Συγκρατημένα αισιόδοξοι εμφανίζονται η Ουκρανία και οι Ευρωπαίοι εταίροι της την επομένη της κρίσιμης συνόδου στον Λευκό Οίκο, υπό την προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ, η οποία πραγματοποιήθηκε στον απόηχο της πρόσφατης συνάντησής του με τον Βλαντίμιρ Πούτιν στην Αλάσκα, στις 15 Αυγούστου. Βασικό σημείο αισιοδοξίας αποτελεί η πρόθεση του Τραμπ να παράσχει εγγυήσεις ασφαλείας στο Κίεβο, η φύση των οποίων ωστόσο παραμένει ασαφής και αδιευκρίνιστη - ενώ ανοιχτό παραμένει και το ζήτημα της στάσης που θα κρατήσει η Μόσχα.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι έκανε λόγο για ένα «σημαντικό βήμα» προς τον τερματισμό της αιματηρότερης σύγκρουσης στην Ευρώπη εδώ και οκτώ δεκαετίες, αλλά και για τη δημιουργία των προϋποθέσεων μιας τριμερούς συνάντησης με τον Ρώσο ομόλογό του και τον Αμερικανό πρόεδρο.
Στο πλευρό του βρέθηκαν, μεταξύ άλλων, οι ηγέτες της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Βρετανίας, της Ιταλίας και της Φινλανδίας, καθώς και η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε. Όπως σχολιάζει το Reuters, η εικόνα της σύμπνοιας μεταξύ Ουάσινγκτον και Βρυξελλών αποτέλεσε μια σημαντική διαφορά σε σχέση με την τεταμένη συνάντηση του περασμένου Φεβρουαρίου. Ωστόσο, η διαδρομή προς μια βιώσιμη ειρήνη παραμένει εξαιρετικά αβέβαιη.
Η σκληρή πραγματικότητα στο πεδίο
Παρά το θετικό κλίμα, οι συγκρούσεις δεν περιορίστηκαν. Η Ρωσία εξαπέλυσε 270 drones και 10 πυραύλους κατά τη διάρκεια της νύχτας, στην ισχυρότερη επίθεση του μήνα. Στόχος ήταν ενεργειακές υποδομές στην κεντρική Πολτάβα, όπου βρίσκεται το μοναδικό διυλιστήριο πετρελαίου της Ουκρανίας, με αποτέλεσμα εκτεταμένες πυρκαγιές.
Σύμφωνα με αναλυτές, ο πόλεμος έχει ήδη προκαλέσει πάνω από 1 εκατομμύριο νεκρούς και τραυματίες.
Οι αμερικανικές εγγυήσεις και τα κενά
«Το θετικό είναι ότι δεν υπήρξε ρήξη στον Λευκό Οίκο: Ο Τραμπ δεν απαίτησε την παράδοση της Ουκρανίας ούτε έκοψε τη στήριξη. Το κλίμα ήταν καλό και η διατλαντική συμμαχία παραμένει ζωντανή», δήλωσε ο πρώην Βρετανός αμυντικός ακόλουθος Τζον Φόρμαν.
Ωστόσο, προειδοποίησε ότι παραμένει «μεγάλη αβεβαιότητα για το τι εννοούν οι ΗΠΑ με τον όρο ‘εγγυήσεις ασφαλείας’».
Ο Ζελένσκι ανέφερε ότι η κυβέρνησή του εργάζεται για να καθοριστεί το περιεχόμενο των εγγυήσεων, ενώ η Μόσχα τηρεί στάση αναμονής. Ο Ρώσος ΥΠΕΞ Σεργκέι Λαβρόφ σημείωσε ότι δεν απορρίπτονται μορφές διαλόγου, αλλά τυχόν συνάντηση κορυφής πρέπει να προετοιμαστεί με απόλυτη σοβαρότητα.
