Να ισορροπήσει στην κόψη του ξυραφιού επιχειρεί η ουκρανική ηγεσία, η οποία τις τελευταίες ημέρες εντείνει τις προσπάθειές της για να ανακτήσει το χαμένο έδαφος στις συνομιλίες με τις ΗΠΑ σχετικά με το υπό διαμόρφωση σχέδιο ειρήνης με τη Ρωσία. Το Κίεβο επιχειρεί να βρει τη λεπτή ισορροπία ανάμεσα στη διάθεση να δείξει στην Ουάσιγκτον ότι παραμένει έτοιμο για διάλογο και στην ανάγκη να διαφυλάξει ακέραιη τόσο την κυριαρχία όσο και την εδαφική του ακεραιότητα.
Οι συνομιλίες πραγματοποιήθηκαν στην Ελβετία, αφού έγινε γνωστό ότι η Ρωσία και ο Λευκός Οίκος είχαν προχωρήσει σε μυστικές επαφές και είχαν καταρτίσει ένα ειρηνευτικό σχέδιο 28 σημείων, το οποίο ικανοποιεί σε μεγάλο βαθμό τις ρωσικές απαιτήσεις.
Το σχέδιο - στη διαμόρφωση του οποίου η Ουκρανία δεν είχε καμία συμμετοχή - περιελάμβανε μια σειρά από ιδιαίτερα αμφιλεγόμενους όρους, συμπεριλαμβανομένων εδαφικών και στρατιωτικών παραχωρήσεων όπως την παράδοση της περιοχής του Ντονμπάς στη Ρωσία και τη μείωση του ουκρανικού στρατού κατά 50%. Πρόκειται για προτάσεις που παραβίαζαν κατάφωρα τις «κόκκινες γραμμές» του Κιέβου.
Οι πρώτες αναφορές στον Τύπο αντιμετωπίστηκαν με σιωπή τόσο από τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι όσο και από τους Ευρωπαίους συμμάχους του, την ώρα που αναλυτές εκτιμούσαν ότι το σχέδιο συνιστούσε ουσιαστικά αποδοχή των μέγιστων εδαφικών διεκδικήσεων της Μόσχας.
Την ίδια στιγμή, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έθεσε διορία έως την Πέμπτη στο Κίεβο για να απαντήσει στο σχέδιο, ενώ ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε ότι το κείμενο μπορεί να αποτελέσει τη «βάση για μια τελική συμφωνία ειρήνης».
Ο Ζελένσκι, σπάζοντας τελικά τη σιωπή του την Παρασκευή, περιέγραψε την κατάσταση ως μία από τις δυσκολότερες στιγμές στην ιστορία της Ουκρανίας, τονίζοντας ότι η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα οδυνηρό δίλημμα ανάμεσα στην «απώλεια της αξιοπρέπειας» ή στην «απώλεια ενός καίριου εταίρου», αναφερόμενος στις ΗΠΑ.
Ασφυκτική πίεση
Ο Τραμπ κλιμάκωσε την πίεση το Σάββατο, γράφοντας στο Truth Social ότι η Ουκρανία έχει επιδείξει «μηδενική ευγνωμοσύνη» για τις αμερικανικές προσπάθειες ειρήνευσης, επιβαρύνοντας ακόμη περισσότερο το ήδη τεταμένο κλίμα των διαπραγματεύσεων που συνεχίστηκαν την Κυριακή.
Οι συνομιλίες, στις οποίες συμμετείχαν ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και ο επικεφαλής του ουκρανικού προεδρικού γραφείου Άντριι Γέρμακ, φαίνεται πως εξελίχθηκαν σε θετικό κλίμα, παρά το γεγονός ότι και οι δύο πλευρές κράτησαν χαμηλούς τόνους. Ο Ρούμπιο ανέφερε ότι έχει σημειωθεί «τεράστια πρόοδος» και ότι έχει πλέον διαμορφωθεί ένα «επικαιροποιημένο και πιο ώριμο πλαίσιο ειρήνης», το οποίο θα συνεχίσει να εξετάζεται μέσα στις επόμενες ημέρες.
Παρά το ότι η Ουκρανία φαίνεται να αποδέχεται πως η ένταξη στο ΝΑΤΟ είναι πλέον απίθανη - μία από τις βασικές ρωσικές απαιτήσεις - η ανάγκη για αξιόπιστες εγγυήσεις ασφάλειας στη μεταπολεμική περίοδο παραμένει για το Κίεβο αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα.
