Νομοθετική ρύθμιση για την λύση του «γόρδιου δεσμού» που έχει δημιουργηθεί μετά τις σχετικές αποφάσεις του ΣτΕ και το αντίστοιχο Προεδρικό Διάταγμα, που απειλούν να αφανίσουν χιλιάδες περιουσίες σε μικρά χωριά, μετατρέποντας οικόπεδα σε χωράφια, προωθεί το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Στο επίκεντρο της νέας ρύθμισης μπαίνουν αδόμητα ακίνητα στα όρια των οικισμών, τα οποία ήταν με αποφάσεις νομαρχών εντός των ορίων του οικισμού και άρα εντός σχεδίου, αλλά με τη νέα κατηγοριοποίηση των οικιστικών ζωνών και της πολεοδόμησης των μικρών χωριών βγαίνουν εκτός σχεδίου και είναι οικοδομήσιμα μόνο αν υπερβαίνουν τα 4 στρέμματα...
Το πρόβλημα αφορά μόνο χωριά με κάτω από 2.000 κατοίκους και ξεκίνησε όταν το ΣτΕ ακύρωσε τις ρυθμίσεις που είχε αρχικά προτείνει το Υπουργείο Περιβάλλοντος για μια περιμετρική ζώνη εντός σχεδίου στα όρια των οικισμών.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος ετοιμάζει νέα ρύθμιση για να διασώσει περιουσίες, ορίζοντας Περί-Οικιστικές Ζώνες, που θα αποτελούν συνέχεια των ορίων των οικισμών με όρους δόμησης ευμενέστερους από τα εκτός σχεδίου χωράφια
«Η πρόβλεψη με το Π.Δ. Ζωνών Α (συνεκτικό τμήμα προϋφιστάμενο του 1923), Β (συνεκτικό τμήμα που δημιουργήθηκε από το 1923 έως το 1983) και Β1 (διάσπαρτο τμήμα αυτού) κρίθηκε νόμιμη. Οι ρυθμίσεις, όμως, που πρότεινε το ΥΠΕΝ για τη Ζώνη Γ κρίθηκαν μη νόμιμες. Σύμφωνα με την πρόταση, στη Ζώνη Γ θα περιλαμβάνονταν εκτάσεις που όχι μόνον είχαν περιληφθεί εντός οριοθετήσεων που είχαν γίνει στο παρελθόν αναρμοδίως (κυρίως με νομαρχιακές αποφάσεις και όχι με Π.Δ.), αλλά και δεν είχαν τις προϋποθέσεις να ενταχθούν εντός του ορίου οικισμού, σύμφωνα με τα κριτήρια που περιλαμβάνει το ίδιο το Π.Δ», αναφέρει το ΣτΕ σε πρόσφατη ανακοίνωσή του.
«Στην πραγματικότητα», συνεχίζει, «επρόκειτο για εκτάσεις που βάσει των χαρακτηριστικών τους θα έπρεπε να βρίσκονται εκτός των ορίων οικισμού, και οι οποίες θα ήταν οικοδομήσιμες μόνο βάσει των διατάξεων για την εκτός σχεδίου δόμηση. Όπως κρίθηκε, η αναγνώριση της Ζώνης Γ θα συνιστούσε κατ' ουσία επέκταση οικισμού, η οποία απαγορεύεται ρητά τόσο στον εξουσιοδοτικό νόμο όσο και στις διατάξεις του ίδιου του Π.Δ.».
«Η ελληνική Πολιτεία μεριμνά και προστατεύει την ιδιοκτησία κάθε Ελληνίδας και κάθε Έλληνα, μέσα στα πλαίσια της νομιμότητας. Σε αυτό το πλαίσιο, επιλύεται μια εκκρεμότητα δεκαετιών. Παράλληλα, θα προωθηθεί νομοθετική ρύθμιση για τα αδόμητα ακίνητα στα όρια των οικισμών, με γνώμονα την πραγματική λειτουργική και γεωγραφική τους σχέση με τον οικιστικό ιστό, με σεβασμό στις αποφάσεις του ΣτΕ», δηλώνουν κύκλοι του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας στο OPEN TV και την «Ημερησία».
Το παράθυρο ΣτΕ και η απόφαση της κυβέρνησης
Παρόλα αυτά το ΣτΕ αφήνει ένα παράθυρο επέκτασης των μικρών οικισμών κατόπιν θεσμοθέτησης εγκεκριμένου πολεοδομικού σχεδίου. «Η επέκταση δεν αποκλείεται, αλλά είναι δυνατή μόνο κατόπιν προηγούμενης πολεοδόμησης των εκτάσεων που αφορά η επέκταση».
Στην κατεύθυνση αυτή το υπουργείο Περιβάλλοντος ετοιμάζει νέα ρύθμιση για να διασώσει περιουσίες, ορίζοντας Περί-Οικιστικές Ζώνες, που θα αποτελούν συνέχεια των ορίων των οικισμών με όρους δόμησης ευμενέστερους από τα εκτός σχεδίου χωράφια.
Ειδικότερα, θα δίνεται η δυνατότητα καθορισμού από τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια ειδικών περιοχών ελέγχου χρήσεων γης (Π.Ε.Χ.), εντός των οποίων θα καθοριστούν νέες Περί-Οικιστικές Ζώνες (Π.Ο.Ζ.).
Σε αυτές τις ζώνες η δόμηση θα επιτρέπεται με ευνοϊκότερους όρους από τις εκτός σχεδίου περιοχές (4 στρέμματα) αλλά με αυστηρότερους όρους από τις εντός σχεδίου περιοχές (και κάτω των 2 στρεμμάτων), δηλαδή των περιοχών που θα μπαίνουν στις ζώνες Α και Β, Β1.
