Προσηλωμένη στην ενεργή στήριξη των τουριστικών επιχειρήσεων, τόσο σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση όσο και στον συμβουλευτικό της ρόλο, είναι η Alpha Bank, που τα τελευταία 4 χρόνια έχει διοχετεύσει πόρους ύψους € 2,2 δισ. στον ελληνικό τουριστικό τομέα.
«Ο τουρισμός θεωρείται ως μία οριζόντια οικονομική δραστηριότητα, με καθοριστική επίδραση στους λοιπούς κλάδους της τοπικής οικονομίας και έτσι πρέπει να αντιμετωπίζεται και από το τραπεζικό σύστημα», τονίζει ο Μιχάλης Σπυρόπουλος, επικεφαλής της Διεύθυνσης Χρηματοδοτήσεων Τουριστικών και Νησιωτικών Επιχειρήσεων της Alpha Bank που έχει την ευθύνη της διαχείρισης μεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων με έδρα σε νησί.
O κ. Σπυρόπουλος μιλάει στην «Η» για την αλληλεπίδραση του τουρισμού με τους υπόλοιπους κλάδους των τοπικών κοινωνιών, τη βαρύνουσα σημασία που έχουν τα κριτήρια ΕSG και διεθνείς τάσεις, αλλά και για τις προοπτικές του ελληνικού τουρισμού που διαγράφονται θετικές.
Σε μια γεωγραφική περιοχή, π.χ. σε ένα νησί, ο τουρισμός αφορά το 80% του τοπικού ΑΕΠ -σχεδόν το σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας, από τον πρωτογενή τομέα και τον επισιτισμό, μέχρι το λιανεμπόριο και τις υπηρεσίες ομορφιάς, όλα εξαρτώνται από τον τουρισμό. Τελικά, πώς ορίζεται ο τουριστικός κλάδος για τις τράπεζες; Είναι μόνο τα καταλύματα;
Παρότι στον ορισμό του τουριστικού κλάδου τυπικά εντάσσονται τα πάσης φύσεως τουριστικά καταλύματα -δηλαδή τα τουριστικά γραφεία, οι tour operators, οι εταιρείες μεταφοράς τουριστών και οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο hotel management κ.ά.- η συσχέτισή του με την πλειοψηφία των οικονομικών δραστηριοτήτων είναι τόσο σημαντική, που δεν μπορεί ως κλάδος να αντιμετωπιστεί ανεξάρτητα.
Ειδικά στα νησιά-βασικούς προορισμούς (Κρήτη, Κυκλάδες, Ρόδος, Κέρκυρα κ.λπ.) αποτελεί τον πυρήνα της οικονομικής δραστηριότητας, γύρω από τον οποίο κινούνται οι λοιπές οικονομικές δραστηριότητες, με σημαντική συσχέτιση μεταξύ τους η οποία αυξάνεται διαρκώς δεδομένης της σημαντικής ανάπτυξης του κλάδου τα τελευταία έτη. Πολλές από αυτές τις αλληλεπιδράσεις είναι εύκολα αντιληπτές (εστίαση, διασκέδαση, εμπορικά καταστήματα τουριστικών περιοχών, προμηθευτές ξενοδοχείων, μεταφορές, επιχειρήσεις του κλάδου της οικοδομής στο πλαίσιο υλοποιούμενων επεκτάσεων/ανακαινίσεων, κ.ά.), ενώ υπάρχουν και πιο δυσδιάκριτες (π.χ., υπηρεσίες υγείας στους τουριστικούς προορισμούς). Για αυτόν τον λόγο, λοιπόν, ο τουρισμός θεωρείται ως μία οριζόντια οικονομική δραστηριότητα, με καθοριστική επίδραση στους λοιπούς κλάδους της τοπικής οικονομίας και έτσι πρέπει να αντιμετωπίζεται και από το τραπεζικό σύστημα.
Σε αυτό το πλαίσιο, και με σκοπό την πληρέστερη δυνατή παρακολούθηση και εξυπηρέτηση των Πελατών μας, η Διεύθυνση Χρηματοδοτήσεων Τουριστικών και Νησιωτικών Επιχειρήσεων της Alpha Bank, έχει την ευθύνη της διαχείρισης μεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων με έδρα σε νησί (ανεξαρτήτου κλάδου δραστηριοποίησης), διατηρώντας τη δυνατότητα να αποτυπώνουμε αυτές τις αλληλεπιδράσεις. Έτσι, αναγνωρίζουμε και καλύπτουμε τις ανάγκες χρηματοδότησης που προκύπτουν στο σύνολο των κλάδων της νησιώτικης οικονομίας.
