Με «κεραυνούς» από τη Λευκωσία ξεκίνησε η εβδομάδα όσον αφορά στην πολυσυζητημένη ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας - Κύπρου, παρά το κλίμα άμβλυνσης της έντασης μεταξύ των δύο πλευρών που φάνηκε να επιτυγχάνεται πριν το Σαββατοκύριακο. Την ώρα που η ελληνική πλευρά - η οποία στηρίζει το καλώδιο, με τον ΑΔΜΗΕ να έχει δαπανήσει αθροιστικά περίπου 300 εκατ. ευρώ μέχρι σήμερα - εστιάζει στις κρίσιμες οικονομοτεχνικές εκκρεμότητες που πρέπει να επιλυθούν για να μην ναυαγήσει το έργο και οι οποίες αφορούν ρυθμιστικές εκκρεμότητες από τη ΡΑΕΚ και κυρίως την μη καταβολή της πρώτης δόσης των 25 εκατ. ευρώ, η διγλωσσία από την κυπριακή πλευρά συνεχίζεται.
Στο επίκεντρο βρέθηκε, για μία ακόμη φορά, ο υπουργός Οικονομικών της Κυπριακής Δημοκρατίας Μάκης Κεραυνός ο οποίος στην ομιλία του στο κυπριακό Κοινοβούλιο κατά την εναρκτήρια συζήτηση επί του κρατικού προϋπολογισμού για το 2026, αμφισβήτησε εκ νέου τη βιωσιμότητα του έργου και εξαπέλυσε βέλη προς την ελληνική πλευρά και συγκεκριμένα προς τον Έλληνα υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρο Παπασταύρου.
Οι ρυθμιστικές εκκρεμότητες προκαλούν σημαντική αβεβαιότητα τόσο για τον χρόνο όσο και για το ύψος της αναγνώρισης του εσόδου του έργου, γεγονός που εμποδίζει ουσιωδώς την είσοδο τρίτου επενδυτή στο μετοχικό κεφάλαιο, παρά το δεδηλωμένο ενδιαφέρον
Οι 7 εκκρεμότητες «φωτιά»
Την ώρα που η επαμφοτερίζουσα στάση αξιωματούχων της κυπριακής κυβέρνησης συνεχίζεται - όπως επίσης το πινγκ πονγκ των δηλώσεων και των διαρροών - στο τραπέζι παραμένουν κρίσιμες εκκρεμότητες που απειλούν να οδηγήσουν το έργο σε εκτροχιασμό. «Οι ρυθμιστικές εκκρεμότητες προκαλούν σημαντική αβεβαιότητα τόσο για τον χρόνο όσο και για το ύψος της αναγνώρισης του εσόδου του έργου, γεγονός που εμποδίζει ουσιωδώς την είσοδο τρίτου επενδυτή στο μετοχικό κεφάλαιο, παρά το δεδηλωμένο ενδιαφέρον», αναφέρουν αξιωματούχοι κοντά στο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης, ενώ την ίδια ώρα πηγές του ΑΔΜΗΕ απαριθμούν 7 κρίσιμης σημασίας ενέργειες που εκκρεμούν από κυπριακής πλευράς, ώστε να προχωρήσει το έργο:
- Μη ενεργοποίηση της οικονομικής συμμετοχής της Κύπρου: Η κυπριακή κυβέρνηση δεν έχει ακόμη ενεργοποιήσει τη συμφωνημένη καταβολή 25 εκατ. ευρώ ετησίως για 5 χρόνια (2025-2029), καθώς εκκρεμεί η απόφαση του υπουργείου Οικονομικών για τη διάθεση του ποσού και της ΡΑΕΚ για το ύψος των σχετικών ταριφών.