«Η ελληνική Πολιτεία μεριμνά και προστατεύει την ιδιοκτησία κάθε Ελληνίδας και κάθε Έλληνα, μέσα στα πλαίσια της νομιμότητας. Σε αυτό το πλαίσιο, επιλύεται μια εκκρεμότητα δεκαετιών.
Παράλληλα, θα προωθηθεί νομοθετική ρύθμιση για τα αδόμητα ακίνητα στα όρια των οικισμών, με γνώμονα την πραγματική λειτουργική και γεωγραφική τους σχέση με τον οικιστικό ιστό, με σεβασμό στις αποφάσεις του ΣτΕ», δηλώνουν κύκλοι του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας στο OPEN TV και την «Ημερησία».
Για παράδειγμα, το ΣτΕ - στη βάση του σκεπτικού ότι η οριοθέτηση οικισμού πρέπει να γίνεται βάσει γενικού πολεοδομικού σχεδιασμού και να εγκρίνεται με Προεδρικό Διάταγμα - ακύρωσε το 2017 τα όρια οικισμών στο Δήμο Ρεθύμνου και το 2019 τα όρια οικισμών του Πηλίου, με αποτέλεσμα εκεί να μην μπορεί να εκδοθεί οικοδομική άδεια.
Ποιοι θα παίρνουν άδεια δόμησης
Τι σημαίνει «πραγματική λειτουργική και γεωγραφική σχέση με τον οικιστικό ιστό»; Αρμόδιες πηγές εξηγούν πως δεν θα μπορούν να παίρνουν άδεια δόμησης - για παράδειγμα - ακίνητα που δεν μπορούν να δώσουν καμία προσβαση σε λειτουργικές δραστηριότητες του οικισμού, όπως είναι η πρόσβαση απορριμματοφόρου ή πυροσβεστικού οχήματος...
ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΕΔΩ
Η ρύθμιση θα πρέπει να αναμένεται σχετικά άμεσα. Και σε κάθε περίπτωση, αυτό που τονίζουν από την Μεσογείων (ΥΠΕΝ) είναι πως με το επίμαχο Προεδρικό Διάταγμα αποκτούν Ασφάλεια Δικαίου και σταθερότητα για το μέλλον, η πλειοψηφία των ιδιοκτητών, που μέχρι πρότινος ήταν στον... αέρα.
Για παράδειγμα, το ΣτΕ - στη βάση του σκεπτικού ότι η οριοθέτηση οικισμού πρέπει να γίνεται βάσει γενικού πολεοδομικού σχεδιασμού και να εγκρίνεται με Προεδρικό Διάταγμα - ακύρωσε το 2017 τα όρια οικισμών στο Δήμο Ρεθύμνου και το 2019 τα όρια οικισμών του Πηλίου, με αποτέλεσμα εκεί να μην μπορεί να εκδοθεί οικοδομική άδεια.
Νέα οργάνωση του χώρου
Η Ελλάδα έχει περίπου 12.000 οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων και από αυτούς μόνο οι 500 – 700 έχουν εγκεκριμένο πολεοδομικό με ΠΔ. Όλοι οι υπόλοιποι οικισμοί είναι με αποφάσεις νομαρχών και άρα σε μια «γκρίζα ζώνη».
«Σήμερα αν υπάρξει προσφυγή σε οικοδομική άδεια σε μια από αυτές τις περιοχές υπάρχει μεγάλη πιθανότητα η άδεια να ακυρωθεί, διότι το ΣτΕ έχει κρίνει σχετικά, με ανάλογες αποφάσεις του, ότι δεν ισχύουν τα σχέδια καθώς οριοθετήθηκαν με απόφαση νομάρχη. Αυτό συνιστά ανασφάλεια Δικαίου», δήλωσε ο Γ.Γ. Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος Ευθύμιος Μπακογιάννης μιλώντας στην εκπομπή του OPEN, Ώρα Ελλάδος.
«Θα κάνουμε μια νέα οργάνωση του χώρου που θα τεθεί σε διαβούλευση. Το υπουργείο σε καμία περίπτωση δεν θα κάνει έναν σχεδιασμό που δεν θα είναι αποδεκτός από τις τοπικές κοινωνίες», πρόσθεσε ο ίδιος.
Σε... αναμμένα κάρβουνα
Μετά, πάντως, και το Προεδρικό Διάταγμα που οριοθετεί τον τρόπο πολεοδόμησης των μικρών χωριών σε όλη την Ελλάδα και απειλεί να μετατρέψει χιλιάδες οικόπεδα στα όρια μικρών οικισμών σε χωράφια χωρίς δικαίωμα δόμησης, χιλιάδες μικροϊδιοκτήτες γης κάθονται σε αναμμένα κάρβουνα.
Αυτό πάντως που τονίζουν οι ειδικοί πολεοδόμοι, είναι πως το ΠΔ δεν είναι άμεσα εφαρμοστέο και σήμερα δεν αλλάζει τίποτα στο ισχύον καθεστώς.
Και πάντως μέχρι να ολοκληρωθούν τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια σε κάθε περιοχή δεν αλλάζει τίποτα από τα σημερινά ισχύοντα. Εφόσον εκδοθεί η οικοδομική άδεια και ξεκινήσουν οι εργασίες, μετά δεν ανατρέπεται το δικαίωμα δόμησης.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
