Ένα παράθυρο αποκλιμάκωσης άνοιξαν Ηνωμένες Πολιτείες και Κίνα, ανακοινώνοντας 90ήμερη μείωση δασμών, με στόχο την αναθέρμανση των διαπραγματεύσεων και τη σταθεροποίηση των αγορών. Ωστόσο, η εξέλιξη αυτή μοιάζει περισσότερο με τακτική υποχώρηση της Ουάσινγκτον παρά με εμπορική «νίκη» του Ντόναλντ Τραμπ.
«Θα μιλήσω με τον πρόεδρο Σι, ίσως στο τέλος της εβδομάδας», ανέφερε ο Τραμπ από τον Λευκό Οίκο.
Τρίμηνη εκεχειρία με μείωση δασμών
Η νέα συμφωνία προέκυψε ύστερα από συνομιλίες στην Ελβετία μεταξύ του Υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, και του Εμπορικού Αντιπροσώπου Τζέιμι Γκριρ, με κινεζική αντιπροσωπεία. Βάσει της συμφωνίας, οι δασμοί ύψους 145% που είχαν επιβληθεί από τις ΗΠΑ στη πλειονότητα των κινεζικών προϊόντων μειώνονται στο 30% — μεταξύ αυτών και οι δασμοί που αφορούν ουσίες όπως η φαιντανύλη, με εφαρμογή έως τις 14 Μαΐου. Από την πλευρά της, η Κίνα θα μειώσει τους δικούς της δασμούς από 125% σε 10%.
Η τρίμηνη περίοδος χαμηλότερων δασμών προσφέρει ένα παράθυρο ευκαιρίας για την επίτευξη μιας ευρύτερης εμπορικής συμφωνίας. Οι μειώσεις δεν θα ισχύουν για τους γενικούς τομεακούς δασμούς που επιβάλλονται σε όλους τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, ούτε για εκείνους που τέθηκαν σε ισχύ κατά την πρώτη θητεία Τραμπ.
Ο Αμερικανός Πρόεδρος υποστήριξε επίσης πως η Κίνα συμφώνησε να «αναστείλει και να καταργήσει όλα τα μη νομισματικά εμπόδια».
«Συμφώνησαν να ανοίξουν πλήρως την κινεζική αγορά. Πιστεύω ότι αυτό θα είναι εξαιρετικό για την Κίνα, εξαιρετικό για εμάς, και σημαντικό για την ειρήνη και την ενότητα», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Ο Τραμπ προειδοποίησε ωστόσο ότι οι δασμοί θα μπορούσαν να αυξηθούν πέραν του 30% εάν οι συνομιλίες τις επόμενες 90 ημέρες δεν καταλήξουν σε συμφωνία, αν και ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται να επανέλθουν στα προηγούμενα επίπεδα του 145%.
«Όχι θρίαμβος – υποχώρηση»
Ο Λευκός Οίκος επιχείρησε να παρουσιάσει τη συμφωνία ως επιτυχία, κάνοντας λόγο για «πλήρες άνοιγμα της Κίνας» και «μακροπρόθεσμη, αμοιβαία επωφελή σχέση». Όμως, η Heather Stewart του Guardian εκτιμά ότι πρόκειται για «Ημέρα Παράδοσης», τονίζοντας πως οι αγορές έχουν αντιληφθεί τη συμφωνία περισσότερο ως υποχώρηση, παρά ως διπλωματικό θρίαμβο.
Όπως και στην περίπτωση της πρόσφατης συμφωνίας με το Ηνωμένο Βασίλειο, οι όροι δεν επαναφέρουν το εμπόριο στο καθεστώς που ίσχυε προ Τραμπ. Αντίθετα, η μερική άρση των δασμών δεν αγγίζει βασικά ζητήματα που η Ουάσινγκτον είχε επανειλημμένα θέσει, όπως η τεχνητή υποτίμηση του γουάν από την Κίνα.
Ο Τραμπ μεταξύ πολιτικής πίεσης και αγορών
Η υποχώρηση της αμερικανικής κυβέρνησης φαίνεται να υπαγορεύτηκε τόσο από τους κραδασμούς στις χρηματαγορές όσο και από τις προειδοποιήσεις μεγάλων επιχειρήσεων λιανικής για σοβαρές ελλείψεις σε βασικά καταναλωτικά αγαθά. Ο ίδιος ο Τραμπ υποβάθμισε τις ανησυχίες με δηλώσεις όπως «τα παιδιά μπορούν να είναι χαρούμενα με δύο κούκλες αντί για τριάντα», παραδεχόμενος ωστόσο ότι οι τιμές ίσως αυξηθούν.
Ο Guardian επισημαίνει ότι ακόμη και ένας τόσο επιθετικός Πρόεδρος δύσκολα θα μπορούσε να αντέξει το πολιτικό κόστος από ενδεχόμενες ελλείψεις τύπου Covid σε βασικά αγαθά στην αμερικανική αγορά. Η απόφαση για «στρατηγική οπισθοχώρηση», όπως φαίνεται, ήταν μονόδρομος.
Η αβεβαιότητα παραμένει
Παρά την προσωρινή αποκλιμάκωση, καμία πλευρά δεν έχει κλείσει οριστικά το μέτωπο. Η δήλωση του Λευκού Οίκου απέφυγε αναφορές σε πιο βαθιές διαφωνίες με το Πεκίνο, ενώ οι δασμοί παραμένουν υψηλοί. Η αβεβαιότητα που προκάλεσε η πολιτική των μονομερών δασμών συνεχίζει να σκιάζει το διεθνές εμπόριο.
Με πολλές χώρες ακόμη σε αναμονή για τις δικές τους διμερείς διαπραγματεύσεις —ιδίως μετά την αντίστοιχη 90ήμερη «παύση» για τους αμερικανικούς «ανταποδοτικούς» δασμούς που λήγει τον Ιούλιο—, οι αγορές συνεχίζουν να κινούνται νευρικά. Πολλές πολυεθνικές αναζητούν ήδη εναλλακτικά δίκτυα εφοδιασμού, αποφεύγοντας όπου μπορούν τις ΗΠΑ.
Μια σύγκρουση χωρίς τέλος
Παρά τις δηλώσεις περί «επανεκκίνησης των σχέσεων», η μεγάλη εικόνα αποτυπώνει δύο υπερδυνάμεις που απομακρύνονται σταθερά. Οι δασμοί ύψους 30% εξακολουθούν να επιβαρύνουν τις κινεζικές εξαγωγές, ενώ τα ουσιαστικά ζητήματα παραμένουν άλυτα.
Το προσωρινό πάγωμα δεν συνιστά λύση αλλά μια ανάπαυλα. Και μπορεί ο Τραμπ να απέφυγε προς το παρόν μια κρίση, όμως η εμπορική διένεξη ΗΠΑ–Κίνας συνεχίζεται, με τις διεθνείς αγορές να στέκουν με κομμένη την ανάσα.
Με πληροφορίες από Bloomberg, Guardian