Στην τελική πράξη μπαίνει το ενεργειακό πόκερ Μόσχας-Δύσης γύρω από το Nord Stream, με τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο να προεξοφλούν λίγο-πολύ ότι η Ρωσία θα κρατήσει κλειστή την στρόφιγγα και τη Μόσχα να διαρρέει πως οι ροές φυσικού αερίου θα επιστρέψουν στον αγωγό της Βαλτικής Θάλασσας που προμηθεύει την κεντρική Ευρώπη, από την Πέμπτη 21 Ιουλίου, όταν και ολοκληρώνονται οι προγραμματισμένοι 10ήμεροι τεχνικοί έλεγχοι. 

Σε περιβάλλον «ενεργειακού πολέμου», η Κομισιόν ανακοινώνει σήμερα σχέδιο έκτακτης ανάγκης με υποχρεωτικές περικοπές στην κατανάλωση φυσικού αερίου στα κράτη μέλη.

Τα αρχικά draft μάλιστα του σχεδίου περιείχαν ρήτρες που υποχρεώνουν όλα τα κράτη - μέλη να προχωρούν σε περικοπές κατανάλωσης αερίου, εφόσον αυτό ξεκινήσει σε 1-2 χώρες, στο πλαίσιο της αλληλεγγύης...  

«Το σχέδιο της Κομισιόν για υποχρεωτικές περικοπές στην κατανάλωση φυσικού αερίου περιλαμβάνει έναν νομικό μηχανισμό που θα επιτρέπει στις χώρες να αποφασίζουν εάν θα εγκρίνουν τα μέτρα με ειδική πλειοψηφία. Αυτό ουσιαστικά θα παρακάμπτει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αλλά και το δικαίωμα σε «βέτο» που θα μπορούσε να ασκήσει ένα κράτος-μέλος», ανέφερε χθες το Politico.

Τι προβλέπει το σχέδιο της Κομισιόν 

Ειδικότερα, η αρχική - τουλάχιστον - μορφή του Παραρτήματος στο σχέδιο «Save gas for a safe winter» - όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η «Η» - αναφέρει τις κινήσεις που πρέπει να γίνουν στο Επίπεδου Συναγερμού 2 με στόχο τη «Συντονισμένη μείωση της ζήτησης από την ΕΕ πριν από την έκτακτη ανάγκη».

►Διαβάστε και: Reuters: «Ετρεξε» σήμερα ρωσικό αέριο στο Nord Stream 1

Το σχέδιο τίθεται σε εφαρμογή από σήμερα, 20 Ιουλίου 2022, εφόσον «υπάρχουν συγκεκριμένες, σοβαρές και αξιόπιστες πληροφορίες ότι μπορεί να συμβεί ένα γεγονός που ενδέχεται να οδηγήσει σε σημαντική επιδείνωση της κατάστασης του εφοδιασμού με φυσικό αέριο και είναι πιθανό να οδηγήσει στην ενεργοποίηση του επιπέδου έκτακτης ανάγκης σε πολλά κράτη μέλη. Τουλάχιστον ένα κράτος μέλος σε επίπεδο συναγερμού»:

• Μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου όλων των κρατών μελών.
• Αύξηση της καθημερινής παρακολούθησης και ενημέρωσης από τα κράτη μέλη προς την Επιτροπή.
• Δημοπρασίες ή διαγωνισμοί που αναζητούν προσφορές για μείωση της κατανάλωσης.
• Διακοπτόμενες συμβάσεις.
• Κίνητρα για αλλαγή καυσίμων στη βιομηχανία και την ηλεκτρική ενέργεια.
• Υποχρέωση των δημόσιων κτιρίων να περιορίσουν τη θέρμανση 19° και την ψύξη στους 25°, εκτός εάν δεν είναι τεχνικά εφικτό.
• Ενεργοποίηση άλλων μέτρων από πλευράς ζήτησης που προβλέπονται σε επίπεδο συναγερμού στα εθνικά σχέδια έκτακτης ανάγκης.
• Μέτρα για τη μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου σε μη κρίσιμες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με πυρκαγιά αερίου.
• Παρακολούθηση των επιπτώσεων της μείωσης της ζήτησης σε κρίσιμους τομείς σε όλη την ΕΕ, ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών.