Ο τουρισμός έχει καθοριστική επίδραση στους λοιπούς κλάδους της τοπικής οικονομίας και έτσι πρέπει να αντιμετωπίζεται και από το τραπεζικό σύστημα
Ο τουρισμός αποτελεί βασικό αναπτυξιακό πυλώνα της ελληνικής οικονομίας. Ωστόσο, κινείται με διαφορετικές ταχύτητες, και υπάρχει μια σύγχυση σε ό,τι αφορά το μοντέλο που θέλει ή θα έπρεπε να ακολουθήσει. Ο τραπεζικός κλάδος μπορεί να διαδραματίσει κάποιο ρόλο πέραν του παραδοσιακού, αυτού της χρηματοδότησης;
Διατηρώντας παραδοσιακά στενή σχέση με τους πελάτες μας, μοιραζόμαστε τους προβληματισμούς τους, ανταλλάζουμε απόψεις και συμμετέχουμε ενεργά στη διαμόρφωση ενός ευνοϊκού και σταθερού περιβάλλοντος για τη μελλοντική απόδοση των επενδύσεών τους.
Με την πραγματοποίηση πολλών επισκέψεων σε όλους τους προορισμούς, έχουμε τη δυνατότητα να παρακολουθούμε την εξέλιξη των τουριστικών επενδύσεων σε όλα τα στάδιά τους. Ενδεικτικά να σας αναφέρω, ότι μόνο τον Μάιο και Ιούνιο του 2022, στελέχη της Alpha Bank επισκέφθηκαν τουριστικές επιχειρήσεις σε περισσότερους από 20 προορισμούς στην Ελλάδα, με σκοπό να ακούσουν από κοντά τις ανάγκες των Πελατών μας. Η στενή συνεργασία και αλληλεπίδραση των στελεχών της Τράπεζας με τους Πελάτες της, αποτελεί βασικό Πυλώνα της στρατηγικής μας.
Μέσα από αυτή τη διαδικασία έχει προκύψει ότι είναι κοινή πεποίθηση Πελατών και Τράπεζας, πως βασική στόχευση πρέπει να είναι η σταδιακή προσέλκυση πελατών υψηλότερου εισοδήματος, όσο και η διατήρηση του υφιστάμενου πελατολογίου. Για να επιτευχθεί αυτό, είναι μονόδρομος η διαρκής βελτίωση του επίπεδου των παρεχόμενων υπηρεσιών μέσω της αναβάθμισης, τόσο των κτιριακών εγκαταστάσεων – με έμφαση στο περιβαλλοντικό αποτύπωμά τους – όσο και του επιπέδου εξυπηρέτησης των τουριστών (πλήρης αξιοποίηση νέων τεχνολογιών). Σκοπός είναι, σε συνδυασμό με την εκμετάλλευση των λοιπών σημαντικών πλεονεκτημάτων των ελληνικών τουριστικών προορισμών (γαστρονομία, περιβάλλον – εκδρομές, κ.λπ.), η παροχή κάθε χρόνο διαφορετικών και αναβαθμισμένων εμπειριών στους πελάτες.
Με την πραγματοποίηση πολλών επισκέψεων σε όλους τους προορισμούς, έχουμε τη δυνατότητα να παρακολουθούμε την εξέλιξη των τουριστικών επενδύσεων σε όλα τα στάδιά τους
Η πλειοψηφία δε, τόσο των υφιστάμενων, όσο και της νέας γενιάς επιχειρηματιών που δραστηριοποιούνται στον χώρο, διακρίνονται για την προσήλωσή τους στη συγκεκριμένη στρατηγική, δημιουργώντας νέες μονάδες υψηλής αισθητικής και λειτουργικότητας (ή επανατοποθετώντας υφιστάμενες μονάδες), αξιοποιώντας πλήρως τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας. Οργανώνουν δε, τις επιχειρήσεις τους, με σύγχρονα πρότυπα διοίκησης, αξιοποιώντας το σύνολο των εργαλείων που τους παρέχουν οι νέες τεχνολογίες, τόσο στο σκέλος των πωλήσεων, όσο και του ελέγχου του κόστους.
