Ραγδαίες παραμένουν οι εξελίξεις στο ουκρανικό, με Κίεβο και Βρυξέλλες να επιχειρούν να παρέμβουν στις διαπραγματεύσεις Ουάσιγκτον – Μόσχας, εν μέσω της σύγκλισης που διαφαίνεται μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας.
Οι ΗΠΑ και η Ουκρανία έχουν συντάξει ένα νέο ειρηνευτικό συμφωνητικό 19 σημείων, αλλά άφησαν τα πιο ευαίσθητα ζητήματα να συζητηθούν από τους προέδρους των χωρών, σύμφωνα με τον πρώτο αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών της Ουκρανίας, Σεργκί Κισλίτσα. Η Ουάσιγκτον είχε προηγουμένως ασκήσει πίεση στο Κίεβο να συμφωνήσει σε μια πρόταση 28 σημείων που είχε εκπονηθεί από αξιωματούχους των ΗΠΑ και της Ρωσίας και ξεπερνούσε πολλά από τα όρια της Ουκρανίας.
Ο Κισλίτσα, ο οποίος συμμετείχε ως μέλος της ουκρανικής αντιπροσωπείας στις κρίσιμες συνομιλίες στη Γενεύη, δήλωσε στους «Financial Times» ότι η συνάντηση ήταν μια «έντονη» αλλά «παραγωγική» προσπάθεια, η οποία οδήγησε σε ένα πλήρως αναθεωρημένο σχέδιο εγγράφου που άφησε και τις δύο πλευρές με «θετική» εντύπωση. Μετά από ώρες επίπονων διαπραγματεύσεων που παραλίγο να αποτύχουν πριν καν ξεκινήσουν, οι ομάδες των ΗΠΑ και της Ουκρανίας κατέληξαν σε συμφωνίες για διάφορα θέματα, αλλά «έβαλαν σε παρένθεση» τα πιο αμφιλεγόμενα σημεία - συμπεριλαμβανομένων των εδαφικών ζητημάτων και των σχέσεων μεταξύ του ΝΑΤΟ, της Ρωσίας και των ΗΠΑ - προκειμένου επ' αυτών να αποφασίσουν ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Το ζήτημα των εδαφών
Οι Ουκρανοί δήλωσαν ότι «δεν είχαν την εξουσία» να λάβουν αποφάσεις σχετικά με τα εδαφικά ζητήματα (δηλαδή την παραχώρηση εδαφών στη Ρωσία) - κάτι που, σύμφωνα με το σύνταγμα της χώρας τους, θα απαιτούσε πανεθνικό δημοψήφισμα. Το νέο σχέδιο, σύμφωνα με τον Κισλίτσα, δεν είχε καμία ομοιότητα με την προηγούμενη διαρρεύσασα εκδοχή της ειρηνευτικής πρότασης που είχε προκαλέσει σάλο στο Κίεβο. «Πολύ λίγα πράγματα έχουν απομείνει από την αρχική εκδοχή», είπε. «Αναπτύξαμε ένα σταθερό σώμα σύγκλισης και μερικά πράγματα στα οποία μπορούμε να συμβιβαστούμε», είπε. «Για τα υπόλοιπα θα χρειαστούν αποφάσεις από την ηγεσία».
Κάθε πλευρά θα μεταφέρει τώρα τα τελευταία σχέδια εργασίας στην Ουάσιγκτον και το Κίεβο, προς ενημέρωση των δύο προέδρων. Στη συνέχεια, η κυβέρνηση Τραμπ αναμένεται να προσεγγίσει τη Μόσχα για να επιδιώξει την προώθηση των συνομιλιών. Τα αντίγραφα του σχεδίου που δόθηκαν στους επικεφαλής των αμερικανικής και ουκρανικής αντιπροσωπειών ήταν τα μόνα κείμενα που έφυγαν από την αίθουσα. Ο Κισλίτσα είπε ότι όλα τα άλλα αντίγραφα επιστράφηκαν στο τέλος της συνάντησης.
