Ανοδικά επιμένουν να κινούνται οι ελληνικές εξαγωγές, διατηρώντας τα κεκτημένα μερίδια τους έναντι των Ευρωπαίων ανταγωνιστών, όπως αναφέρεται σε μελέτη της Διεύθυνσης Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας. Στην ανάλυση αναδεικνύεται το πρωταγωνιστικό δίπολο της ανόδου: η συγκυριακή εκτόξευση του «παραδοσιακού» ελαιόλαδου και ο κομβικός ρόλος της «πράσινης» τεχνολογίας.
Πιο αναλυτικά, το 2022 έκλεισε για τις εξαγωγές αγαθών (εκτός πετρελαίου), με άνοδο της τάξης του 21% σε ονομαστικούς όρους. Ακόμα πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι, βάσει των εκτιμήσεων της ΕΤΕ για τους αποπληθωριστές κλάδων, η αύξηση των εξαγωγών σε πραγματικούς όρους άγγιξε το 6%, όντας σχεδόν 2 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερη του μέσου όρου δεκαετίας.
Εστιάζοντας στο τελευταίο τρίμηνο, επιβεβαιώνεται η συνέχιση της ανοδικής τάσης, αν και με ασθενέστερη δυναμική (+4,4% σε αποπληθωρισμένους όρους έναντι +5,7% το προηγούμενο ενιάμηνο). Παρά την εμφάνιση αυτών των σημείων ήπιας επιβράδυνσης της δυναμικής, οι Έλληνες εξαγωγείς διατηρούν το μερίδιο τους έναντι των Ευρωπαίων ανταγωνιστών τους. Συγκεκριμένα, ενώ οι περισσότεροι κλάδοι διατηρούν σε μεγάλο βαθμό τα κεκτημένα τους, τους προβολείς τραβούν δύο προϊόντα που διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο κατά το τελευταίο τρίμηνο και κερδίζουν συνεχώς μερίδια στις διεθνείς αγορές:
Ελαιόλαδο
Tο "παραδοσιακό" ελαιόλαδο (+157% σε αποπληθωρισμένους όρους, έναντι -5% στα λοιπά τρόφιμα) σκαρφάλωσε στο υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας 6ετίας, σχεδόν διπλασιάζοντας το μερίδιό του στις ευρωπαϊκές εξαγωγές (13% από 7%).
Σε αυτό συντέλεσε η ευνοϊκή διεθνής συγκυρία, καθώς η αυξημένη ελληνική παραγωγή (+51% ετησίως) συνδυάστηκε με υψηλή διεθνή ζήτηση λόγω ξηρασίας και μειωμένης παραγωγής σε ανταγωνιστικές Μεσογειακές χώρες (-48% στην Ισπανία). Σημειώνεται ωστόσο, ότι μεγάλο μέρος (της τάξης του 70%) των ελληνικών εξαγωγών κατευθύνεται στην Ιταλία και την Ισπανία, με τιμή η οποία είναι κατά 25% χαμηλότερη από εκείνη που απολαμβάνουν οι ελληνικές εξαγωγές στις υπόλοιπες χώρες προορισμού.
Η απόκλιση αυτή ουσιαστικά αντικατοπτρίζει τον χαμηλό βαθμό τυποποίησης της ελληνικής παραγωγής (σχεδόν 30%, έναντι 70% στην Ισπανία και σχεδόν 100% στην Ιταλία) που λειτουργεί ανασταλτικά για την προώθησή του ως επώνυμο προϊόν στο εξωτερικό. Αντί αυτού το ελληνικό ελαιόλαδο εξάγεται κυρίως στην Ιταλία και την Ισπανία, αναμειγνύεται με λοιπών προελεύσεων (συνήθως χαμηλότερης ποιότητας) ελαιόλαδο, και προωθείται στην διεθνή αγορά ως επώνυμο τοπικό προϊόν.
Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι το ελληνικό ελαιόλαδο να συνεχίζει να χάνει σημαντική υπεραξία της τάξης των €1,3 ανά κιλό (αντιστοιχώντας σε €0,2 δισ. ετησίως) από το χαμηλό βαθμό τυποποίησης (με άνω των 2/3 να εξάγονται σε χύμα μορφή).