- Αμφισβήτηση της βιωσιμότητας του έργου από την κυπριακή πλευρά: Η Κύπρος δεν έχει εγκρίνει την εκταμίευση της πρώτης δόσης, επικαλούμενη επιφυλάξεις για τη βιωσιμότητα του έργου, τις οποίες έχει κοινοποιήσει και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
- Καθυστέρηση στην έγκριση της Σύμβασης Παραχώρησης (Concession Agreement): Η ΡΑΕΚ δεν έχει εγκρίνει εδώ και πάνω από έναν χρόνο τη Σύμβαση Παραχώρησης του Great Sea Interconnector, που είναι προαπαιτούμενο για την πλήρη θεσμική κατοχύρωση του έργου.
- Μη αναγνώριση της θυγατρικής του ΑΔΜΗΕ ως εκτελεστικού φορέα: Η ΡΑΕΚ δεν έχει ακόμη αναγνωρίσει την 100% θυγατρική του ΑΔΜΗΕ ως εκτελεστικό βραχίονα του Διαχειριστή για την υλοποίηση του έργου, γεγονός που μπλοκάρει σειρά διοικητικών και οικονομικών διαδικασιών.
- Μη αναγνώριση λειτουργικών δαπανών: Η ΡΑΕΚ δεν έχει εγκρίνει τις λειτουργικές δαπάνες ύψους 9 εκατ. ευρώ, από τις οποίες 4,5 εκατ. ευρώ αντιστοιχούν στο κυπριακό δημόσιο (50% των συνολικών δαπανών).
- Μερική αναγνώριση επενδυτικών δαπανών: Παρά το ότι ο ΑΔΜΗΕ έχει καταβάλει 251 εκατ. ευρώ προς τη Nexans για το καλώδιο, η ΡΑΕΚ δεν έχει αναγνωρίσει το σύνολο των επενδυτικών δαπανών, σε αντίθεση με τη ΡΑΑΕΥ (Ελλάδα).
- Απουσία απόφασης για το πραγματικό δικαιούμενο έσοδο του 2025: Δεν έχει εκδοθεί απόφαση για το πραγματικό δικαιούμενο έσοδο του GSI για το 2025, που θα έπρεπε να βασίζεται στο σύνολο των επενδυτικών και λειτουργικών εξόδων, εμποδίζοντας έτσι τον υπολογισμό του κεφαλαιοποιημένου ποσού με βάση τη διακρατική συμφωνία του 2024.
«Ως συνέπεια δημιουργείται ανασφάλεια για την εξέλιξη του ενεργειακού έργου, καθώς κυριαρχεί η εντύπωση πως η Κύπρος δεν θα αναλάβει το οικονομικό μερίδιο που της αναλογεί και που έχει συμφωνηθεί με αποτέλεσμα να καθίσταται αδύνατη η προσέλκυση επενδυτών και η εξασφάλιση χρηματοδοτικών πόρων», εξηγούν πηγές κοντά στο έργο.
Οι «κεραυνοί» Κεραυνού
Κι ενώ εκκρεμούν όλα αυτά - και την ερχόμενη Πέμπτη θα γίνει τριμερής τηλεδιάσκεψη με τον Ευρωπαίο Επίτροπο Ενέργειας Γιόργκενσεν για το θέμα αυτό - ο υπουργός Οικονομικών της Κύπρου, έβαλε χθες νέες... φιτιλιές στη διελκυστίνδα Ελλάδας - Κύπρου, αναφερόμενος σε μελέτες που παρελήφθησαν από την κυπριακή κυβέρνηση τον Νοέμβριο του 2024 και οι οποίες, όπως υποστήριξε, δείχνουν ότι το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης δεν είναι βιώσιμο.
Κατηγόρησε μάλιστα τον κ. Παπασταύρου ότι ψευδώς του «χρέωσε» πως δεν έχει παραδώσει τις μελέτες βιωσιμότητας τις οποίες επικαλείται στον Κύπριο υπουργό Ενέργειας Παπαναστασίου (αναφερόμενος σε όσα είχε πει ο έλληνας ΥΠΕΝ σε συνέντευξή του στο OPENTV), υποστηρίζοντας ότι οι εν λόγω εκθέσεις είναι σε γνώση και του προηγούμενου Έλληνα ΥΠΕΝ (εννοώντας τον Θ. Σκυλακάκη).
