Τους τρεις άξονες του επενδυτικού προγράμματος συνολικού ύψους 1 δισ. ευρώ για την περίοδο 2025 – 2031 παρουσίασε την Πέμπτη η ηγεσία του Ομίλου Italgas, που ελέγχει το δίκτυο διανομής αερίου στην Ελλάδα μέσω της Enaon. Στην παρουσίαση συμμετείχαν ο Paolo Gallo, Διευθύνων Σύμβουλος της Italgas, η Barbara Morgante, Διευθύνουσα Σύμβουλος της Enaon, η Francesca Zanninotti, Διευθύνουσα Σύμβουλος της Enaon EDA, και ο Pier Lorenzo Dell’Orco, Διευθύνων Σύμβουλος της Italgas Reti και Πρόεδρος του Δ.Σ. της Enaon.
Το στρατηγικό σχέδιο προβλέπει εκτεταμένη επέκταση και ψηφιοποίηση των δικτύων διανομής φυσικού αερίου, καθώς και προετοιμασία για την ενσωμάτωση ανανεώσιμων αερίων, όπως το βιομεθάνιο και μελλοντικά το υδρογόνο.
Επέκταση δικτύου και αύξηση πελατών
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, έως το 2031 αναμένεται να κατασκευαστούν περισσότερα από 2.500 χιλιόμετρα νέων δικτύων, εκ των οποίων άνω των 2.200 χιλιομέτρων χαμηλής πίεσης, με συγχρηματοδότηση 38% από πόρους του ΕΣΠΑ. Το υπόλοιπο δίκτυο θα αφορά κυρίως υποδομές μέσης πίεσης για βιομηχανική χρήση. Με βάση τον σχεδιασμό, ο αριθμός των πελατών προβλέπεται να αυξηθεί από 639.000 σήμερα σε περίπου 1 εκατομμύριο έως το τέλος της περιόδου.
Ηδη το τελευταίο διάστημα το δίκτυο αερίου έχει τεθεί σε λειτουργία σε περιοχές της Δυτικής και Κεντρικής Μακεδονίας, της Στερεάς Ελλάδας, της Δυτικής Ελλάδας και της Ηπείρου, με ενδεικτικά παραδείγματα τη Φλώρινα, την Καστοριά, τα Γρεβενά, τη Βέροια, το Καρπενήσι, την Άμφισσα και τη βιομηχανική περιοχή της Πάτρας. Στην Ήπειρο, εντός Δεκεμβρίου αναμένεται να ενεργοποιηθεί το δίκτυο αερίου στη Βιομηχανική Ζώνη, ενώ οι πρώτες συνδέσεις σε Ιωάννινα, Ηγουμενίτσα και Πρέβεζα προγραμματίζονται για το 2026.
Σημαντική αύξηση καταγράφεται και στη ζήτηση για νέες συνδέσεις, καθώς μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου είχαν υπογραφεί 34.000 νέες συμβάσεις, 18% περισσότερες σε σχέση με πέρυσι, ενώ είχαν ενεργοποιηθεί 26.000 νέες συνδέσεις, σε μια αύξηση 15%. Μόνο τον Νοέμβριο κατασκευάστηκαν 28.000 νέα σημεία παράδοσης, αριθμός ίσος με το σύνολο του 2024.
Ψηφιοποίηση και ασφάλεια
Κεντρικό άξονα του επενδυτικού σχεδίου αποτελεί η ψηφιοποίηση των υποδομών. Το δίκτυο της Enaon έχει πλέον ψηφιοποιηθεί στο σύνολό του, ενώ σε λειτουργία έχει τεθεί το Κέντρο Ελέγχου Άμεσης Επέμβασης στην Αθήνα, το οποίο επιτρέπει την απομακρυσμένη παρακολούθηση και διαχείριση του δικτύου σε πραγματικό χρόνο. Η εταιρεία εφαρμόζει τεχνολογίες ανίχνευσης διαρροών, όπως το σύστημα Picaro, χάρη στις οποίες πραγματοποιείται επιθεώρηση ίση με το 200% του δικτύου ανά έτος.
Σημαντική παράμετρο του επενδυτικού προγράμματος αποτελεί η αντικατάσταση των παραδοσιακών μετρητών με έξυπνους μετρητές, η εγκατάσταση των οποίων θα ξεκινήσει το τρίτο τρίμηνο του 2026. Έως το 2031 προβλέπεται η τοποθέτηση περίπου 900.000 μετρητών. Οι συσκευές αυτές, τεχνολογίας Nimbus, είναι συμβατές με μίγματα φυσικού αερίου και υδρογόνου και, σύμφωνα με τη διοίκηση, θα επιτρέψουν ακριβέστερη τιμολόγηση, καλύτερη παρακολούθηση κατανάλωσης και βελτιωμένη διαχείριση φορτίου. Η σχετική μελέτη κόστους – οφέλους έχει ήδη κατατεθεί στη ΡΑΑΕΥ.