Αξίζει να σημειωθεί, βέβαια, ότι καθοριστικής σημασίας σε αυτή τη διαδικασία εκσυγχρονισμού, είναι η συμβολή της Πολιτείας, μέσω της υλοποίησης των έργων υποδομής και της μείωσης των γραφειοκρατικών διαδικασιών, προκειμένου να αναβαθμιστούν περαιτέρω οι μακροπρόθεσμες προοπτικές του κλάδου. Τέλος, τόσο οι επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στον τουρισμό, όσο και η Πολιτεία, πρέπει να ενεργήσουν άμεσα και από κοινού για το μείζον πρόβλημα της έλλειψης εργατικού δυναμικού, που είναι εμφανές σε όλους τους προορισμούς και αποτελεί ίσως τον μεγαλύτερο κίνδυνο για το άμεσο μέλλον.
Η αναγκαιότητα, λοιπόν, για διαρκείς επενδύσεις, οι οποίες θα εξασφαλίσουν την ανταγωνιστικότητα των τουριστικών επιχειρήσεων, σε συνδυασμό με το παράθυρο ευκαιρίας που δημιουργείται από την ύπαρξη, στην παρούσα συγκυρία, μεγάλου αριθμού χρηματοδοτικών εργαλείων (Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, Αναπτυξιακός Νόμος, ΕΣΠΑ, κ.λπ.), έχουν διευρύνει σημαντικά τον ρόλο των τραπεζών. Παρέχουμε πλέον συμβουλευτικές υπηρεσίες, συζητώντας και δίνοντας πληροφόρηση και τεχνογνωσία σε όλα τα στάδια του σχεδιασμού των επενδύσεων και καταλήγουμε μαζί με τους Πελάτες μας στην εύρεση της κατάλληλης, κατά περίπτωση, χρηματοδοτικής λύσης.
Διεθνώς υπάρχουν νέα trends για τον τουρισμό, όπως η βιωσιμότητα, η στροφή των ταξιδιωτών σε προορισμούς με ήπια τουριστική ανάπτυξη, η μεγαλύτερη σύνδεση, σε επίπεδο εμπειριών των ταξιδιωτών με τις τοπικές κοινωνίες, κ.λπ. Επίσης, θα ήθελα να σας ρωτήσω κατά πόσο πιστεύετε ότι οι επιχειρήσεις και οι επενδυτές ακολουθούν αυτά τα trends και κατά πόσο τα κριτήρια ΕSG επηρεάζουν τις αποφάσεις σας για χρηματοδότηση. Πόσο επηρεάζουν τις αποφάσεις σας ζητήματα όπως ο κορεσμός ενός προορισμού ή το πόσο αναπτυγμένες ή μη είναι οι υποδομές του, π.χ. το οδικό δίκτυο, η προσβασιμότητα, οι μονάδες υγείας κ.λπ.;
Στις επαφές που έχουμε με υφιστάμενους ή νέους επενδυτές, διαπιστώνουμε ότι τα εν λόγω στοιχεία (βιωσιμότητα, κριτήρια ESG) παίζουν ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, τόσο σε ό,τι αφορά στον προορισμό όπου θα πραγματοποιηθεί μία νέα επένδυση, όσο και στον τρόπο υλοποίησής της. Η διαδικασία επιταχύνεται, μάλιστα, από την αυξανόμενη ευαισθητοποίηση των ταξιδιωτών, αλλά και των tour operators, για περιβαλλοντικά θέματα και, αντίστοιχα, για τον τρόπο αντιμετώπισης των θεμάτων αυτών από τις επιχειρήσεις του κλάδου.
Να σημειώσω εδώ ότι κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων για τη χρηματοδότηση μιας επένδυσης, λαμβάνονται υπόψη και αξιολογούνται πολλοί επιμέρους παράγοντες, πέρα από τα οικονομικά μεγέθη. Συγκεκριμένα, η εκτίμηση των κριτηρίων ESG αποτελεί αναπόσπαστο και θεσμοθετημένο, πλέον, τμήμα της εγκριτικής διαδικασίας, και διέπεται από αυστηρά κριτήρια και ελέγχους ως προς την τήρηση των οδηγιών που έχουν θεσπιστεί, τόσο σε εθνικό, όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Σταδιακά, δε, θεσμοθετούνται ωφέλειες (π.χ. σε επίπεδο κόστους χρηματοδότησης), για τις επενδύσεις που καλύπτουν συγκεκριμένα κριτήρια ESG, γεγονός που αποτελεί ένα ακόμα κίνητρο για την ταχύτερη εφαρμογή τους.
