Εκρήξεις σημειώθηκαν στο Τελ Αβίβ και την Ιερουσαλήμ το βράδυ της Παρασκευής, την ώρα που σειρήνες ακούγονταν σε ολόκληρο το Ισραήλ, μετά από εκτόξευση πυραύλων από το Ιράν, σύμφωνα με ανακοίνωση του εκπροσώπου του ισραηλινού στρατού. Το ιρανικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων IRNA ανέφερε ότι είχαν εκτοξευτεί εκατοντάδες βαλλιστικοί πύραυλοι, ως αντίποινα για τις ισχυρότερες επιθέσεις που έχει εξαπολύσει ποτέ το Ισραήλ κατά του Ιράν. Οι επιθέσεις αυτές στόχευσαν το τεράστιο υπόγειο πυρηνικό συγκρότημα της Νατάνζ και εξόντωσαν κορυφαίους στρατιωτικούς ηγέτες της Τεχεράνης.
Μέχρι στιγμής, δεν έχουν αναφερθεί επίσημα θάνατοι ή τραυματισμοί. Οι Ισραηλινοί ονόμασαν τη στρατιωτική επιχείρηση «Ανατέλλων Λέων», ενώ ο Ανώτατος Ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, κατηγόρησε το Ισραήλ ότι ξεκίνησε την επίθεση και προκάλεσε έναν νέο πόλεμο. Ο πρώην πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε πως δεν είναι αργά για το Ιράν να σταματήσει τον βομβαρδισμό που υφίσταται, αν συμφωνήσει σε ένα νέο πυρηνικό πρόγραμμα.
Νέες ισραηλινές επιθέσεις στην Τεχεράνη
Καθώς έπεφτε η νύχτα της Παρασκευής, ιρανικά μέσα μετέδιδαν ειδήσεις για εκρήξεις στα βόρεια και νότια περίχωρα της Τεχεράνης, αλλά και στην περιοχή του Φορντό, κοντά στην ιερή πόλη Κομ, όπου βρίσκεται δεύτερη σημαντική πυρηνική εγκατάσταση. Το συγκεκριμένο σημείο δεν είχε πληγεί κατά το πρώτο κύμα επιθέσεων. Οι αεράμυνα ενεργοποιήθηκε σε όλη την Τεχεράνη, ενώ εκρήξεις ακούγονταν στην Ισφαχάν, όπου το Ισραήλ επιβεβαίωσε ότι έπληξε ακόμα μία πυρηνική τοποθεσία.
Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, χαρακτήρισε την επιχείρηση αγώνα ενάντια σε υπαρξιακή απειλή από το Ιράν και παρέπεμψε στην αποτυχία της διεθνούς κοινότητας να σταματήσει το Ολοκαύτωμα κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Σε τηλεοπτικό του διάγγελμα ανέφερε: «Η επιχείρηση θα συνεχιστεί για όσο χρειαστεί μέχρι να εξαλειφθεί αυτή η απειλή. Οι επόμενες γενιές θα θυμούνται ότι η γενιά μας στάθηκε όρθια, ενήργησε εγκαίρως και εξασφάλισε το κοινό μας μέλλον».
«Ξέραμε τα πάντα»
Σε τηλεφωνική συνέντευξη στο Reuters, ο Τραμπ είπε πως δεν είναι σαφές αν το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν καταστράφηκε. Ανέφερε ότι οι προγραμματισμένες συνομιλίες μεταξύ ΗΠΑ και Τεχεράνης για την Κυριακή εξακολουθούν να βρίσκονται στην ατζέντα, αν και δεν είναι σίγουρος αν τελικά θα πραγματοποιηθούν. «Ξέραμε τα πάντα», είπε ο Τραμπ για τα σχέδια της ισραηλινής επίθεσης. «Προσπάθησα να γλιτώσω το Ιράν από εξευτελισμό και θάνατο. Ήθελα πολύ να υπάρξει συμφωνία. Μπορεί ακόμη να υπάρξει. Δεν είναι αργά».
Νωρίτερα, είχε γράψει στο Truth Social: «Το Ιράν πρέπει να κάνει συμφωνία, πριν χάσει τα πάντα». Ο ισραηλινός σύμβουλος εθνικής ασφάλειας, Τσάχι Χανέγκμπι, δήλωσε ότι η στρατιωτική δράση από μόνη της δεν θα καταστρέψει το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, αλλά θα μπορούσε να «δημιουργήσει τις συνθήκες για μια μακροπρόθεσμη συμφωνία, με επικεφαλής τις Ηνωμένες Πολιτείες».
Σύμφωνα με δύο πηγές από την περιοχή, τουλάχιστον είκοσι ανώτατοι Ιρανοί στρατηγοί σκοτώθηκαν, σε μια συντονισμένη επίθεση που θύμισε την τακτική που χρησιμοποίησε το Ισραήλ κατά της Χεζμπολάχ στον Λίβανο πέρυσι. Το Ιράν ανέφερε επίσης ότι έξι από τους κορυφαίους πυρηνικούς επιστήμονες της χώρας σκοτώθηκαν.
Μεταξύ των νεκρών ήταν ο Αρχηγός Γενικού Επιτελείου, στρατηγός Μοχαμάντ Μπαγκερί, καθώς και ο επικεφαλής των Φρουρών της Επανάστασης, Χοσεΐν Σαλαμί. Ο στρατηγός Μοχαμάντ Πακπούρ διορίστηκε άμεσα αντικαταστάτης και σε επιστολή του προς τον Ανώτατο Ηγέτη, που διαβάστηκε στην κρατική τηλεόραση, υποσχέθηκε εκδίκηση: «Οι πύλες της Κόλασης θα ανοίξουν για το παιδοκτόνο σιωνιστικό καθεστώς».