Το ελληνικό σχέδιο για ασφάλεια εφοδιασμού 

Σήμερα τίθεται σε δημόσια διαβούλευση και το Σχέδιο Προληπτικής Δράσης της ΡΑΕ με τα μέτρα διασφάλισης της ενεργειακής επάρκειας σε περίπτωση διακοπής και στη χώρα μας των εισαγωγών καυσίμου από τη Μόσχα. Το σχέδιο έκτακτης ανάγκης περιλαμβάνει τις δράσεις για ενεργειακή επάρκεια της Ελλάδας: 

• Διπλασιασμό ηλεκτροπαραγωγής από λιγνίτη
• Λειτουργία με ντίζελ 5 μονάδων ηλεκτροπαραγωγής
• Αποθήκευση φυσικού αερίου στην Ιταλία
• Αύξηση χωρητικότητας Ρεβυθούσας με το FSU
• Καμπάνιες ενεργειακής εξοικονόμησης
• Υποχρεωτική περικοπή τροφοδοσίας με αέριο στο Επίπεδο Συναγερμού 3 

Επίσης, στην περίπτωση που υπάρξει σημαντική διαταραχή του εφοδιασμού με αέριο, ώστε να κηρυχθεί Κατάσταση Συναγερμού 3 σε περιφερειακό ή πανευρωπαϊκό επίπεδο, είναι πιθανό να χρειαστεί να επιστρατευθούν περιορισμοί τροφοδοσίας σε συγκεκριμένες κατηγορίες καταναλωτών, αν δεν είναι εφικτό με τους μηχανισμούς αγοράς να καλυφθεί η ζήτηση των προστατευόμενων πελατών,

Η σχετική λίστα προτεραιοτήτων, για τους περιορισμούς, ακολουθεί το Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης που έχει εκπονήσει ο ΔΕΣΦΑ. Στην κορυφή της λίστας βρίσκονται οι ηλεκτροπαραγωγοί με αέριο και ακολουθούν: 

• Μεγάλοι Βιομηχανικοί Καταναλωτές (ετήσια  κατανάλωση πάνω από 100 GWh).
• Μικροί Βιομηχανικοί Καταναλωτές (ετήσια  κατανάλωση κάτω από 100 GWh).
• Εμπορικοί Καταναλωτές
• Προστατευόμενοι Καταναλωτές (νοικοκυριά, νοσοκομεία, αεροδρόμια, σχολεία κ.α.).

Ξεκίνησαν οι δοκιμές πίεσης στον Nord Stream  

Στο μέτωπο του Nord Stream, ήδη χθες, όπως μετέδωσε το Reuters, σημειώθηκαν οι πρώτες ροές φυσικού αερίου στον αγωγό Nord Stream 1, καθώς ο διαχειριστής του αγωγού - πάντα σύμφωνα με το Reuters - πραγματοποίησε τις απαραίτητες δοκιμές πίεσης πριν από το προγραμματισμένο τέλος της ετήσιας συντήρησης την Πέμπτη.

►Διαβάστε και: ΔΝΤ: Ψαλίδι στην ανάπτυξη έως 6% στην ΕΕ αν διακοπεί το ρωσικό αέριο - Τι λέει για Ελλάδα

«Η προγραμματισμένη διακοπή στον μεγαλύτερο ενιαίο αγωγό που μεταφέρει ρωσικό αέριο στη Γερμανία αναμένεται να ολοκληρωθεί στις 6:00 ώρα Κεντρικής Ευρώπης (04:00 GMT) στις 21 Ιουλίου. Μεταφέρει 55 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) ετησίως φυσικού αερίου κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα», αναφέρει χαρακτηριστικά η ανταπόκριση του Reuters από το Βερολίνο. 

