Σε νέο πλαίσιο μπαίνουν οι απεργίες στις επιχειρήσεις κοινωνικού χαρακτήρα, όπως ενέργεια, υγεία, μεταφορές, αποκομιδή απορριμμάτων και παιδεία, προκειμένου να σταματήσει η ταλαιπωρία των πολιτών κάθε φορά που προκηρύσσεται απεργιακή κινητοποίηση.
Με την υπογραφή της σχετικής υπουργικής απόφασης αλλά και με την έκδοση διευκρινιστικής εγκυκλίου, το υπουργείο Εργασίας κάνει το πρώτο βήμα υλοποίησης του εργασιακού νόμου, αρχής γενομένης από τον απεργιακό νόμο, ο οποίος δίνει έμφαση στη θέσπιση προσωπικού ασφαλείας στους κλάδους κοινής ωφέλειας και στην αυστηροποίηση των προϋποθέσεων για την κήρυξη απεργιών.
Αυτό σημαίνει ειδικά για τη θέσπιση του προσωπικού ασφαλείας ότι αν, για παράδειγμα, αποφασίσουν απεργίες οι υγειονομικοί ή οι εκπαιδευτικοί με αφορμή τον υποχρεωτικό εμβολιασμό, θα πρέπει άμεσα να γίνουν διαβουλεύσεις ανάμεσα στα συνδικάτα και στις διοικήσεις για τον καθορισμό του προσωπικού ασφαλείας το οποίο θα επιτρέπει τη λειτουργία των υπηρεσιών τουλάχιστον κατά το 1/3.
Απεργία και συνδικαλιστικός νόμος
Eιδικότερα προβλέπεται προσωπικό ασφαλείας που διασφαλίζει την ελάχιστη εγγυημένη λειτουργία και προστατεύει τα δικαιώματα των πολιτών ως προς την παροχή ενός μίνιμουμ (33%) επιπέδου υπηρεσιών σε κρίσιμους κλάδους κατά τη διάρκεια των απεργιακών κινητοποιήσεων στις ΔΕΚΟ. Ανάλογες ρυθμίσεις υπάρχουν σε χώρες όπως η Γαλλία, το Βέλγιο, ο Καναδάς, η Αυστραλία κ.λπ. Διευκρινίζεται ότι η ρύθμιση αυτή δεν αλλάζει το καθεστώς σε σχέση με το προσωπικό ασφαλείας και δεν αναφέρεται στο πλήθος των εργαζομένων που καλούνται να παράσχουν τις υπηρεσίες τους, αλλά στο επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών. Για παράδειγμα στο μετρό, κατά τις ημέρες της απεργίας θα πρέπει να κυκλοφορεί το ένα τρίτο των συρμών, ανεξαρτήτως του αριθμού προσωπικού που πρέπει να απασχολείται, για να επιτευχθεί αυτό το αποτέλεσμα.
Όπως αναφέρεται στην εγκύκλιο: «Η υποχρέωση για διατήρηση προσωπικού ελάχιστης εγγυημένης υπηρεσίας ισχύει από τη δημοσίευση του ν. 4808/2021, καθώς δεν υπάρχει ειδική διάταξη που να ορίζει διαφορετικό χρονικό σημείο για την έναρξη ισχύος της σχετικής διάταξης. Επομένως, οι επιχειρήσεις και οι αρμόδιες συνδικαλιστικές οργανώσεις οφείλουν να μεριμνήσουν για την άμεση κατάρτιση των ειδικών συμφωνιών του άρθρου 21 του ν. 1264/1982, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 95του ν. 4808/2021 ή να τις τροποποιήσουν αναλόγως».
Πώς ορίζονται οι «στοιχειώδεις ανάγκες»
Υπενθυμίζεται ότι με τον νόμο εισάγεται η έννοια του Προσωπικού Ελάχιστης Εγγυημένης Υπηρεσίας που πρέπει να διατίθεται σε επιχειρήσεις δημόσιου χαρακτήρα ή κοινής ωφέλειας (πέραν του Προσωπικού Ασφαλείας), για την αντιμετώπιση των στοιχειωδών αναγκών του κοινωνικού συνόλου κατά τη διάρκεια της απεργίας. Οι στοιχειώδεις ανάγκες ορίζονται ως τουλάχιστον το ένα τρίτο της συνήθως παρεχόμενης υπηρεσίας εκτός αν προσδιοριστεί σε χαμηλότερο επίπεδο με κοινή απόφαση του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και του κατά περίπτωση αρμόδιου υπουργού.