Δύσκολες συζητήσεις
Οι συζητήσεις από την ουκρανική πλευρά καθοδηγήθηκαν από τον πανίσχυρο επικεφαλής του γραφείου του Ζελένσκι, Αντρέι Γερμάκ, και τον γραμματέα του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας, Ρουστέμ Ουμέροφ, με τον Κισλίτσα και μια ομάδα στρατιωτικών αξιωματικών και αξιωματούχων των μυστικών υπηρεσιών να διαδραματίζουν υποστηρικτικό ρόλο από την πλευρά του Κιέβου. Η αμερικανική αντιπροσωπεία αποτελούνταν από τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, τον υπουργό Στρατού Νταν Ντρίσκολ, τον ειδικό απεσταλμένο του Τραμπ για τη Ρωσία Στιβ Γουίτκοφ και τον γαμπρό του προέδρου Τζάρετ Κούσνερ, η παρουσία του οποίου αρχικά εξέπληξε τους Ουκρανούς αξιωματούχους.
Ο Κισλίτσα είπε ότι οι Αμερικανοί ήταν προσεκτικοί, πρόθυμοι να ακούσουν την άποψη των Ουκρανών και ανοιχτοί σε προτάσεις. «Σχεδόν όλα όσα προτείναμε έγιναν δεκτά», είπε. Αν και οι συνομιλίες έληξαν με θετικό πρόσημο, παραλίγο να μην ξεκινήσουν, σύμφωνα με τον Κισλίτσα, ο οποίος περιέγραψε την ατμόσφαιρα στη Γενεύη το πρωί της Κυριακής ως «πολύ τεταμένη».
«Ολα κρέμονταν από μια κλωστή»
Οι Αμερικανοί είχαν φτάσει απογοητευμένοι από τις διαρροές στα μέσα ενημέρωσης τις ημέρες πριν από τη συνάντηση και τη δημόσια συζήτηση σχετικά με την προέλευση του πρώτου σχεδίου πρότασης. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο Σεργκί Κισλίτσα, «οι πρώτες ώρες ήταν εντελώς…» - έκανε μια παύση μερικών δευτερολέπτων - «κρέμονταν από μια κλωστή».
Χρειάστηκαν σχεδόν δύο ώρες συνομιλιών μεταξύ του Γερμάκ και της αμερικανικής αντιπροσωπείας για να ηρεμήσουν τα πνεύματα και οι συμμετέχοντες να επανέλθουν στις διαπραγματεύσεις. «Τελικά καταφέραμε να πάμε στην αμερικανική αποστολή και να ξεκινήσουμε πραγματικές συνομιλίες», είπε ο Κισλίτσα. Μια μακρά πρωινή συνεδρίαση με τους Αμερικανούς επέτρεψε στους Ουκρανούς να εκφράσουν τις ανησυχίες και τα αιτήματά τους. Ακολούθησε ένα σύντομο διάλειμμα και μια λεπτομερής ανασκόπηση, σημείο προς σημείο, του προτεινόμενου ειρηνευτικού σχεδίου, πρόσθεσε.
Οι κρίσιμες προσαρμογές
Ο Κισλίτσα είπε ότι η αμερικανική πλευρά φάνηκε πρόθυμη να αποσύρει την πρόταση για την εισαγωγή ανώτατου ορίου 600.000 στρατιωτών στον ουκρανικό στρατό. Είπε ότι οι Αμερικανοί διαπραγματευτές άκουσαν προσεκτικά τα επιχειρήματα των Ουκρανών και συμφώνησαν να λάβουν υπόψη τα σημεία αυτά. «Συμφώνησαν ότι ο αριθμός των Ουκρανών στρατιωτών στην εκδοχή που διέρρευσε - όποιος και αν το συνέταξε - δεν ήταν πλέον στο τραπέζι», είπε. «Ο στρατός θα συνεχίσει να συζητά τις ρυθμίσεις».
Μια πρόταση για γενική αμνηστία για πιθανά εγκλήματα πολέμου στο αρχικό σχέδιο αναθεωρήθηκε με τρόπο που να αντιμετωπίζει «τα παράπονα όσων υπέφεραν στον πόλεμο», είπε.