Τα δεδομένα από τον ιστότοπο του φορέα εκμετάλλευσης έδειξαν ροές 23.681 kwh/h χθες το απόγευμα μεταξύ 17:00 και 19:00 ώρα Ελλάδος. Μια παρόμοια άνοδος είχε σημειωθεί δύο ώρες πριν, όταν εκτινάχθηκαν οι ροές φυσικού αερίου από το μηδέν στις 27,137 kwh/h για μια ώρα πριν τις 15.00 ώρα Ελλάδος, πριν πέσουν ξανά στο μηδέν.

Η διαχειρίστρια εταιρεία του αγωγού Nord Stream είπε στο Reuters ότι οι όγκοι φυσικού αερίου που εμφανίζονται στον ιστότοπο ροών της εταιρείας σχετίζονται με την τεχνικά απαιτούμενη εξισορρόπηση της πίεσης πριν από το τέλος της συντήρησης.

Το μαρτύριο της σταγόνας 

Νωρίτερα το Reuters μετέδιδε ότι οι ροές ρωσικού φυσικού αερίου μέσω του αγωγού Nord Stream 1, φαίνεται ότι θα ξαναρχίσουν στην ώρα τους την Πέμπτη, μετά την ολοκλήρωση της προγραμματισμένης συντήρησης, όπως δήλωσαν στο διεθνές πρακτορείο δύο πηγές που γνωρίζουν τα σχέδια εξαγωγής.

Ο αγωγός φυσικού αερίου μέσω του οποίου πραγματοποιείται το 30% και πλέον των εξαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, είχε σταματήσει την παροχή φυσικού αερίου στις 11 Ιουλίου για διάστημα δέκα ημερών για την ετήσια συντήρηση του.

Οι πηγές, που μίλησαν στο Reuters, υπό τον όρο της ανωνυμίας λόγω της ευαισθησίας του θέματος, δήλωσαν ότι ο αγωγός αναμένεται να επαναλάβει τη λειτουργία του εγκαίρως, αλλά με μειωμένη τη δυναμικότητά του, που είναι περίπου 160 εκατομμύρια κυβικά μέτρα (mcm) την ημέρα. 

Με άλλα λόγια, η Μόσχα φαίνεται πως ακολουθεί την τακτική «μαρτύριο της σταγόνας» αντί του «ξαφνικού θανάτου». Σύμφωνα πάντα με τις πληροφορίες του Reuters, η Gazprom και η Μόσχα φαίνεται πως δεν προχωρούν σε κλείσιμο της στρόφιγγας - κίνηση που θα ήταν καταλυτική για την ενεργειακή επάρκεια και την οικονομία της Ευρώπης αλλά και της Ρωσίας - αλλά θα συνεχίσουν τις μειωμένες ροές, διατηρώντας την Γερμανία και την κεντρική Ευρώπη στον... αναπνευστήρα. 

Υπενθυμίζεται πως ο ελεγχόμενος από το Κρεμλίνο ενεργειακός κολοσσός Gazprom είχε μειώσει από τον περασμένο μήνα τις εξαγωγές φυσικού αερίου μέσω του Nord Stream προς την Γερμανία στο 40%, επικαλούμενος καθυστερήσεις στην επιστροφή μιας τουρμπίνας που είχε στείλει η Siemens Energy στον Καναδά και δεν ήταν δυνατό να γυρίσει πίσω λόγω των κυρώσεων της Δύσης στην Ρωσία. 

«Αυτές (οι ροές της Gazprom στον Nord Stream) θα επιστρέψουν στα επίπεδα πριν από τις 11 Ιουλίου», είπε μια από τις πηγές σχετικά με τους όγκους φυσικού αερίου που αναμένονται μέσω του Nord Stream 1 από την ερχόμενη Πέμπτη.