Τα ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεία κάθε προορισμού, όπως η δυνατότητα προσέλκυσης διεθνών πτήσεων, η εύκολη διασύνδεση με άλλους προορισμούς και οι προσφερόμενες ταξιδιωτικές εμπειρίες (π.χ., τουριστικά αξιοθέατα, δράσεις στη φύση, γευσιγνωσία, κ.λπ.), λαμβάνονται πολύ σοβαρά υπόψη στην αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων που λαμβάνουμε και αξιολογούνται συγκριτικά, καθώς αποτελούν βασικό στοιχείο προσδιορισμού της βιωσιμότητας ή μη, ενός επενδυτικού σχεδίου.
Παράλληλα, παρακολουθούμε με μεγάλη προσοχή τις νέες τάσεις στον τουρισμό, αφού η αγορά μετασχηματίζεται συνεχώς και, σε αυτή την κατεύθυνση, έχουμε ήδη προχωρήσει σε χρηματοδοτήσεις στον κλάδο των πρωτοποριακών “City Hotels” (ο οποίος γνωρίζει σημαντική ανάπτυξη στο εξωτερικό), που στοχεύει στη συνεχώς αναπτυσσόμενη αγορά της γενιάς των millennials (ή Generation Y) καθώς και στους working nomads. Συνεχώς εξελισσόμενο είναι και το κομμάτι του ιατρικού τουρισμού και των εξειδικευμένων υπηρεσιών υγείας (αναζωογόνηση, αποκατάσταση, κ.λπ.), το οποίο έχει τεράστια απήχηση στο εξωτερικό.
Παρακολουθούμε με μεγάλη προσοχή τις νέες τάσεις στον τουρισμό, αφού η αγορά μετασχηματίζεται συνεχώς και, σε αυτή την κατεύθυνση, έχουμε ήδη προχωρήσει σε χρηματοδοτήσεις στον κλάδο των πρωτοποριακών «City Hotels»
Σε γενικές γραμμές, η διαφοροποίηση του παρεχόμενου προϊόντος (από πλευράς τοποθεσίας ή και υπηρεσιών) αποτελεί, σταδιακά, το ζητούμενο από πλευράς επενδυτών, καθώς αυξάνει σημαντικά το τμήμα της αγοράς που στοχεύουν, αναδεικνύοντας και τα πλεονεκτήματα της χώρας μας ως προορισμού.
Συνήθως επικοινωνούνται οι χρηματοδοτήσεις μεγάλων επενδυτικών projects του τουρισμού και δίνεται η εντύπωση ότι οι τράπεζες έχουν στραμμένη την προσοχή τους μόνο σ’ αυτά. Ποια είναι η πραγματική εικόνα και ποια είναι τα κριτήρια χρηματοδότησης της τραπεζικής αγοράς και ειδικότερα της Alpha Bank; Πώς διαμορφώνεται το «τουριστικό χαρτοφυλάκιο» της τράπεζας;
Είναι λογικό το ενδιαφέρον να εστιάζεται στις χρηματοδοτήσεις μεγάλων και επώνυμων projects. Η πραγματικότητα, όμως, είναι αρκετά διαφορετική και θα ήθελα συνοπτικά να αναφερθώ στο πώς η Τράπεζά μας προσεγγίζει τον τουριστικό κλάδο.