«Κόκκινες γραμμές» Μόσχας και Ουάσινγκτον
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν έχει καταστήσει σαφές ότι η Ρωσία δεν θα ανεχθεί στρατεύματα του ΝΑΤΟ σε ουκρανικό έδαφος και συνεχίζει να απαιτεί την αναγνώριση ρωσικών εδαφικών διεκδικήσεων - ακόμα και σε περιοχές που δεν ελέγχει στρατιωτικά.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, από την πλευρά του, δεν εξειδίκευσε τη μορφή που θα μπορούσαν να λάβουν οι εγγυήσεις ασφαλείας. Υποχώρησε από την προϋπόθεση για άμεση εκεχειρία ως όρο εκκίνησης των διαπραγματεύσεων, ενώ κάλεσε το Κίεβο να «ξεχάσει την Κριμαία» και να εγκαταλείψει την προοπτική ένταξης στο ΝΑΤΟ.
«Είναι δύσκολο να υπάρξει σήμερα μια συμφωνία που να σέβεται τις κόκκινες γραμμές Ουκρανίας και Ευρώπης αλλά και της Ρωσίας», δήλωσε ο Ματίας Ματίις από το Council on Foreign Relations. Χαρακτήρισε τη διαχείριση των Ευρωπαίων με τον Τραμπ «παρόμοια με τις διαπραγματεύσεις για τους δασμούς: αποφεύγεται το χειρότερο, αλλά το αποτέλεσμα είναι χειρότερο από το status quo».
Η στάση της Ευρώπης και τα πολιτικά μηνύματα
Ο πρώην Ρώσος πρόεδρος Ντμίτρι Μεντβέντεφ σχολίασε ότι ο Ζελένσκι και οι σύμμαχοί του «απέτυχαν να χειριστούν τον Τραμπ» και ότι η Ευρώπη «τον ευχαρίστησε και τον κολάκευσε».
Παράλληλα, ο Γερμανός ΥΠΕΞ Γιοχάν Βάντεπουλ δήλωσε ότι «ο Τραμπ άνοιξε την πόρτα για διαπραγματεύσεις» και προειδοποίησε: «Αν ο Πούτιν δεν ανταποκριθεί, οι κυρώσεις θα πρέπει να ενταθούν».
Σημειώνεται ότι οι τελευταίες απευθείας συνομιλίες μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας είχαν πραγματοποιηθεί στην Τουρκία τον Ιούλιο, ενώ ο Πούτιν είχε αρνηθεί δημόσια πρόσκληση του Ζελένσκι για συνάντηση τον Μάιο.
Η «Συμμαχία των Προθύμων» και ο ρόλος του ΝΑΤΟ
Οι σύμμαχοι της Ουκρανίας θα συνεδριάσουν την Τρίτη στο πλαίσιο της λεγόμενης «Συμμαχίας των Προθύμων» προκειμένου να συζητήσουν τα επόμενα βήματα.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, δήλωσε ότι η ένταξη της Ουκρανίας στη Συμμαχία δεν βρίσκεται στο τραπέζι, αλλά εξετάζεται η παροχή εγγυήσεων τύπου Άρθρου 5, δηλαδή με λογική συλλογικής άμυνας.
Σε ανάλυσή του, το Eurointelligence τόνισε ότι το ερώτημα δεν είναι μόνο τι θα αποδεχθεί η Ρωσία, αλλά και τι είναι διατεθειμένες - και ικανές – να προσφέρουν οι δυτικές χώρες στην Ουκρανία.
Το δίλημμα του Ζελένσκι
Η αναλύτρια του Chatham House, Ορύσια Λουτσέβιτς, εκτίμησε ότι αποφεύχθηκε το χειρότερο σενάριο, δηλαδή ο Τραμπ να «πουλήσει» την Ουκρανία στον Πούτιν. Ωστόσο, προειδοποίησε ότι μια διμερής συνάντηση Ζελένσκι – Πούτιν θα ήταν ιδιαίτερα επικίνδυνη.
«Ακόμη κι αν πραγματοποιηθεί, ο Πούτιν θα κατηγορήσει τον Ζελένσκι για αδιαλλαξία. Σε μια τέτοια περίπτωση, το κρίσιμο ερώτημα είναι ποιον θα εμπιστευθεί ο Τραμπ και ποιον θα θεωρήσει υπεύθυνο για την αποτυχία της ειρηνευτικής του πρωτοβουλίας», σημείωσε.
Με πληροφορίες από Reuters