Τι είπε ο Πούτιν

Η Gazprom εκτελούσε, εκτελεί και θα εκτελεί τα συμβόλαια της, είπε ο Βλαντίμιρ Πούτιν, προσθέτοντας ότι οι Ευρωπαίοι προσπαθούν να μεταθέσουν σε άλλους τις ευθύνες, επισημαίνοντας ότι η αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου άρχισε από την περασμένη χρονιά με τις αποφάσεις τους για στροφή μόνο σε εναλλακτικές πηγές.

Ο χειμώνας αποδείχθηκε μακρύτερος, σημείωσε ο Ρώσος Πρόεδρος, υπογραμμίζοντας ότι οι μόνοι που σταμάτησαν τη ροή είναι οι Ουκρανοί, μέσω του αγωγού, που περνά από το Λουγκάνσκ. Το θυμήθηκαν μήνες μετά, που δεν είχαν τον έλεγχο του σταθμού και έτσι μειώθηκε η ροή. Μετά έγινε η ιστορία με την τουρμπίνα, που ακόμη επισήμως δεν έχουν έρθει στην Gazprom ούτε τα συνοδευτικά έγγραφά της, όχι η ίδια, που αναμένεται, κατέληξε ο Πούτιν.

Τι λέει η κρατική τηλεόραση της Ρωσίας 

«Η Gazprom ανακοίνωσε την ημερομηνία επανέναρξης των εργασιών του Nord Stream» ανέφερε χθες το βράδυ ρεπορτάζ της κρατικής τηλεόρασης της Ρωσίας. «Ο αγωγός φυσικού αερίου Nord Stream που σταμάτησε στις 11 Ιουλίου για προγραμματισμένη συντήρηση, θα ξαναρχίσει τη λειτουργία του. Η Gazprom έχει ορίσει ημερομηνία για την επανέναρξη των προμηθειών φυσικού αερίου στην Ευρώπη κατά μήκος του βυθού της Βαλτικής», ανέφερε χθες το βράδυ η κρατικής τηλεόρασης της Ρωσία, συμπληρώνοντας πως «στο πλαίσιο της εξυπηρέτησης της κύριας αρτηρίας για την προμήθεια φυσικού αερίου στην Ευρώπη, πραγματοποιήθηκαν δοκιμές συστημάτων αυτοματισμού και βασικών μονάδων εξοπλισμού». 

Οι Ρώσοι δημοσιογράφοι της κρατικής τηλεόρασης, επικαλούμενοι δηλώσεις της Nord Stream AG, της εταιρείας εκμετάλλευσης του αγωγού φυσικού αερίου, αναφέρουν πως «η παροχή φυσικού αερίου θα ξαναρχίσει στις 21 Ιουλίου». Στο πλαίσιο του ίδιου ρεπορτάζ, οι Ρώσοι δημοσιογράφοι αποδίδουν την τριπλάσια πτώση της ροής αερίου στον Nord Stream, πριν από την προγραμματισμένη διακοπή λειτουργίας για επισκευές, στην καθυστέρηση που σημειώθηκε στην διαδικασία επιστροφής στροβίλου της Siemens από τον Καναδά στον σταθμό συμπίεσης της Portovaya λόγω των δυτικών κυρώσεων.

«Το Κρεμλίνο επιμένει ότι εξακολουθεί να είναι ένας αξιόπιστος εταίρος και προμηθευτής. Και η ανακοίνωση "ανωτέρας βίας" στο πλαίσιο συμβάσεων με την Γερμανική Uniper συνδέεται αποκλειστικά με τα προβλήματα συντήρησης των τουρμπίνων της Siemens, δήλωσε ο Ντμίτρι Πεσκόφ, γραμματέας Τύπου του Ρώσου Προέδρου», αναφέρει η κρατική τηλεόραση της Ρωσίας. 

Οι Ρώσοι αναφέρουν πως η τουρμπίνα θα πρέπει να παραδοθεί στη Ρωσία μετά τις 24 Ιουλίου. Επιπλέον, ο Καναδάς, κατόπιν αιτήματος του Βερολίνου, εξαίρεσε τον εξοπλισμό της ρωσικής Gazprom από τις δυτικές κυρώσεις μέχρι το τέλος του 2024, σύμφωνα με τους Ρώσους δημοσιογράφους. 

