Ενα νέο διπλωματικό μέτωπο άνοιξε ξαφνικά για το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών το απόγευμα της Πέμπτης, πριν ακόμη κατακάτσει η «αμμοθύελλα» από τη μίνι κρίση με την Αίγυπτο για τη μονή Αγίας Αικατερίνης στο Σινά και ενώ τα τύμπανα πολέμου στη Μέση Ανατολή ηχούν απειλητικά στην ευρύτερη περιοχή μας.
Αυτή τη φορά στο επίκεντρο βρίσκονται τα θερμά νερά του λιβυκού πελάγους, μετά την ανακοίνωση της Λιβύης περί παραβίασης των κυριαρχικών της δικαιωμάτων στη Μεσόγειο από τον διαγωνισμό του ελληνικού ΥΠΕΝ για έρευνες υδρογονανθράκων στα οικόπεδα νοτίως της Κρήτης.
Οι αιτιάσεις της Τρίπολης και η απάντηση της Αθήνας
Σε ανακοίνωση που αναρτήθηκε στα κοινωνικά δίκτυα, το υπουργείο Εξωτερικών και Διεθνούς Συνεργασίας της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Λιβύης κάνει λόγο για «ανησυχία» της Τρίπολης «σχετικά με την απόφαση των ελληνικών αρχών να απευθύνουν διεθνή πρόσκληση για την παροχή αδειών έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων σε θαλάσσιες περιοχές νότια της νήσου Κρήτης, μέρος των οποίων περιλαμβάνει θαλάσσιες ζώνες που τελούν υπό διαφωνία με το Κράτος της Λιβύης».
Σε υψηλούς τόνους δε, αναφέρεται ότι «το Υπουργείο [σ.σ., Εξωτερικών της Τρίπολης] τονίζει ότι οι εν λόγω ενέργειες συνιστούν κατάφωρη παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Λιβύης. Καταγράφει επισήμως τη διαμαρτυρία και την πλήρη αντίθεσή του, εκφράζοντας την έντονη αντίρρησή του για οποιαδήποτε ερευνητική ή τεχνική δραστηριότητα στις επίμαχες περιοχές, χωρίς προηγούμενη συμφωνία βασισμένη στο σεβασμό των κανόνων του διεθνούς δικαίου.»
Από ελληνικής πλευράς πηγές του ΥΠΕΝ απαντούσαν το βράδυ της Πέμπτης ότι «η Ελλάδα ασκεί στην πράξη τα κυριαρχικά της δικαιώματα με σταθερή προσήλωση στο Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας», προσθέτοντας ότι «η ελληνική κυβέρνηση δεν εγκαταλείπει τον διάλογο, πάντοτε όμως στο πλαίσιο της διεθνούς νομιμότητας».
«Η Ελλάδα έχει στην φαρέτρα της την εκπεφρασμένη βούληση της Chevron να αναλάβει τις έρευνες στα θαλάσσια οικόπεδα νότια της Κρήτης. Ως γνωστόν η Chevron είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος αμερικανικός πετρελαϊκός κολοσσός στον κόσμο με ό,τι σημαίνει αυτό», σημείωναν στην «Η» αρμόδιες πηγές.
Τα οικόπεδα νοτίως της Κρήτης
Η ενόχληση της Τρίπολης οφείλεται στην προ ημερών (13 Ιουνίου) επίσημη ανάρτηση στην Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης της διακήρυξης για την παραχώρηση τεσσάρων θαλάσσιων οικοπέδων για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, που άνοιξε τον δρόμο για τον σχετικό μεγάλο διεθνή διαγωνισμό. Ο διαγωνισμός αφορά τα blocks «Νότια Πελοποννήσου», «Νότια Κρήτη Ι» και «Νότια Κρήτη ΙΙ» που διεκδικεί ο αμερικανικός πετρελαϊκός κολοσσός Chevron, και το «Α2» για το οποίο ενδιαφέρεται η HELLENiQ ENERGY.
Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά την ομιλία του στη Ετήσια Γενική Συνέλευση των μετόχων της HELLENiQ ENERGY την Πέμπτη στην Αθήνα, ο διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου Ανδρέας Σιάμισιης άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο εκδήλωσης ενδιαφέροντος και για τα οικόπεδα που διεκδικεί η Chevron. «Στις επόμενες εβδομάδες θα δούμε αν θα συμμετάσχουμε ή όχι, αν και αν έπρεπε να πάρουμε σήμερα μια απόφαση θα ήταν θετική, τουλάχιστον για κάποια από αυτά», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Το ενδιαφέρον της Chevron – και κατ’ επέκταση του αμερικανικού παράγοντα - θεωρείται ισχυρό όπλο στη φαρέτρα της ελληνικής πλευράς, εν όψει οποιονδήποτε διεργασιών πυροδοτήσει η διαμαρτυρία της Τρίπολης.
«Η Ελλάδα έχει στην φαρέτρα της την εκπεφρασμένη βούληση της Chevron να αναλάβει τις έρευνες στα θαλάσσια οικόπεδα νότια της Κρήτης. Ως γνωστόν η Chevron είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος αμερικανικός πετρελαϊκός κολοσσός στον κόσμο με ό,τι σημαίνει αυτό», σημείωναν στην «Η» αρμόδιες πηγές.