Φόβος και πανικός
Στους δρόμους της Τεχεράνης επικρατούσε φόβος και πανικός. Κάποιοι έτρεχαν να ανταλλάξουν χρήματα, άλλοι προσπαθούσαν να φύγουν από τη χώρα. «Οι άνθρωποι στη γειτονιά μου πετάχτηκαν έξω τρομοκρατημένοι. Είχαμε όλοι πανικοβληθεί», δήλωσε η 39χρονη Μαρζιγιέ, η οποία ξύπνησε από την έκρηξη στη Νατάνζ. Ενώ ορισμένοι Ιρανοί ελπίζουν ότι οι εξελίξεις θα οδηγήσουν σε κατάρρευση του σκληροπυρηνικού κλήρου, άλλοι εξέφρασαν πίστη στο καθεστώς. «Θα πολεμήσω και θα πεθάνω για το δικαίωμά μας σε ένα πυρηνικό πρόγραμμα. Ούτε το Ισραήλ, ούτε η Αμερική μπορούν να μας το πάρουν με τέτοιες επιθέσεις», δήλωσε ο Αλί, μέλος της παραστρατιωτικής Μπασίτζ στην Κομ.
Τα ιρανικά μέσα δημοσίευσαν φωτογραφίες από κατεστραμμένες πολυκατοικίες, κάνοντας λόγο για σχεδόν 80 νεκρούς αμάχους και πάνω από 300 τραυματίες, με επιθέσεις που φέρεται να χτύπησαν επιστήμονες μέσα στα σπίτια τους.
Εξασθενημένο το Ιράν
Η δυνατότητα του Ιράν να απαντήσει μέσω των περιφερειακών του συμμάχων έχει εξασθενήσει έντονα τον τελευταίο χρόνο, μετά την πτώση του Άσαντ στη Συρία, την κατάρρευση της Χεζμπολάχ στον Λίβανο και την ήττα της Χαμάς στη Γάζα. Το Ισραήλ δήλωσε πως πύραυλος που εκτοξεύθηκε από την Υεμένη, από τους Χούθι – μια από τις τελευταίες συμμάχους του Ιράν που μπορούν ακόμη να επιτεθούν – έπληξε τη Χεβρώνα στη Δυτική Όχθη. Η Παλαιστινιακή Ερυθρά Ημισέληνος ανακοίνωσε ότι τρία παιδιά τραυματίστηκαν από θραύσματα.
Το Ισραήλ κατηγόρησε το Ιράν ότι εκτόξευσε περίπου 100 drones εναντίον του την Παρασκευή, κάτι που η Τεχεράνη διέψευσε. Δεν αναφέρθηκαν επιβεβαιωμένα χτυπήματα από μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ συνεδρίασε κατόπιν αιτήματος του Ιράν, το οποίο χαρακτήρισε τις επιθέσεις του Ισραήλ «παράνομες» και «δειλές» και δεσμεύτηκε για «αποφασιστική και αναλογική απάντηση».
Στην οικονομία
Η τιμή του πετρελαίου εκτινάχθηκε, καθώς αυξήθηκαν οι φόβοι για ευρύτερη πολεμική ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή. Ωστόσο, δεν υπήρξαν ενδείξεις για καταστροφές σε εγκαταστάσεις εξόρυξης ή αποθήκευσης πετρελαίου. Ο ΟΠΕΚ ανακοίνωσε ότι δεν προκύπτει ανάγκη άμεσης αναπροσαρμογής στην παραγωγή.
Ισραηλινές πηγές ασφαλείας αποκάλυψαν ότι κομάντος της Μοσάντ δρούσαν στο εσωτερικό του Ιράν πριν την επίθεση, και ότι ο στρατός είχε πραγματοποιήσει σειρά μυστικών επιχειρήσεων εναντίον του στρατηγικού πυραυλικού δυναμικού του Ιράν. Το Ισραήλ φέρεται να ίδρυσε βάση επιθετικών drones κοντά στην Τεχεράνη. Σύμφωνα με το στρατό, καταστράφηκαν δεκάδες ραντάρ και συστήματα πυραύλων εδάφους-αέρος.
Ακόμη δεν έχει εξακριβωθεί το πλήρες μέγεθος των ζημιών στις υπόγειες εγκαταστάσεις της Νατάνζ, όπου το Ιράν εμπλουτίζει ουράνιο σε επίπεδα που η Δύση εδώ και καιρό θεωρεί κατάλληλα για κατασκευή πυρηνικής βόμβας. Το Ιράν συνεχίζει να υποστηρίζει ότι το πυρηνικό του πρόγραμμα έχει αποκλειστικά ειρηνικούς σκοπούς. Ωστόσο, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του ΟΗΕ, η Τεχεράνη παραβιάζει τις υποχρεώσεις της βάσει της συνθήκης μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων.
Παρά την κρίση, συνομιλίες με την κυβέρνηση Τραμπ βρίσκονταν σε εξέλιξη για μια νέα συμφωνία που θα αντικαθιστούσε εκείνη που εγκατέλειψαν οι ΗΠΑ το 2018. Η Τεχεράνη, όμως, είχε ήδη απορρίψει την τελευταία προσφορά της Ουάσινγκτον.
Με πληροφορίες από Reuters
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