Βρυξέλλες: Δεν θα ανοίξει ο Nord Stream

Νωρίτερα χθες οι αξιωματούχοι των Βρυξελλών έδειχναν πεποισμένοι ότι η Μόσχα θα προχωρήσει σε «ξαφνικό θάνατο» των προμηθειών της Ευρώπης σε φυσικό αέριο. Ο ευρωπαίος επίτροπος αρμόδιο για τον προϋπολογισμό, Γιοχάνες Χάν, δήλωσε χθες στο περιθώριο συνεδρίου στη Σιγκαπούρη, ότι «εργαζόμαστε με την υπόθεση ότι δεν θα επιστρέψει σε λειτουργία» (σ.σ. ο αγωγός). Και σε αυτή την περίπτωση πρέπει να ληφθούν ορισμένα πρόσθετα μέτρα».

Την δήλωση - φωτιά έφερε στο φως η Wall Street Journal, προκαλώντας σεισμό στις αγορές διεθνώς και άνοδο των τιμών φυσικού αερίου στο hub TTF της Ολλανδίας. 

Στην ίδια γραμμή, εκπρόσωπος του υπουργείου Οικονομίας της Γερμανίας είχε αναφέρει νωρίτερα πως η πολυαναμενόμενη τουρμπίνα που συντηρήθηκε στον Καναδά είναι εφεδρική, κάνοντας λόγο για προσχηματική δικαιολογία της Gazprom ώστε να καλύψει το ψαλίδι στις ροές και το κλείσιμο της στρόφιγγας.

Η «ανωτέρα βία»

Όλα αυτά ήρθαν μετά την διαρροή στο Reuters της επιστολής – βόμβα της Gazprom, που εστάλη στις 14 Ιουλίου στην Γερμανική Uniper και σε άλλους μεγάλους πελάτες της Gazprom στην Ευρώπη,    αναφέροντας ότι δεν μπορεί να εγγυηθεί τις παραδόσεις φυσικού αερίου στην Ευρώπη λόγω ανωτέρας βίας. 

Στην κομβική αυτή επιστολή, η ρωσική Gazprom επικαλέστηκε λόγους ανωτέρας βίας για τη μη παράδοση φυσικού αερίου σε πελάτες της στην Ευρώπη, σύμφωνα με επιστολή της στις 14 Ιουλίου, μία εξέλιξη που ενίσχυσε τους φόβους για κλείσιμο της στρόφιγγας. 

Στην επιστολή της, που είναι σε γνώση του Reuters, η Gazprom ανέφερε ότι δεν μπορούσε να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της λόγω «έκτακτων» συνθηκών που είναι εκτός του ελέγχου της. Η επιστολή έχει ως στόχο να προστατεύσει τη Gazprom από πιθανές αιτήσεις για αποζημιώσεις, αλλά μπορεί να κλιμακώσει τις εντάσεις μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης. 

Ανέφερε επίσης ότι οι λόγοι ανωτέρας βίας είχαν ισχύ αναδρομικά από τις παραδόσεις που ξεκινούσαν στις 14 Ιουνίου. 

Επί της ουσίας, η Gazprom επιχείρησε να καλύψει αναδρομικά τη μείωση των ροών στον αγωγό από τις αρχές Ιουνίου, κάτι που ο Ντμίτρι Πεσκόφ απέδωσε αποκλειστικά με τα προβλήματα συντήρησης των τουρμπίνων της Siemens. 

Ο γερμανικός ενεργειακός κολοσσός Uniper από την πλευρά του απέρριψε τη δήλωση της Gazprom, λέγοντας πως η επίκληση της ανωτέρας βίας είναι αδικαιολόγητη.