Πράσινη τεχνολογία
Τα "έντασης τεχνολογίας" μηχανήματα (+17% σε αποπληθωρισμένους όρους) δέχονται ισχυρή ώθηση από τον «πράσινο» ηλεκτρολογικό εξοπλισμό (όπως LED και ηλεκτρικοί μετρητές), με τις ελληνικές εξαγωγές να ξεχωρίζουν σε μεγάλο εύρος προορισμών (από Βαλκάνια μέχρι Βόρεια Αμερική). Σημειώνεται ότι σημαντικό τμήμα αυτών παράγονται στην Ελλάδα, ενώ το υπόλοιπο προωθείται στις γειτονικές μας χώρες από ελληνικές εταιρείες που λειτουργούν ως αποκλειστικοί αντιπρόσωποι πολυεθνικών – ανάγοντας έτσι την Ελλάδα σε ρόλο περιφερειακού κέντρου, προωθώντας παράλληλα τη μεταφορά τεχνογνωσίας και ισχυροποιώντας τα εμπορικά δίκτυα στην περιοχή.
Κλάδοι που ξεχωρίζουν
Σε επίπεδο κλάδων, παρατηρείται σημαντική απόκλιση επιδόσεων το τελευταίο τρίμηνο, με σχεδόν ισάριθμούς ανοδικούς και πτωτικούς κλάδους. Θετικά ξεχώρισαν κυρίως:
- κλάδοι υψηλής τεχνολογίας, καθώς μαζί με τα μηχανήματα (+17%), εντυπωσιακά κινήθηκαν και τα φάρμακα, σημειώνοντας την υψηλότερη επίδοση (+20% ετησίως) αλλά και το μεγαλύτερο εύρος διείσδυσης σε αγορές προορισμού (ανοδικές 7 στις 10 περιοχές)
- τα τρόφιμα, με αύξηση 10%, κυρίως λόγω της εξαιρετικής επίδοσης στο ελαιόλαδο, ενώ έντονες αποκλίσεις εμφανίστηκαν μεταξύ των υπολοίπων προϊόντων (-5% για το σύνολο λοιπών τροφίμων)
Τα top ελληνικά προϊόντα
Εμβαθύνοντας σε επίπεδο επιμέρους προϊόντων επαληθεύεται το μειωμένο εύρος στήριξης εξαγωγών, με άνοδο μόνο στα 4 από τα 10 μεγαλύτερα εξαγωγικά προϊόντα. Ειδικότερα: Tο ελαιόλαδο ξεχώρισε με διαφορά (+157%) επωφελούμενο από την ευνοϊκή διεθνή συγκυρία ενώ μαζί με τη φέτα και τον καπνό σημείωσε υψηλά 6ετίας. Επίσης ανοδικό ήταν το αλουμίνιο, επιστρέφοντας ωστόσο σε επίπεδα 2020. Στον αντίποδα, χαλκός, ελιές, φρέσκα ψάρια και βαμβάκι παρουσιάζουν έντονη πτώση (έως και -25%), σε μεγάλο βαθμό διορθώνοντας προηγούμενες κάθετες ανόδους. Όσον αφορά τα μικρότερα προϊόντα, εντονότερες αυξήσεις όγκου εξαγωγών εντοπίζονται κυρίως σε φρούτα και τεχνολογικό εξοπλισμό, ενώ μεγαλύτερες πτώσεις παρατηρούνται κυρίως σε προϊόντα ένδυσης και μετάλλων.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα μερίδια των βασικών ελληνικών προϊόντων στην Ευρώπη.
Τα προϊόντα που ξεχωρίζουν σε όγκους και τιμές
Προοπτικές
Συνεκτιμώντας τις συγκρατημένες προσδοκίες εξαγωγικών παραγγελιών και τη συνεχιζόμενη (αν και χαμηλότερης έντασης) αβεβαιότητα σε βασικές αγορές της Ευρώπης, η Διεύθυνση Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας αναμένει ότι οι ελληνικές εξαγωγές θα συνεχίσουν να κινούνται σε ήπια ανοδικούς ρυθμούς το 2023. Ως βασική κινητήριος δύναμη θα παραμείνουν οι εξαγωγές υψηλής τεχνολογίας, οι οποίες κινούνται με υψηλότερους ρυθμούς σταθερά κατά την τελευταία 6ετια σε σχέση με τις λοιπές ελληνικές εξαγωγές (με την απόκλιση να είναι της τάξης των 6-7 ποσοστιαίων μονάδων). Η εξέλιξη αυτή, σε συνδυασμό με την ενίσχυση επενδύσεων R&D, αυξάνει την πιθανότητα σύγκλισης στο θετικό σενάριο για μεσοπρόθεσμη ανάπτυξη εξαγωγών της τάξης του 8% ετησίως. Παράλληλα, η ενισχυμένη παρουσία του cluster προϊόντων υψηλής τεχνολογίας μπορεί να ευνοήσει ευρύτερα την ανάπτυξη και εξωστρέφεια της ελληνικής οικονομίας.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