Βιομεθάνιο και νέες υποδομές LNG
Παράλληλα, εξελίσσεται η προετοιμασία για την ενσωμάτωση βιομεθανίου στο δίκτυο, δεδομένου ότι το θεσμικό πλαίσιο για την παραγωγή, πιστοποίηση και έγχυση βιομεθανίου έχει πλέον ολοκληρωθεί. Η Enaon έχει χαρτογραφήσει 17 δυνητικές συνδέσεις μονάδων βιομεθανίου, ενώ συνολικά 40 υφιστάμενες μονάδες βιοαερίου βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη των 10 χιλιομέτρων από το δίκτυο, αποτελώντας πιθανές υποψηφιότητες για μελλοντική αναβάθμιση και έγχυση στο σύστημα.
Η έναρξη των σχετικών επενδύσεων θα κριθεί από την ολοκλήρωση του οικονομικού προγράμματος κινήτρων, το οποίο αποτελεί το τελευταίο απαραίτητο ορόσημο για να «ξεκλειδώσει» η αγορά και το οποίο βρίσκεται ακόμη υπό επεξεργασία.
Το σχέδιο περιλαμβάνει επίσης την κατασκευή οκτώ νέων μονάδων υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG/ΥΦΑ), έξι εκ των οποίων στη Δυτική Ελλάδα και την Ήπειρο, ώστε να καταστεί δυνατή η τροφοδότηση περιοχών που βρίσκονται εκτός του βασικού δικτύου.
Όσον αφορά το ρυθμιστικό σκέλος, η διοίκηση της εταιρείας ανέφερε ότι η πρόταση για τα νέα τέλη χρήσης δικτύου θα υποβληθεί τον Μάρτιο του 2026, οπότε και ολοκληρώνεται η τρέχουσα ρυθμιστική περίοδος. Οι τελικές χρεώσεις θα εξαρτηθούν από το WACC (το σταθμισμένο μέσο κόστος κεφαλαίου), το OPEX (τις λειτουργικές δαπάνες), από τις αποσβέσεις και από το εύρος των επενδύσεων που θα εγκριθούν από τη ΡΑΑΕΥ. Προς το παρόν, σύμφωνα με τη διοίκηση, είναι πρόωρο να υπάρξουν συγκεκριμένες προβλέψεις. Ωστόσο, η διεύρυνση της καταναλωτικής βάσης ενδέχεται να οδηγήσει σε μείωση του μοναδιαίου κόστους.
→ Διαβάστε επίσης: Κάθετος διάδρομος: Νέο MoU των διαχειριστών «ξεκλειδώνει» τις ροές αερίου προς την Ουκρανία
Ο γεωπολιτικός παράγοντας
Στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου από τη διοίκηση της Italgas τονίστηκε ότι η διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού φυσικού αερίου παραμένει κρίσιμη για την ασφάλεια του ευρωπαϊκού συστήματος, ενώ η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και ανανεώσιμων αερίων θεωρείται απαραίτητη για την επίτευξη των στόχων απανθρακοποίησης.
Παράλληλα, αναγνωρίστηκε ότι το νέο πλαίσιο ETS2 – δηλαδή το δεύτερο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών της ΕΕ, που από το 2028 επεκτείνει τη χρέωση εκπομπών CO₂ στα καύσιμα θέρμανσης και στις οδικές μεταφορές – ενδέχεται να επηρεάσει το κόστος θέρμανσης μετά το 2028. Με τη διοίκηση της Italgas να επισημαίνει ότι η τεχνολογία των σύγχρονων λεβήτων και η μελλοντική χρήση πράσινων αερίων θα πρέπει να ληφθούν υπόψη στον ευρωπαϊκό σχεδιασμό, ώστε η ενεργειακή μετάβαση να παραμείνει οικονομικά και τεχνικά βιώσιμη για τα νοικοκυριά.
Σημειώνεται ότι, στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου, παρουσιάστηκαν στοιχεία έρευνας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, σύμφωνα με τα οποία περισσότερο από το 50% των ελληνικών κτιρίων έχει κατασκευαστεί πριν από το 1980 και ως εκ τούτου διαθέτει χαμηλά επίπεδα μόνωσης. Η έρευνα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει μία, ενιαία και καθολικά βέλτιστη λύση για τη θέρμανση των κατοικιών, με το φυσικό αέριο να εμφανίζει υψηλή αποδοτικότητα σε περιοχές με ψυχρούς χειμώνες και παλαιό κτιριακό απόθεμα.