Το μπρα ντε φερ με τον Καναδά 

Τα προηγούμενα 24ωρα βρέθηκαν σε εξέλιξη δραματικές διαβουλεύσεις μεταξύ Γερμανών και Καναδών για την επίμαχη τουρμπίνα, με τη γερμανική πλευρά να ζητά την επιστροφή της σε γερμανικό έδαφος, ώστε από εκεί να σταλεί στους Ρώσους για τη συντήρηση του Nord Stream, με μια παράκαμψη των ευρωπαϊκών κυρώσεων, στην οποία αντιδρούσαν έντονα η κυβέρνηση της Ουκρανίας και η ουκρανική ομογένεια στον Καναδά.

Το διπλωματικό θρίλερ κατέληξε με την απόφαση του Καναδά να παρακαμφθούν οι κυρώσεις. Ο υπουργός Φυσικών Πόρων του Καναδά, Τζόναθαν Γουίλκινσον, ανέφερε σε δήλωσή του ότι η κυβέρνηση εκδίδει μια «χρονικά περιορισμένη και ανακλητή άδεια» για να εξαιρέσει την τουρμπίνα από τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, ώστε να υποστηριχθεί «η ικανότητα της Ευρώπης να έχει πρόσβαση σε αξιόπιστη και προσιτή ενέργεια, όσο οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις συνεχίζουν να απομακρύνονται από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο». 

Αναζήτησή εναλλακτικών πηγών

Στο περιβάλλον αυτό η Ευρώπη τρέχει και... δεν φτάνει για να βρει αλλού πηγές ενέργειας και να μην μείνει από καύσιμα εν μέσω του χειμώνα. Οι ευρωπαίοι ηγέτες προετοιμάζονται για το χειρότερο σενάριο, αναζητώντας παντού εναλλακτικές πηγές φυσικού αερίου και ανακοινώνοντας έκτακτα μέτρα περικοπών στην κατανάλωση την ώρα που τα σύννεφα πυκνώνουν πάνω από την οικονομία της Ευρωζώνης.       

Η Γερμανία προετοιμάζεται για εφιάλτη διαρκείας και ο γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς υπέγραψε συμφωνία με τον αιγύπτιο πρόεδρο Αλ Σίσι για στενότερη συνεργασία στο μέτωπο του φυσικού αερίου και του υδρογόνου. «Ένα πράγμα που πρέπει να μάθουμε όλοι από αυτή την κρίση είναι η σημασία της διαφοροποίησης των πηγών εφοδιασμού. Κανείς δεν πρέπει να βασίζεται σε ένα μόνο εταίρο, αλλά πρέπει να έχει πολλούς αξιόπιστούς εταίρους», δήλωσε ο Γερμανός Καγκελάριος. 

Γαλλία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα υπέγραψαν στο Παρίσι στρατηγική συμφωνία συνεργασίας στον τομέα της ενέργειας, ενώ ο Ιταλός πρωθυπουργός, Μάριο Ντράγκι ταξίδεψε στην Αλγερία, δηλώνοντας: «Τους τελευταίους μήνες η Αλγερία κατέστη ο πρώτος προμηθευτής αερίου της χώρας μας. Πρόσφατα η αλγερινή Sonatrach, επιβεβαίωσε πως σύντομα θα εξάγει 4 δις. κυβικά μέτρα αερίου στην Ιταλία, στο πλαίσιο συνεργασίας που υπεγράφη από την ΕΝΙ τον Απρίλιο».

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υπέγραψε στο Μπακού συμφωνία για τον διπλασιασμό των εισαγωγών φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ η Κομισιόν ετοιμάζεται να ανακοινώσει σήμερα σχέδιο έκτακτης ανάγκης με υποχρεωτικές περικοπές στην κατανάλωση φυσικού αερίου στα κράτη μέλη, την ώρα που οι προβλέψεις για την ποορεία της οικονομίας είναι δυσοίωνες. Κομισιόν και ΔΝΤ προβλέπουν από επιβράδυνση της ανάπτυξης μέχρι και ύφεση αν τελικώς κλείσει η στρόφιγγα.

Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!