Το ραντεβού Τραμπ – Ζελένσκι
Σε ξεχωριστή συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε αργότερα την ίδια μέρα συμμετείχαν Ευρωπαίοι σύμμαχοι, μεταξύ των οποίων εκπρόσωποι από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Πριν από τις συνομιλίες με τις ΗΠΑ, η ουκρανική αντιπροσωπεία είχε πραγματοποιήσει ιδιωτικές συζητήσεις με Ευρωπαίους συμβούλους εθνικής ασφάλειας για να συντονίσει τις θέσεις και να προσδιορίσει τις κοινές προτεραιότητες, ανέφερε ο Κισλίτσα.
Επαίνεσε επανειλημμένα την «εποικοδομητική συμμετοχή» της αμερικανικής ομάδας, ξεχωρίζοντας τους Ρούμπιο, Ντρίσκολ και Κούσνερ. «Σε κανένα σημείο δεν είπαν: “Δεν θα το συζητήσουμε”. Εξετάσαμε όλα τα σημεία προσεκτικά».
Έχουν πραγματοποιηθεί συζητήσεις για το ενδεχόμενο ο Ζελένσκι να μεταβεί στην Ουάσινγκτον αυτή την εβδομάδα προκειμένου να οριστικοποιηθεί η συμφωνία. Ωστόσο, ορισμένα στελέχη από τον στενό κύκλο του Ουκρανού προέδρου τον έχουν συμβουλεύσει να παραμείνει στο Κίεβο, ώστε να μην διακινδυνεύσει μια νέα σύγκρουση με τον Τραμπ, η οποία θα μπορούσε να ανατρέψει την πρόοδο που επιτεύχθηκε το Σαββατοκύριακο. Παραμένει, πάντως, ασαφές εάν ο Τραμπ θα ζητήσει από τον Ζελένσκι να εγκρίνει το έγγραφο με την υπογραφή του. Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει δηλώσει ότι ο Ουκρανός ομόλογός του θα πρέπει να στηρίξει ένα σχέδιο έως την Πέμπτη, που είναι η Ημέρα των Ευχαριστιών.
Η στάση της Ρωσίας
Η Ουάσιγκτον πρέπει τώρα να αποφασίσει πώς και πότε θα παρουσιάσει το σχέδιο ειρηνευτικής συμφωνίας στη Ρωσία. Το Κρεμλίνο δήλωσε τη Δευτέρα ότι δεν έχει ακόμη δει ούτε ενημερωθεί για το αμερικανο-ουκρανικό σχέδιο.
«Είναι στο χέρι των Ρώσων να δείξουν αν ενδιαφέρονται πραγματικά για την ειρήνη ή αν θα βρουν χίλιους λόγους για να μην συμμετάσχουν», δήλωσε ο Κισλίτσα. Τόνισε επίσης την ευρύτερη σημασία της συνάντησης στη Γενεύη.
«Το θεμελιώδες επίτευγμα στη Γενεύη είναι ότι καταφέραμε να διατηρήσουμε μια λειτουργική συνεργασία και διάλογο με τους Αμερικανούς», είπε.
«Παρά την υπερβολική δημοσιότητα των μέσων ενημέρωσης και την υστερία των κοινωνικών μέσων, και οι δύο πλευρές έδειξαν ότι η συνεργασία είναι ισχυρή και ικανή να παράγει ένα βιώσιμο έγγραφο για τους ηγέτες».
Ωστόσο, ο Κισλίτσα παρέμεινε επιφυλακτικός. «Δεν καθόμασταν στα κεντρικά γραφεία της Netflix γράφοντας σενάρια που θα υποβληθούν για Όσκαρ», είπε. «Δεν πρέπει να μας οδηγεί ο ενθουσιασμός ή η διαφημιστική εκστρατεία, αλλά η ευθύνη και η πολυπλοκότητα των ζητημάτων».
Με πληροφορίες από ΕΘΝΟΣ
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