Η συνδικαλιστική οργάνωση που κήρυξε την απεργία οφείλει να γνωστοποιεί εγγράφως στον εργοδότη, πριν από την έναρξη της απεργίας, τα ονόματα των εργαζομένων που θα παρέχουν τις υπηρεσίες τους ως Προσωπικό Ασφαλείας και, αν απαιτείται, ως Προσωπικό Ελάχιστης Εγγυημένης Υπηρεσίας.
Η Ελάχιστη Εγγυημένη Υπηρεσία εφαρμόζεται στους εξής κλάδους: α) Παροχής υγειονομικών υπηρεσιών από νοσηλευτικά εν γένει ιδρύματα, β) Διύλισης και διανομής ύδατος, γ) Παραγωγής και διανομής ηλεκτρικού ρεύματος ή καύσιμου αερίου, δ) Παραγωγής ή διύλισης ακάθαρτου πετρελαίου, ε) Μεταφοράς προσώπων και αγαθών από την ξηρά, τη θάλασσα και τον αέρα, στ) Τηλεπικοινωνιών και ταχυδρομείων, ζ) Αποχέτευσης και απαγωγής ακάθαρτων υδάτων και λυμάτων και αποκομιδής και εναποθέσεως απορριμμάτων, η) Φορτοεκφόρτωσης και αποθήκευσης εμπορευμάτων στα λιμάνια, θ) Τραπέζης της Ελλάδος, Πολιτικής Αεροπορίας και κάθε είδους υπηρεσιών ή τμημάτων υπηρεσιών που απασχολούνται με την εκκαθάριση και πληρωμή τω μισθών του προσωπικού του κατά το άρθρο 14 του ν. 4270/2014 (Α΄ 143).
Οι αλλαγές
Κατά τα άλλα, η υπουργική απόφαση αναφέρεται στις αλλαγές στην προκήρυξη απεργίας, στην απαγόρευση πραγματοποίησης απεργιών που έχουν κηρυχθεί παράνομες από τα δικαστήρια, στην αστική ευθύνη των συνδικαλιστών στην περίπτωση άσκησης ψυχολογικής βίας και στη θέσπιση των μητρώων των συνδικαλιστών.
Κήρυξη απεργίας: Για την άσκηση του δικαιώματος της απεργίας, συμπεριλαμβανομένων των ολιγόωρων στάσεων εργασίας, απαιτείται προειδοποίηση του εργοδότη ή της συνδικαλιστικής του οργάνωσης 24 τουλάχιστον ώρες πριν από την πραγματοποίηση της.
Ιδίως για τη λήψη απόφασης απεργίας, θα πρέπει η Γενική Συνέλευση των συνδικαλιστικών οργανώσεων να παρέχει πραγματική πρακτική δυνατότητα συμμετοχής και ψήφου εξ αποστάσεως (ηλεκτρονικώς) ενώ θα πρέπει να αναφέρονται και τα αιτήματα.
Η συνδικαλιστική οργάνωση που κηρύσσει απεργία υποχρεούται να προστατεύει το δικαίωμα των εργαζομένων, οι οποίοι δεν συμμετέχουν στην απεργία, ώστε να προσέρχονται και να αποχωρούν ελεύθερα και ανεμπόδιστα από την εργασία τους χωρίς εμπόδιο και ιδίως χωρίς την άσκηση σωματικής ή ψυχολογικής βίας. Σε περίπτωση παραβίασης αυτής της υποχρέωσης, η απεργία μπορεί να διακοπεί με απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου. Για την κήρυξη νέας απεργίας απαιτείται η τήρηση όλων των διατυπώσεων που προβλέπει η νομοθεσία. Υπαίτια παραβίαση της ανωτέρω υποχρέωσης γεννά αστική ευθύνη της συνδικαλιστικής οργάνωσης και των υπαίτιων μελών του διοικητικού της συμβουλίου.
Δεν επιτρέπεται η κήρυξη απεργίας κατά του ίδιου εργοδότη και την ίδια ημερομηνία από δευτεροβάθμια ή τριτοβάθμια συνδικαλιστική οργάνωση, εφόσον η απεργία που κήρυξε η πρωτοβάθμια οργάνωση έχει κριθεί παράνομη.
