονικού διαστήματος, λάβουν εκ νέου δυο αρνητικές απαντήσεις από ισάριθμες ασφαλιστικές εταιρίες, η εξαίρεσή τους από την υποχρέωση ασφάλισης για φυσικές καταστροφές καθίσταται μόνιμη».
Πρόστιμα για μη συμμόρφωση
Σημαντικές είναι οι κυρώσεις που επιβάλλονται σε περιπτώσεις παραβίασης της υποχρέωσης ασφάλισης. Ειδικότερα, «στις επιχειρήσεις που δεν συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις της ΚΥΑ επιβάλλεται από την Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς (ΔΙ.Μ.Ε.Α.) αυτοτελές διοικητικό πρόστιμο ύψους δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ». Η υποχρεωτική ασφάλιση πρέπει να πραγματοποιηθεί «εντός τριάντα (30) ημερών από την κοινοποίηση της πράξης επιβολής του προστίμου», διαφορετικά «το πρόστιμο διπλασιάζεται».
Μια νέα στρατηγική για την αντιμετώπιση φυσικών κινδύνων
Η νέα ΚΥΑ αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου πλαισίου που υιοθετεί η κυβέρνηση για την προσαρμογή της χώρας στις προκλήσεις της κλιματικής κρίσης. Όπως σημειώνεται, «η ΚΥΑ είναι μέρος μιας ευρύτερης εθνικής στρατηγικής, που στοχεύει στην εναρμόνιση της κρατικής συνδρομής και της αγοράς ιδιωτικής ασφάλισης απέναντι στους κινδύνους φυσικών καταστροφών».
Η εφαρμογή της απόφασης εκτιμάται πως θα ενισχύσει την ανθεκτικότητα του παραγωγικού ιστού της χώρας και θα μειώσει το δημοσιονομικό βάρος από μελλοντικές καταστροφές, θέτοντας παράλληλα τις βάσεις για μια πιο συστηματική πολιτική πρόληψης και διαχείρισης κινδύνων.