Όταν από την αντιπολίτευση (ΔΗΣΥ) του επισημάνθηκε ότι με αυτές τις δηλώσεις διακινδυνεύει να προκαλέσει κρίση στις σχέσεις της Κύπρου με την Ελλάδα, ο κ. Κεραυνός είπε ότι είναι ο τελευταίος άνθρωπος που θα επιδίωκε ρήξη μεταξύ Λευκωσίας και Αθήνας, ενώ νωρίτερα είχε εμφανιστεί έτοιμος να «διευκολύνει την κυβέρνηση» της Κύπρου, χωρίς να διευκρινίζει αν η αναφορά αυτή αφορούσε το ενδεχόμενο παραίτησης.
«Δημιουργείται ανασφάλεια για την εξέλιξη του ενεργειακού έργου, καθώς κυριαρχεί η εντύπωση πως η Κύπρος δεν θα αναλάβει το οικονομικό μερίδιο που της αναλογεί και που έχει συμφωνηθεί με αποτέλεσμα να καθίσταται αδύνατη η προσέλκυση επενδυτών και η εξασφάλιση χρηματοδοτικών πόρων», λένε πηγές κοντά στο έργο.
Χαμηλοί τόνοι
Οι δηλώσεις Κεραυνού που δυναμίτισαν εκ νέου το κλίμα ήρθαν λίγα 24ωρα μετά την χάραξη ενός οδικού χάρτη από τους υπουργούς Ενέργειας Ελλάδας και Κύπρου, Σταύρου Παπασταύρου και Γιώργου Παπαναστασίου, προς αποκλιμάκωση της έντασης και εκ νέου θέσης του έργου σε τροχιά υλοποίησης.
Σε αυτό το πλαίσιο, από ελληνικής πλευράς επελέγη να διατηρηθούν χαμηλοί τόνοι, με πηγές του ΥΠΕΝ να σημειώνουν ότι «η ελληνική πλευρά τηρεί σήμερα αυτά που συμφωνήθηκαν μόλις πριν λίγες ημέρες, εργάζεται για την επίλυση των πολύπλευρων τεχνικο-οικονομικών και θεσμικών ζητημάτων ενός έργου που ήδη έχει πολλές δυσκολίες στην υλοποίηση και δεν χρειάζεται να επιβαρύνεται παραπάνω με πισωγυρίσματα».
Συγκεκριμένα, πηγές του ΥΠΕΝ υπενθύμιζαν πως «οι δύο πλευρές, δια των Υπουργών Ενέργειας Ελλάδας και Κύπρου, Σταύρου Παπασταύρου και Γιώργου Παπαναστασίου αντίστοιχα, που συναντήθηκαν την Πέμπτη, παρουσία του Υφυπουργού Νίκου Τσάφου και του Κύπριου Πρέσβη Σταύρου Αυγουστίδη, συμφώνησαν να περιορίσουν της δηλώσεις, να προχωρήσουν μπροστά ενωμένες και να επικεντρωθούν στην ουσία της υλοποίησης αυτού του σύνθετου έργου, αφήνοντας πίσω διγλωσσία και αλληλοσυγκρουόμενα μηνύματα.
Χαρακτηριστικά, την επόμενη ημέρα δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας η μεταβίβαση των αδειών κυριότητας και διαχείρισης στον ΑΔΜΗΕ, που εκκρεμούσαν δύο χρόνια. Παράλληλα, έχει προγραμματιστεί τηλεδιάσκεψη την Πέμπτη με τον Ευρωπαίο Επίτροπο Γιόργκενσεν για το θέμα αυτό».
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