Αναγνωρίζοντας τη βαρύτητα του τουριστικού κλάδου στην Ελληνική Οικονομία, καθώς και τις σημαντικές προοπτικές αυτού, η Alpha Bank έχει συστήσει από το 2017 τη Διεύθυνση Χρηματοδοτήσεων Τουριστικών και Νησιωτικών Επιχειρήσεων. Είμαστε η μοναδική Τράπεζα που έχει συγκεντρώσει όλα τα αρμόδια τμήματα κάτω από μια Διεύθυνση που δεν εστιάζει αποκλειστικά και μόνο στις τουριστικές επιχειρήσεις, αλλά υπό την ευθύνη της έχει και τη διαχείριση του συνόλου των μεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων που έχουν έδρα σε νησί, ανεξαρτήτου κλάδου δραστηριότητας. Επικεντρωνόμαστε, συνεπώς, στο ευρύτερο οικοσύστημα της νησιωτικής οικονομίας. Αυτό αποτελεί ένα συγκριτικό πλεονέκτημα, καθώς μάς επιτρέπει να έχουμε μια λεπτομερή εικόνα για τον κλάδο του τουρισμού και τις αλληλεπιδράσεις του, τόσο σε εθνικό επίπεδο, αλλά και ειδικότερα, στο «πεδίο», δηλαδή στα νησιά και στους επιμέρους προορισμούς που «χτυπάει η καρδιά» του.
Η δομή αυτή έχει βελτιώσει σημαντικά την τεχνογνωσία και την πληροφόρηση της Τράπεζας και των στελεχών της Διεύθυνσης, και, σε συνδυασμό με τη διενέργεια διαρκών εκπαιδεύσεων / επιμορφώσεων, όλα τα ανωτέρω ενισχύουν το επίπεδο και την ταχύτητα των υπηρεσιών που παρέχουμε στους Πελάτες μας.
Αποτέλεσμα των παραπάνω ήταν να αναπτυχθεί περαιτέρω το ήδη ισχυρό αποτύπωμα της Alpha Bank στον τουριστικό κλάδο, πραγματοποιώντας σημαντικού ύψους εκταμιεύσεις, τόσο στο πλαίσιο χρηματοδότησης νέων επενδύσεων, όσο και στην έγκαιρη και αποτελεσματική στήριξη των πελατών μας και της αγοράς εν γένει, όποτε αυτό κρίθηκε απαραίτητο (όπως κατά την περίοδο της πανδημίας). Αξίζει να σημειωθεί ότι τα τελευταία 4 χρόνια η τράπεζα έχει διοχετεύσει πόρους ύψους € 2,2 δισ. στον ελληνικό τουριστικό τομέα.
Τα κριτήρια χρηματοδότησης παραμένουν, στην ουσία, τα ίδια, ως προς τη φιλοσοφία τους. Βασικό στοιχείο είναι η εμπειρία και η γνώση του χώρου, καθώς και η ύπαρξη οράματος-σχεδίου από πλευράς επιχειρηματιών. Σε αυτό το πλαίσιο, εξετάζεται η βιωσιμότητα των επενδύσεων, μέσω αξιολόγησης ποσοτικών και ποιοτικών στοιχείων ακόμα και σε αρνητικές οικονομικές συνθήκες, η υφιστάμενη οικονομική κατάσταση των εταιρειών και των εμπλεκόμενων επενδυτών, το ύψος της ίδιας συμμετοχής και, τέλος, οι παρεχόμενες εξασφαλίσεις. Επιπρόσθετα, αξιοποιούνται τα νέα επενδυτικά χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος, το Ταμείο Ανάκαμψης, το Καθεστώς Στρατηγικών Επενδύσεων και άλλα, τα οποία, όπως αντιλαμβάνεστε, δρουν προς όφελος του δανειζόμενου, παρέχοντάς του ευνοϊκούς όρους χρηματοδότησης.
Τα τελευταία 4 χρόνια η Alpha Bank έχει διοχετεύσει πόρους ύψους 2,2 δισ. ευρώ στον ελληνικό τουριστικό τομέα
Πολύ συχνά οι τράπεζες κατηγορούνται ότι αποκλείουν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις από τη χρηματοδότηση. Οι τράπεζες, από την πλευρά τους, υποστηρίζουν ότι οι ΜμΕ, σε ένα μεγάλο ποσοστό δεν είναι φερέγγυες. Αυτό ισχύει και για τον τουριστικό κλάδο; Ποια είναι η εικόνα και τα χαρακτηριστικά των ΜμΕ του τουρισμού μετά και τα δύο χρόνια πανδημίας; Ποιες είναι οι προοπτικές:
Κατά τα τελευταία έτη, η πράξη έχει αποδείξει ότι υπήρξε σημαντική πιστωτική επέκταση στο σύνολο των επιχειρηματικών δανείων, βασικός κορμός των οποίων είναι οι χρηματοδοτήσεις προς ΜμΕ. Ειδικά την τελευταία διετία της πανδημίας, χρησιμοποιώντας τόσο τα εγγυοδοτικά προγράμματα της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, όσο και ίδιους πόρους της Alpha Bank, πραγματοποιήθηκαν σημαντικού ύψους χρηματοδοτήσεις σε όλο το φάσμα της πελατείας και ειδικά προς στις ΜμΕ.