Το Κίεβο παραμένει επίσης κατηγορηματικά αντίθετο στην παραχώρηση κατεχόμενων ουκρανικών εδαφών στη Ρωσία. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι προειδοποιούν ότι μια βιαστική ή ασύμμετρη συμφωνία θα μπορούσε να επιτρέψει στη Μόσχα να ανασυνταχθεί και να επιχειρήσει νέα εισβολή στο μέλλον. Η Ουκρανία επαναλαμβάνει ότι χρειάζεται μια «δίκαιη και βιώσιμη ειρήνη», όχι μια συμφωνία που δεν θα αντέξει στον χρόνο.
Όταν ρωτήθηκε για τις εγγυήσεις ασφάλειας που εξετάζονται στο υπό συζήτηση σχέδιο, ο Ρούμπιο απάντησε: «Όλοι αναγνωρίζουμε ότι μια τελική ειρηνευτική συμφωνία προϋποθέτει η Ουκρανία να αισθάνεται απόλυτα ασφαλής και προστατευμένη από οποιαδήποτε μελλοντική επίθεση. Έχουμε σημειώσει ουσιαστική πρόοδο σε αυτό, όπως και σε άλλα κρίσιμα σημεία».
Ωστόσο, παραδέχτηκε ότι η πρόοδος των συζητήσεων εξαρτάται τελικά από τη Ρωσία: «Ό,τι κι αν συμφωνήσαμε σήμερα με την ουκρανική πλευρά, θα πρέπει να παρουσιαστεί και στη ρωσική. Η τελική συμφωνία πρέπει να γίνει αποδεκτή και από τη Μόσχα προκειμένου να προχωρήσει».
Τη Δευτέρα, ο Τραμπ φάνηκε να αμφισβητεί εκ νέου την πρόοδο, γράφοντας: «Είναι δυνατόν να σημειώνεται τόσο μεγάλη πρόοδος στις ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας;;; Μην το πιστέψετε πριν το δείτε, αλλά ίσως κάτι καλό να συμβαίνει».
Οι «κόκκινες γραμμές» της Ουκρανίας
Ο Ζελένσκι, από την πλευρά του, έκανε λόγο για «ουσιαστικές συνομιλίες», υπογραμμίζοντας ότι «αυτή τη στιγμή είναι κρίσιμο κάθε κοινό βήμα με τους εταίρους μας να είναι προσεκτικά μελετημένο. Όλες οι αποφάσεις πρέπει να είναι εφαρμόσιμες, ώστε να εξασφαλίσουν διαρκή ειρήνη και εγγυημένη ασφάλεια».
Ο Ουκρανός βουλευτής Ολεξίι Γκοντσαρένκο, μιλώντας στο CNBC, εξέφρασε την ελπίδα ότι οι συζητήσεις θα αποδώσουν, αλλά τόνισε πως οι εγγυήσεις ασφάλειας είναι «απολύτως κρίσιμες»:
«Υπάρχουν σημεία στην πρόταση που είναι απαράδεκτα για την Ουκρανία. Άλλα μπορούν να συζητηθούν και να βελτιωθούν. Το σημαντικό είναι ότι πλέον υπάρχει ένα πλαίσιο και πρέπει να εργαστούμε πάνω σε αυτό - και αυτό είναι η διπλωματία».
Πέρα από τις εγγυήσεις ασφάλειας, μία από τις βασικές «κόκκινες γραμμές» αφορά την απαίτηση -που περιλαμβανόταν στο αρχικό 28σέλιδο σχέδιο - να παραδοθούν στη Ρωσία σημαντικά τμήματα του Ντονμπάς, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων και καλά οχυρωμένων πόλεων που εξακολουθούν να βρίσκονται υπό ουκρανικό έλεγχο.
«Αυτό είναι απαράδεκτο. Δεν μπορούμε απλώς να εγκαταλείψουμε τον πληθυσμό μας», σημείωσε.
Και κατέληξε: «Το πάγωμα της σύγκρουσης, δηλαδή μια ειρηνευτική συμφωνία στη βάση της τρέχουσας γραμμής επαφής, έχει συζητηθεί πολλές φορές και θεωρώ ότι πρέπει να παραμείνουμε σε αυτή τη θέση».
Με πληροφορίες από CNBC
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