Με φόντο το τουρκολιβυκό μνημόνιο
Από ελληνικής πλευράς υποστηρίζεται ότι οι χάρτες της προκήρυξης τηρούν την αρχή της μέσης γραμμής μεταξύ των ακτογραμμών των δύο χωρών – αρχή την οποία είχε, εμμέσως πλην σαφώς, αποδεχθεί και η ίδια η κυβέρνηση της Τρίπολης όταν - σύμφωνα πάντα με την Αθήνα - προκήρυξε δικούς της διαγωνισμούς σε θαλάσσιες περιοχές που εφάπτονται με τα blocks νότια της Κρήτης. Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι με τη Λιβύη δεν έχει συνομολογηθεί ΑΟΖ.
Τα θαλάσσια «οικόπεδα» στα οποία επικεντρώνεται το ενδιαφέρον της Chevron, ωστόσο, αφορούν περιοχές που περιλαμβάνονται στη συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών μεταξύ Τρίπολης και Άγκυρας (το «τουρκολυβικό μνημόνιο» που η Ελλάδα θεωρεί νομικά αβάσιμο και άκυρο). Το γεγονός αυτό – σε συνδυασμό με την ευρύτερη γεωπολιτική ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο – ενδέχεται να εξηγεί την αιφνίδια και δημόσια αντίδραση της Τρίπολης, λίγο μάλιστα πριν την σχεδιαζόμενη επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη στη Λιβύη με σκοπό, μεταξύ άλλων, την αποτροπή κύρωσης του εν λόγω μνημονίου από τη Βουλή της χώρας.
«Δεν φοβόμαστε να ασκήσουμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Το επόμενο διάστημα ο Έλληνας ΥΠΕΞ θα επισκεφθεί τη Λιβύη», σημείωναν κυβερνητικές πηγές.
Ο διαγωνισμός
Σημειώνεται ότι η ανάρτηση στην Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης της διακήρυξης για την παραχώρηση τεσσάρων θαλάσσιων οικοπέδων για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων ενεργοποίησε επισήμως τη διαδικασία υποβολής προσφορών, η οποία διαρκεί 90 ημέρες.
Στη συνέχεια προβλέπεται περίοδος 60 ημερών για την αξιολόγηση των προσφορών και άλλες 60 ημέρες για την υπογραφή των συμβάσεων μίσθωσης, οι οποίες θα κυρωθούν στη Βουλή. Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στοχεύει στην ολοκλήρωση της διαδικασίας έως το τέλος του 2025.
Η ανακοίνωση της Τρίπολης
Αναλυτικά, στην ανακοίνωση αναφέρεται (ακολουθεί ανεπίσημη μετάφραση από τα αραβικά):
Υπουργείο Εξωτερικών και Διεθνούς Συνεργασίας
Κράτος της Λιβύης
Το Υπουργείο Εξωτερικών και Διεθνούς Συνεργασίας της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Λιβύης παρακολουθεί με ανησυχία την ανακοίνωση που δημοσιεύθηκε στο Ευρωπαϊκό Περιοδικό υπ’ αριθμόν (3335), ημερομηνίας 12 Ιουνίου 2025, σχετικά με την απόφαση των ελληνικών αρχών να απευθύνουν διεθνή πρόσκληση για την παροχή αδειών έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων σε θαλάσσιες περιοχές νότια της νήσου Κρήτης, μέρος των οποίων περιλαμβάνει θαλάσσιες ζώνες που τελούν υπό διαφωνία με το Κράτος της Λιβύης.
Το Υπουργείο τονίζει ότι οι εν λόγω ενέργειες συνιστούν κατάφωρη παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Λιβύης. Καταγράφει επισήμως τη διαμαρτυρία και την πλήρη αντίθεσή του, εκφράζοντας την έντονη αντίρρησή του για οποιαδήποτε ερευνητική ή τεχνική δραστηριότητα στις επίμαχες περιοχές, χωρίς προηγούμενη συμφωνία βασισμένη στο σεβασμό των κανόνων του διεθνούς δικαίου.
Το Υπουργείο Εξωτερικών της Λιβύης υπογραμμίζει ότι, διαχρονικά, η Λιβύη είναι χώρα που επιδιώκει ειρηνικά την επίλυση των διαφορών στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου μέσω διαλόγου, συνεργασίας και ειρηνικών μέσων. Πιστεύει δε ακράδαντα ότι η επιμονή σε μονομερείς ενέργειες και η αγνόηση της ανάγκης για συνεννόηση οδηγούν μόνο σε περαιτέρω ένταση και επιπλοκές.
Με βάση το σύνολο αυτών των επιφυλάξεων και αντιρρήσεων, η Λιβύη εκφράζει την ελπίδα της ότι οι ελληνικές αρχές θα επανεξετάσουν τη στάση τους, με πνεύμα σεβασμού της καλής γειτονίας και στο πλαίσιο των αδελφικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών.
Το Υπουργείο καλεί σε σοβαρό και υπεύθυνο διάλογο που θα οδηγήσει σε νομικές, ρεαλιστικές και ρεαλιστικά εφαρμόσιμες λύσεις, βασισμένες στο διεθνές δίκαιο, ώστε να διασφαλιστούν τα συμφέροντα όλων των μερών.
Έκδοση: Τρίπολη, 19 Ιουνίου 2025
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
