Μια σημαντική εξέλιξη για την αναβάθμιση του κάθετου διαδρόμου φυσικού αερίου σημειώθηκε το τελευταίο 48ωρο, καθώς οι διαχειριστές αερίου των εμπλεκόμενων χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης συνυπέγραψαν Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) για την αντιμετώπιση τεχνικού περιορισμού στα σύνορα Βουλγαρίας – Ρουμανίας, που έως σήμερα μειώνει τη δυναμικότητα των ροών προς τον βορρά.
Το MoU υπεγράφη ηλεκτρονικά από όλους τους διαχειριστές του κάθετου διαδρόμου την Τρίτη, ενώ η υπογραφή μεταξύ των διαχειριστών της Ελλάδας και της Βουλγαρίας πραγματοποιήθηκε συμβολικά χθες, σε κοινή θέα, στο πλαίσιο του 36ου Greek Economic Summit του Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου. Τη συμφωνία υπέγραψαν ο διευθύνων σύμβουλος της Bulgartransgaz, Βλαντίμιρ Μαλίνοφ, και η διευθύνουσα σύμβουλος του ΔΕΣΦΑ, Μαρία Ρίτα Γκάλι, παρουσία του αναπληρωτή επικεφαλής της Πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αθήνα, Τζος Χακ.
Η λύση «bypass»
Η συμφωνία προβλέπει μια τεχνική λύση «bypass», η οποία παρακάμπτει το σημείο συμφόρησης στα ρουμανοβουλγαρικά σύνορα και επιτρέπει την απρόσκοπτη διέλευση φυσικού αερίου προς την Ουκρανία μέσω και των τριών προγραμματισμένων διαδρομών (routes) - εκ των οποίων το route 1 βρίσκεται ήδη σε λειτουργία, ενώ τα routes 2 και 3 αναμένεται να εγκριθούν μέσα στις επόμενες ημέρες. Εφόσον η διαδικασία ολοκληρωθεί έγκαιρα, εκτιμάται ότι οι δύο νέες διαδρομές θα προλάβουν να ενταχθούν στη δημοπρασία δέσμευσης δυναμικότητας που έχει προγραμματιστεί για τα τέλη Δεκεμβρίου.
Οι διαχειριστές εκτιμούν ότι τον Δεκέμβριο θα καταγραφεί αυξημένη δέσμευση δυναμικότητας, εξέλιξη που θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τις ανάγκες της Ουκρανίας ενόψει του χειμώνα. Η νέα συμφωνία προβλέπει επίσης ότι για τα routes 2 και 3 θα ισχύσουν οι ίδιες εκπτώσεις στις ταρίφες που εφαρμόζονται ήδη στο route 1, ενισχύοντας την ευελιξία και την ανταγωνιστικότητα του κάθετου διαδρόμου στο σύνολό του.
Με το βλέμμα στο φθινόπωρο του 2026
Με βάση τα σημερινά δεδομένα, οι ανάγκες της Ουκρανίας κατά τη θερινή περίοδο αναμένεται να είναι περιορισμένες λόγω εποχικότητας, γεγονός που δημιουργεί το απαραίτητο περιθώριο χρόνου για την ολοκλήρωση των τεχνικών αναβαθμίσεων στο τμήμα του δικτύου που σήμερα αποτελεί το βασικό bottleneck. Οι εργασίες αυτές προβλέπεται να έχουν ολοκληρωθεί έως το επόμενο φθινόπωρο, επιτρέποντας την ομαλή λειτουργία και την πλήρη αξιοποίηση της συνολικής δυναμικότητας του κάθετου διαδρόμου.
Η σημασία του MoU αναδείχθηκε έντονα και στη συζήτηση στο πλαίσιο του Greek Economic Summit, όπου τόσο ο Βλαντίμιρ Μαλίνοφ όσο και η Μαρία Ρίτα Γκάλι τόνισαν ότι ο κάθετος διάδρομος δεν αποτελεί απλώς μια υποδομή, αλλά μια πολυεπίπεδη συνεργασία. Η νέα αυτή εξέλιξη, όπως σημείωσαν, επιβεβαιώνει στην πράξη τη δυνατότητα των διαχειριστών φυσικών αερίου να συνεργάζονται γρήγορα και αποτελεσματικά, παρέχοντας άμεσες λύσεις και ενισχύοντας την ενεργειακή ασφάλεια της περιοχής.
→ Διαβάστε επίσης: Φυσικό αέριο: Σε χαμηλό 18 μηνών το TTF – Τα 3 σενάρια για τον χειμώνα και τι σημαίνουν για το ρεύμα
Πύλη για το αμερικανικό LNG
Παράλληλα, αναδείχθηκε εκ νέου ο ρόλος της Ελλάδας ως πύλης για τη διείσδυση του αμερικανικού LNG προς την νοτιοανατολική και ανατολική Ευρώπη, με τις υποδομές της χώρας - από τη Ρεβυθούσα και το FSRU Αλεξανδρούπολης έως τον ελληνοβουλγαρικό αγωγό IGB - να λειτουργούν πλέον ως κρίσιμοι κόμβοι για τις ροές αμερικανικού φυσικού αερίου προς τις χώρες της περιοχής, έως την Ουκρανία.
Σε αυτό το πλαίσιο ο Κωνσταντίνος Σιφναίος, Αντιπρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της GASTRADE, τόνισε ότι το FSRU Αλεξανδρούπολης έχει πλέον περάσει σε πλήρη και σταθερή εμπορική λειτουργία, καθώς όλα τα αρχικά τεχνικά ζητήματα έχουν επιλυθεί και τα φορτία LNG - πολλά εκ των οποίων προέρχονται από τις ΗΠΑ - επαναεριοποιούνται κανονικά. Όπως τόνισε δε ο κ. Σιφναίος, εάν η ζήτηση συνεχίσει να αυξάνεται δεν αποκλείεται να απαιτηθεί και μία τρίτη υποδομή FSRU.
Ενδεικτική της έκτασης που έχει λάβει τα τελευταία χρόνια η στροφή της Ελλάδας προς τις ΗΠΑ είναι και η αναφορά του Υφυπουργού Ενέργειας Νίκου Τσάφου, ο οποίος από το βήμα του 36ου Greek Economic Summit υπογράμμισε ότι η χώρα έχει καταστεί πλέον ο 15ος μεγαλύτερος εισαγωγέας αμερικανικού LNG στον κόσμο. Όπως σημείωσε, το μέγεθος αυτό είναι τεράστιο για τα δεδομένα της ελληνικής οικονομίας, γεγονός που αντανακλά τον ρόλο της χώρας ως κεντρικού κόμβου προώθησης αμερικανικού φυσικού αερίου προς τις γειτονικές χώρες.