Τα τελευταία έτη διακρίνονται από υψηλή αβεβαιότητα όσον αφορά τις γεωπολιτικές εξελίξεις. Πόλεμοι στην Ουκρανία και την Μέση Ανατολή, πολιτική αστάθεια και αλλαγές κυβερνήσεων σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, με αισθητή άνοδο των άκρων, μετεκλογικό σκηνικό με στοιχεία πλήρους ανατροπής στις ΗΠΑ κλπ. Όλα αυτά μας φέρνουν αντιμέτωπους με μία νέα πραγματικότητα.
Αναμφισβήτητα, η ανάληψη της ηγεσίας των ΗΠΑ από τον Πρόεδρο Τραμπ αποτελεί την (μέχρι σήμερα) κορύφωση όλων αυτών των εξελίξεων. Αν και ακόμα διίστανται οι αναλύσεις για το πόσο απρόβλεπτη -ή όχι- θα είναι η νέα αμερικάνικη προεδρία, είναι βέβαιο ότι δεν πρόκειται να αφήσει κανέναν ανεπηρέαστο, ειδικά στον τομέα της ενέργειας που δείχνει ως μία από τις βασικές της προτεραιότητες. Οι θέσεις για τις ΑΠΕ και ειδικότερα τις ανεμογεννήτριες, της νέας ηγεσίας στις ΗΠΑ είναι αρκετά ξεκάθαρες και δείχνουν να πηγάζουν από την αμφισβήτηση της κλιματικής αλλαγής και του ρόλου του ανθρώπου σε αυτή. Αν προστεθεί σε αυτά και η διελκυστίνδα δασμών, όλα δείχνουν ότι (τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα), η αιολική ενέργεια στις ΗΠΑ, κυρίως η θαλάσσια, θα περάσει μία εξαιρετικά δύσκολη περίοδο και θα υπάρξουν σημαντικές καθυστερήσεις στην υλοποίηση νέων επενδύσεων. Μοιραία θα έρθει η στιγμή που οι ΗΠΑ θα επιταχύνουν στις πράσινες τεχνολογίες, αλλά ο χαμένος χρόνος θα τις έχει αφήσει πίσω σε παγκόσμιο επίπεδο.
Από την άλλη πλευρά, η Κίνα και γενικότερα η Ανατολή, συνεχίζουν αθόρυβα αλλά με εκπληκτικούς ρυθμούς την ανάπτυξη της πράσινης βιομηχανίας τους και τείνουν να κυριαρχήσουν απόλυτα σε τομείς όπως τα φωτοβολταικά και οι μπαταρίες. Οι ετήσιες εγχώριες εγκαταστάσεις τους σε νέες ΑΠΕ αυξάνονται κάθε χρόνο ραγδαία δείχνοντας μία ξεκάθαρη στόχευση. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα, επικεντρώνονται στις ανεμογεννήτριες, ανακοινώνοντας μεγέθη ανεμογεννητριών και αιολικών εγκαταστάσεων που εντυπωσιάζουν, απειλώντας πλέον ευθέως την μέχρι πρόσφατα κυρίαρχη Ευρωπαϊκή βιομηχανία.
Ποια η θέση της Ευρώπης σε αυτό το νέο σκηνικό;
Καταρχάς οφείλει να αφυπνιστεί και να ανασυγκροτηθεί. Το έλλειμα οράματος, η ανάπτυξη μιας αρτηριοσκληρωτικής γραφειοκρατίας, η υπερρύθμιση σχεδόν όλων των τομέων της οικονομίας, ο υπερβολικός περιορισμός της ελευθερίας της αγοράς και η δυσκίνητη αρχιτεκτονική αποφάσεων, απειλούν κόπους και προσπάθειες δεκαετιών. Η Ευρώπη μοιάζει να απομακρύνεται από τις ευρωπαϊκές αξίες. Παρ΄ όλα αυτά παραμένει όαση ελευθερίας, δημοκρατίας, κοινωνικής συνοχής, ευημερίας και ποιότητας ζωής. Η διαφύλαξη αυτών των επιτευγμάτων προϋποθέτει επιμονή και πίστη στις ευρωπαϊκές αξίες. Όμως οι εθνικές πολιτικές ηγεσίες αποφεύγουν να τις υπερασπιστούν και συνήθως δακτυλοδεικτούν την Ευρωπαϊκή Ένωση για κάθε δήθεν κακό, αποφεύγοντας μυωπικά να αναλάβουν την ευθύνη και την «ιδιοκτησία» κρίσιμων -αλλά μικροπολιτικά δύσκολων- αποφάσεων. Απέναντι σε αυτή τη μυωπική συμπεριφορά, χρειαζόμαστε περισσότερη Ευρώπη, και όχι εγκατάλειψή της.
Ειδικά στον ενεργειακό τομέα, οφείλουμε να το διακηρύξουμε πιο έντονα από ποτέ: ελλείψει άλλων εγχώριων ενεργειακών πόρων, οι ανανεώσιμες, αποτελούν μονόδρομο για την Ευρώπη. Η περαιτέρω ανάπτυξή τους αποτελεί θέμα ασφάλειας, ανεξαρτησίας και, τελικά, διατήρησης του τρόπου ζωής μας σε δημοκρατικό περιβάλλον.
Στα Ευρωπαϊκά φόρουμ, συζητείται όλο και πιο ανοιχτά ότι, αν δεν πετύχουμε στις ΑΠΕ, η μόνη εναπομένουσα εναλλακτική θα είναι η πυρηνική ενέργεια. Αυτή όμως είναι πολύ ακριβή για τον καταναλωτή και με μεγάλες αβεβαιότητες. Οι SMR (small modular nuclear reactors) μπορεί να ακούγονται όλο και πιο πολύ, αλλά είναι ακόμα ανώριμες τεχνολογίες σε στάδιο έρευνας και ανάπτυξης. Πέραν αυτών, δεν μπορεί να φανταστεί κανείς πώς θα γίνουν αποδεκτές οι πυρηνικές εγκαταστάσεις από κοινωνίες που αρέσκονται να δαιμονοποιούν ακόμα και τις πιο φιλικές προς το περιβάλλον τεχνολογίες όπως είναι οι ανεμογεννήτριες.
Ανεξαρτήτως λοιπόν τι κάνει ο υπόλοιπος κόσμος, δεν πρέπει να χαθεί άλλος πολύτιμος χρόνος στην Ευρώπη -και την χώρα μας- για την αιολική ενέργεια. Η έκθεση Ντράγκι περιέχει πολλές χρήσιμες διαπιστώσεις και προτάσεις που οφείλουμε να μετασχηματίσουμε σε συγκεκριμένες πολιτικές. Κάθε κρίση, μετά το πέρασμά της, αφήνει νικητές και ηττημένους. Αν τώρα, εδώ που έχουμε φτάσει, διστάσουμε και υπαναχωρήσουμε, θα έχει χαθεί για ακόμα μία φορά μία μεγάλη ευκαιρία και θα επιτρέψουμε στην Ανατολή να είναι μόνη κυρίαρχη στο βάθρο του νικητή.
Ο Παναγιώτης Παπασταματίου είναι Γενικός Διευθυντής της ΕΛΕΤΑΕΝ
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