Απαγόρευση πραγματοποίησης απεργιών που έχουν κηρυχθεί από τα δικαστήρια παράνομες: Σήμερα όταν μια απεργία κρίνεται παράνομη και καταχρηστική από το πρωτοδικείο , μπορεί να την επαναπροκηρύξει ανώτερη βαθμίδα συνδικαλιστικής οργάνωσης όπως έχει συμβεί αρκετές φορές στο παρελθόν. Για παράδειγμα αν κρινόταν παράνομη η απεργία στις τράπεζες η στον ΟΑΣΑ ( λεωφορεία) αναλάμβανε η ΓΣΕΕ να επαναπροκηρύξει την απεργία κάτω από τη δική της αιγίδα. Αντίστοιχα αν κρινόταν παράνομη η απεργία των εκπαιδευτικών αναλάμβανε η τριτοβάθμια οργάνωση της ΑΔΕΔΥ να καλύψει τους απεργούς.
Υποχρέωση γνωστοποίησης απεργίας και στάσεων εργασίας: Παραμένει η υποχρέωση ειδοποίησης του εργοδότη για απεργίες και στάσεις εργασίας τουλάχιστον 24 ώρες, πριν από την πραγματοποίησή τους (4 ημέρες για τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας).
Με το νέο νόμο ορίζεται ότι η προειδοποίηση γίνεται πλέον μόνο εγγράφως και επιδίδεται στον εργοδότη με δικαστικό επιμελητή.
Υποχρέωση διεξαγωγής δημόσιου διαλόγου: Η υποχρέωση διεξαγωγής δημόσιου διαλόγου ενώπιον του ΟΜΕΔ, πριν από την πραγματοποίηση απεργίας, που ίσχυε ήδη σε φορείς, υπηρεσίες, οργανισμούς και επιχειρήσεις δημόσιου χαρακτήρα ή κοινής ωφέλειας, επεκτείνεται στο Δημόσιο, τους ΟΤΑ και τα ΝΠΔΔ. Στους υπόλοιπους φορείς και επιχειρήσεις είναι προαιρετική.
Μητρώο Συνδικαλιστικών Οργανώσεων Εργαζομένων και Οργανώσεων Εργοδοτών: Με την υπουργική απόφαση δημιουργείται στο ΠΣ «ΕΡΓΑΝΗ» το Γενικό Μητρώο Συνδικαλιστικών Οργανώσεων Εργαζομένων (ΓΕΜΗΣΟΕ) και το Γενικό Μητρώο Οργανώσεων Εργοδοτών (ΓΕΜΗΟΕ).
Για όσες οργανώσεις δεν εγγραφούν, αναστέλλεται το δικαίωμα της συλλογικής διαπραγμάτευσης και της κατάρτισης συλλογικών συμβάσεων εργασίας.
Τα δεδομένα που θα τηρούνται στο μητρώο είναι: Στοιχεία επωνυμίας, έδρας και επικοινωνίας, στοιχεία καταστατικού, στοιχεία εκλογικής διαδικασίας και οργάνων διοίκησης (αριθμός μελών με δικαίωμα ψήφου, αριθμός μελών που ψήφισαν στις πιο πρόσφατες αρχαιρεσίες, σειρά εκλεγμένων μελών, σύνθεση οργάνων διοίκησης της συνδικαλιστικής οργάνωσης), οικονομικές καταστάσεις και μεγέθη, πράξη διάλυσης, στοιχεία δικαστικών αποφάσεων.
Οι υπηρεσίες του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων μπορούν να έχουν πρόσβαση στο περιεχόμενο του Μητρώου, προκειμένου να εκπληρώσουν υποχρεώσεις που απορρέουν από τη νομοθεσία, όπως, για παράδειγμα, κατά τη διαδικασία διαπίστωσης ότι συλλογική ρύθμιση εργασίας δεσμεύει ήδη εργοδότες που απασχολούν ποσοστό μεγαλύτερο του 50% των εργαζομένων του κλάδου ή του επαγγέλματος. Σε κάθε περίπτωση, εφαρμόζεται η νομοθεσία για την προστασία των προσωπικών δεδομένων.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