Σε κάθε περίπτωση, έχει γίνει πλέον κατανοητό από τους επιχειρηματίες-ιδιοκτήτες μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων ότι είναι πολύ σημαντικό οι εταιρείες να οργανώνονται και να λειτουργούν με βάση συγκεκριμένα σύγχρονα πρότυπα, παρέχοντας στο τραπεζικό σύστημα αξιόπιστα οικονομικά και λοιπά στοιχεία (business plans, κ.ά.), ώστε να εξασφαλίζεται η ορθή αξιολόγηση των επιχειρήσεων και των υποβληθέντων επενδυτικών σχεδίων.
Η πανδημία, παρά τα σημαντικά προβλήματα που δημιούργησε, απέδειξε ότι ο τουριστικός τομέας της χώρας έχει ισχυρή δυναμική και ότι το brand «Ελλάδα» είναι εδραιωμένο στην παγκόσμια τουριστική αγορά, με ιδιαίτερα σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης. Τόσο το 2020, όσο και το 2021, οι τελικές επιδόσεις του τουριστικού κλάδου ξεπέρασαν αισθητά τις αρχικές προβλέψεις φορέων της αγοράς, ενώ η έγκαιρη και δυναμική στήριξη του κλάδου από το τραπεζικό σύστημα και την Πολιτεία, ειδικά στα αρχικά στάδια της πανδημίας, όταν και δεν υπήρχε ορατότητα για την πορεία του κλάδου, υπήρξε καθοριστικής σημασίας.
Εχει γίνει πλέον κατανοητό από τους επιχειρηματίες-ιδιοκτήτες μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων ότι είναι πολύ σημαντικό οι εταιρείες να οργανώνονται και να λειτουργούν με βάση συγκεκριμένα σύγχρονα πρότυπα
Το μεγαλύτερο μέρος των επιχειρήσεων διανύουν ένα πολύ ελπιδοφόρο 2022, συνέχεια του ισχυρού β’ εξαμήνου του 2021, με τις προσδοκώμενες επιδόσεις (κυρίως σε επίπεδο κύκλου εργασιών), να αναμένονται, κατά περίπτωση, να ξεπεράσουν σημαντικά αυτές του 2019. Εκτός της σημαντικής αύξησης των αφίξεων/διανυκτερεύσεων, σε πολλές περιπτώσεις, οι επιχειρήσεις έχουν καταφέρει να αυξήσουν και τις τιμές (κυρίως εκεί που δεν υπάρχουν δεσμεύσεις από συμβόλαια προηγούμενων ετών), αναμένοντας με αυτόν τον τρόπο να απορροφηθεί σημαντικό μέρος του αυξημένου λειτουργικού κόστους, που έχει προκύψει εξαιτίας της ενεργειακής και γεωπολιτικής κρίσης. Οι αρχικές ενδείξεις για την επόμενη τουριστική περίοδο παραμένουν θετικές, καθώς η αγορά αποδέχεται την ουσιώδη αύξηση στις τιμές συμβολαίων, ενώ ήδη σημαντικοί tour operators έχουν «ανοίξει» τις κρατήσεις και για το 2023.
Πιστεύω, λοιπόν, ότι οι προοπτικές που ανοίγονται για τον τουριστικό κλάδο είναι ιδιαίτερα θετικές και βρισκόμαστε στη σωστή κατεύθυνση – θεωρώντας ότι μεσοπρόθεσμα θα αντιμετωπιστούν επιτυχώς οι πληθωριστικές πιέσεις στα στοιχεία του κόστους λειτουργίας, καθώς και το θέμα της έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού. Δέσμευσή μας, ως Alpha Bank, είναι να συνεχίσουμε να στηρίζουμε ενεργά τις τουριστικές επιχειρήσεις της χώρας μας, τόσο σε ό,τι αφορά στη χρηματοδότησή τους, όσο και στο συμβουλευτικό κομμάτι για την πλήρη αξιοποίηση των αναπτυξιακών τους προοπτικών.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
